جهانی سازی به سبک مهدوی

تصادم های تئوریک جهانی سازی لیبرالی و مهدوی

بی شک اولین نایره ای که پس از به خاطر آوردن نام زیبای " مهدوی " (عج الله تعالی فرجه الشریف) در ذهن زبانه می کشد مقوله فرج و مهدویت است. در واقع تمامی شیعیان آل علی علیه السلام چشم انتظار منجی

مبارک قدمی هستند که جهان را پر از عدل و داد می کند و جالب آنجاست که شیعیان این انتظار شیرین و پوینده را جزئی از عبادات مخلصانه خویش در طریقت حضرت حق احصاء می کنند. چنانکه رسول اکرم(ص) ‏فرمودند" اَفْضَلُ اَعمالِ اُمَّتی اِنتِظارُ الْفَرَجِ" .

در واقع به انتظار نشستن و تلاش برای آماده سازی جهان برای فرج حضرت صاحب الزمان روحی فداه بخشی از اعمال دینی و تکالیف شیعیان محسوب می گردد. جهانی سازی مهدوی از اصیل ترین و جدی ترین آرمان های شیعیان است که خداوند متعال به صراحت در قرآن مجید وعده آن را به مستضعفین داده است. " وَ نُریدُ أن نَمُنَّ عَلیَ الذّینَ اسْتُضعِفوا فی الاَرضِ وَ نَجعَلهُم أئِمّة و نَجعَلهُم الوارثینَ" ( سوره قصص آیه ۵ )"و ما بر آن هستیم که بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان زمین گردانیم."

با این حال باید به این نکته اشاره کرد که در عصر معاصر واژه هایی همانند " جهانی سازی" و " یکی سازی فرهنگی " بسیار متداول شده است و تقریبا گفتمان حاکم بر جهان گفتمان " منجی طلبی " است. اما در این اثنا غرب در تلاش است تا به نحوی خود را منجی آخر الزمان نشان دهد که انسان را از سختی ها رهانده است. به عبارتی طی چند دهه اخیر غرب تلاش گسترده ای برای جهانی سازی فرهنگ لیبرالی و معرفی عقل مدرن و ابزاری به عنوان تنها ناجی بشریت انجام داده است.

جهانی شدن "Globalization" به سبک غرب را می توان مجموعه ای گسترده ای از فرایندهای اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی دانست که در نهایت به یکپارچگی و دموکراتیزه شدن کلیه جوامع بر اساس اصول لیبرالیسم منتج می گردد. البته در روند جهانی شدن به سبک غرب شاید ساحت های اقتصادی اساس و دروازه های ورود به عرصه جهانی شدن قلمداد گردند اما باید دانست که یکپارچگی فرهنگی و سیاسی از جمله تبعات حتمی و اهداف اصلی روند جهانی سازی است.

با این حال باید گفت که آرمانشهر و یا بهتر بگوییم آرمان جهان مهدوی از نظر ماهیت و طریقت رسیدن بسیار متفاوت با آنی است که امروز سردمداران غربی در پی اشاعه و ترویج آن در سرتاسر جهان هستند.

مهدویت که از اساسی ترین نظریه های شیعه است دقیقا در برابر حکومت جهانی لبیرال دموکراسی قرار می گیرد. زیرا در لیبرالیسم اساس بر من خودبنیاد گر، فردگرایی(individualism)و لذت‌گرایی ( Hedonism ) است و به عبارت بهتر تفکرات اومانیستی تمامی ساحت های سیاسی اجتماعی را تکوین می بخشد.

حال آنکه در جامعه مهدوی اساس بر تعالی انسان ها و اتکال بر روح خدا سرشت انسان ها است . از سوی دیگر راه رسیدن به حکومت مهدوی از نگاه تشیع تنها به دست صاحب امر و واسطه فیض میان عالم معنا و ناسوت تحقق پیدا می کند در حالی که انسان تراز عقلانیت مدرن درصدد است تا خود به تنهایی بهشتش را روی زمین رقم بزند. البته این سخن بدین معنا نیست که افراد نقشی در تحقق آرمان مهدویت بازی نمی کنند بلکه دعوی ما در این است که اساس تحقق چنین امر بزرگی نیازمند حضوری معنوی است.

با این حال باید گفت ایران اسلامی از ابتدا داعیه دار آماده سازی جهانی برای ظهور آخرین منجی بوده است . گفتمان "انقلاب اسلامی" پس از طرح در عرصه جهانی، به وضوح "امپراتوری جهانی سازی"(امپریالیسم جهانی) را به تمام معنای آن به چالش کشید و به سرعت به "دیگری" جهان غرب (به معنای فکری و فرهنگی آن و نه صرفا غرب جغرافیایی) تبدیل شد. انقلاب اسلامی بویژه زمانی که "رسالت جهانی" خود را روشن

می سازد و امام راحل( رضوان ا... تعالی علیه) اعلام می دارند:" این واقعیت و حقیقت را بارها اعلام نموده ایم که در صدد گسترش نفوذ اسلام در جهان و کم کردن سلطه جهانخواران بوده و هستیم" در نگاه غرب و غرب گرایان از یک جابه جایی ساده قدرت سیاسی در گوشه ای از دنیا فراتر می رود.

در واقع انقلاب اسلامی و گفتمان آن که پیام آور "نوع دیگری از زیستن" است و در انگاره های فلسفی و فکری خود نیز هیچ قرابتی با الگوی Globalization ند ارد و روزنه تازه ای است برای آماده سازی جهانی برای تحقق آرمان جهان مهدوی .

لذا طی سه دهه اخیر غرب با تمامی وجود سعی داشته است تا در برابر این قدرت نوظهور ایستادگی کند. درست از همان بدایت کار در سال ۱۳۵۷ غرب به سرگردگی کاخ سفید اقدامات خود را برای سرنگونی نظام اسلامی آغاز کرد. ۸ سال جنگ تحمیلی نمودی تام و تمام از کینه توزی غربی ها نسبت به نظام و ماهیت ایدئولوگ انقلاب اسلامی است.

با این حال باید گفت مهدویت روحی تازه است در کالبد جهان خسته از مدرنیته. جهانی که انسان را هر روز بیش از دیروز در با تلاق هراس ها و اضطراب های روحی فرو می برد. جهانی که با قطع ریسمان معنویت انسان را در مهبطی وحشتناک تنها گذاشته است .

در چنین وضعی صحبت از مهدویت همچون آبی سرد بر آتش نهیلیسم بی انتها در مدرنیته است. انتظاری زیبا و پوینده که بشر را به آرامش و سعادت ابدی سوق می دهد و برترین زندگی دنیوی و و اخروی را به منتظران ظهور مژده می دهد.

لذا در نهایت باید گفت جهانی سازی به سبک مهدویت آرمانی است که تلاش برای تحقق آن می تواند بسیاری از مشکلات روحی و روانی بشر مدرن را خاتمه دهد و با استقرار چنین حکومتی عدل و داد در پهنه جهان ساری گردد. انتظار برای فرج زیباترین بخش از زندگی هر انسانی است.

محمد اسکندری