از سرفه کودکان نترسید

شنیدن صدای سرفه کودکان برای والدین خوشایند نیست و معمولا باعث اضطراب والدین می‌شود. این در حالی است که سرفه همیشه نشانه بدی در کودک نیست.
کودکان طی روز چند بار سرفه خواهند داشت …

شنیدن صدای سرفه کودکان برای والدین خوشایند نیست و معمولا باعث اضطراب والدین می‌شود. این در حالی است که سرفه همیشه نشانه بدی در کودک نیست.

کودکان طی روز چند بار سرفه خواهند داشت و معمولا به دنبال عفونت تنفسی مثل سرماخوردگی ممکن است سرفه تا چند روز ادامه یابد. به هر حال، سرفه‌ای که بیش از ۲ یا ۳ هفته طول بکشد، حتما باید بررسی شود.

اکثر کودکان به دنبال سرماخوردگی ساده دچار سرفه حاد می‌شوند که این مساله ممکن است طی سال چند نوبت تکرار شود. گاهی کودکانی که قبل از سنین مدرسه در مهدکودک‌ها نگهداری می‌شوند، در سال دچار ۸ بار عفونت تنفسی ساده می‌شوند و به دنبال آن نیز کمتر از یک هفته سرفه‌شان ادامه می‌یابد.

اما اگر سرفه‌ کودکی بیش از ۲ تا ۳ هفته ادامه یابد، یعنی مزمن شده و معمولا علتی باعث این مساله شده است که باید حتما ارزیابی شده و به آن توجه شود. یکی از علل شایع سرفه مزمن در کودکان بیماری آسم است. بیماری آسم باتوجه به التهابی که در راه‌های هوایی کودک وجود دارد، باعث سرفه مزمن می‌شود که این مساله با عفونت تنفسی ویروسی تشدید خواهد شد. این نوع سرفه در خواب و بیداری وجود داشته و معمولا در شب و با فعالیت و حضور در هوای سرد تشدید می‌شود. از علل دیگر سرفه مزمن کودکان درگیری سینوس‌ها است که گاهی سرفه مزمن می‌تواند تنها علامت عفونت سینوس باشد. رینیت آلرژیک یا آلرژی‌های فصلی یا تب یونجه که معمولا در بهار و تابستان و پاییز دیده می‌شود نیز می‌تواند باعث سرفه مزمن شود. از علل دیگر سرفه مزمن برگشت محتویات معده به حلق است که ریفلاکس نام دارد و نیاز به مداخله پزشکی دارد. عفونت‌های سیستم تنفسی فوقانی و تحتانی نیز هر کدام به نوعی باعث سرفه مزمن می‌شوند. تماس با دود سیگار و آلاینده‌های محیطی مثل دود‌های حاصل از سوختن چوب و مواد سوختی نیز از علل دیگر سرفه مزمن در کودکان هستند.

اگر سرفه کودک به دنبال عفونت تنفسی ایجاد شده باشد معمولا نیاز به مداخله پزشکی و مصرف دارو ندارد و طی یک یا دو هفته بهبود می‌یابد. در موارد سرفه مزمن که معمولا بیماری زمینه‌ای باعث این مساله می‌شود باید کودک ویزیت شده و بیماری زمینه‌ای تشخیص داده و درمان شود تا سرفه برطرف شود. در کودکان مصرف خودسرانه داروهای ساپرس کننده سرفه توصیه نمی‌شود، چون این امر می‌تواند برای کودک بسیار خطرناک باشد.

نکته مهم اینکه به هر حال سرفه یک مکانیسم محافظتی در کودک است و با برداشتن موکوس، مواد محرک و عوامل عفونی از سیستم تنفسی باعث محافظت کودک می‌شود. بنابراین از بین بردن مکانیسم سرفه به وسیله داروهای از بین برنده سرفه در کودکان به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

دکتر قمرتاج خانبابایی

فوق‌تخصص ریه کودکان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی