چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
رسانه های نوین جهانی و سیاست گذاری ارتباطات نقش دولت در قرن بیست ویكم
فناوری‌های جهانی اطلاعات و ارتباطات (ICTs) می‌تواند تحولات فوق‌العاده سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قرن‌بیست‌ویكم را تسریع كند. كری (۲۸:۱۹۹۸) پیش‌بینی می‌كند كه سیستم‌های جهانی ارتباطی همچون اینترنت‌محیطهای طبیعی و نمادین را در سراسر جهان دگرگون خواهند كرد، درست همان‌طور كه تلگراف، تلفن و راه‌آهن درقرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم باعث تحول چشم‌اندازهای ملی و بین‌المللی شدند. در حالی كه اغلب محققان بر سراین موضوع توافق دارند كه رسانه‌های جهانی می‌توانند باعث بروز تحولاتی در مقیاس جهانی شوند، بر سر ماهیت‌این تحولات به‌شدت اختلاف‌نظر دارند. آیا این رسانه‌های جدید آزادی بیان و دسترسی به دانش و اطلاعات راتسهیل خواهند كرد یا كنترل و تغییر و تعدیل اطلاعات را در مقیاس ملی و فرا ملی شدیدتر و عمیق‌تر خواهندساخت؟ نظام‌های ارتباطی جهانی در خدمت كدام ارزش‌ها و اصول‌اند و دولت‌های ملی در تعیین ساختار و كاربرداین رسانه‌ها چه نقشی می‌توانند یا باید ایفا كنند؟
در واقع، مقررات‌گذاری نظام‌های اطلاعاتی و ارتباطی به دلایل متعدد برای دولت‌های ملی ضروری است.
نخست این كه نظام‌های ارتباطی در فرایندهای سیاسی نقشی مهم بر عهده دارند. حكومت‌های دموكراتیك وغیردموكراتیك به یك اندازه به نقش نظام‌های ارتباطی در انتقال اطلاعات به شهروندان خود واقف‌اند. به علاوه،دموكراسی‌ها برای ایجاد آگاهی اجتماعی كه برای فرایندهای تصمیم‌گیری جمعی ضروری است و تضمین حقوق ارتباطی شهروندان به‌نظام‌های ارتباطی متكی‌اند. در عین حال، رسانه‌ها و سایر پدیده‌های جهانی دارای تا ثیرات سرتاسری‌اند كه تمام‌ملت‌ها مایل به مقررات‌گذاری آنها هستند. اما سازوكارهای بازنمایی، بحث، ارزیابی و واكنش جمعی به این پدیده‌هادر میان جمعیت تحت‌تاثیر، در مجموع یا ناكافی است یا اصلا وجود ندارد. از این جهت، فناوری‌های جهانی‌اطلاعات و ارتباطات و نیز جهانی‌سازی غالبا در بازنمایی‌هایشان، برای نهادها و فرایندهای سیاسی در سطح جهان،بحران ایجاد می‌كنند ؛ دوم این‌كه، فناوری‌های جهانی اطلاعات و ارتباطات درگیر موفقیت‌های اجتماعی‌و فرهنگی ملت‌ها هستند. اطلاعات و ارتباطات بخشی از محیط نمادین ملی و مشترك و نیز محیط سایر تشكل‌های‌اجتماعی و جمعی است در نتیجه بسیاری از ملت‌ها نگران این موضوع هستند كه فناوری‌های جهانی‌اطلاعات و ارتباطات چگونه بر زندگی اجتماعی و فرهنگی‌شان تاثیر می‌گذارند. برای مثال، بسیاری از ملت‌ها از این‌می‌ترسند كه گفت‌وگوی‌های مستهجن، نژادپرستانه یا كفرآمیز در اینترنت تاثیری مخرب بر جوامع‌شان داشته باشند.سومین دلیل در این مورد كه چرا قوانین كارآمد رسانه‌های جهانی به دولت‌های ملی ربط دارند، تفكیك‌ناپذیری كامل‌فضاهای واقعی و مجازی است. با آن كه فناوری‌های جهانی اطلاعات و ارتباطات میزبان فعالیت‌های فرامرزی‌مجازی‌اند، شهروندان غیرمجازی كه، در مكان‌های واقعی مستقرند، فعالیت‌های مجازی را تجربه می‌كنند. به معنای‌دقیق كلمه، دولت‌های ملی علاقه‌مند به مقررات‌گذاری این فعالیت‌ها هستند. تحقیقاتی كه در آنها تاكیدشده كه فعالیت‌های مجازی در «فضای سایبرنتیك» تحقق می‌یابند نه در فضای واقعی، با فعالیت‌های شبكه‌ای‌به‌گونه‌ای برخورد می‌كند كه گویی واقعا وجود دارند و با ناپختگی، قدرت و حق قانونی دولت‌های ملی را برای‌قانون‌گذاری در مورد آن نفی می‌كند. (۱)
این مقاله به بعضی از تلاش‌های دولت‌های ملی در زمینه طرح‌ریزی سیاست‌های ارتباطی برای فناوری‌های نوین‌جهانی اطلاعات و ارتباطات می‌پردازد. از آنجا كه بحث جامع راجع به سیاست‌های جهانی ICT بسیار گسترده وبی‌حدوحصر است، منحصرا به شبكه‌های رایانه‌ای می‌پردازیم كه بخشی مهم و رو به رشد در فناوری‌های جهانی‌اطلاعات و ارتباطات است كه به صورت بالقوه دارای قابلیت دسترسی جهانی‌اند. شبكه‌های رایانه‌ای مجموعه‌ای ازرایانه‌ها هستند كه در سطوح فیزیكی و منطقی به هم متصل‌اند . شبكه‌های رایانه‌ای، از جمله اینترنت،رسانه‌ای جدید را به وجود می‌آورند كه در آن امكان به هم پیوستگی و یكی‌شدگی انواع رسانه‌ها، كه سابقا از هم جدابوده‌اند، در قالب واحد ارسالی مشترك میسر می‌شودشبكه‌های رایانه‌ای با كمك گرفتن ازامكانات سایر رسانه‌ها، از جمله چاپ، رسانه‌های صوتی، تصویری و ارتباطات مبتنی بر صدا، امكان خلق اشكال‌جدید رسانه‌ای با ویژگی‌های جدید را فراهم می‌سازند. این شبكه‌ها، همراه با عملكردها و خطمشی‌هایی كه در موردآنها جاری می‌شود جایگاه خوبی هستند كه می‌توان از آنجا دشواری‌های تازه‌ای را كه رسانه‌ها برای قانون‌گذاران‌ایجاد می‌كنند مشاهده كرد.
ما با بررسی سه حوزه اصلی اختلافات قانونی و خطمشی در شبكه‌های رایانه‌ای آغاز می‌كنیم. این سه حوزه‌عبارتند از: مالكیت معنوی، حریم خصوصی و آزادی بیان. گرایش‌ها و تحولات قانون و مقررات در این حوزه‌هاآشكار می‌كند كه فناوری‌های جدید چگونه باعث تضعیف رژیم‌های سیاسی موجود می‌شوند و تجدیدنظردولت‌های ملی را در مورد سیاست‌گذاری‌های ارتباطی لازم می‌سازند. این فصل با بررسی بعضی از اصول سیاست والگوهای جدید قانون‌گذاری به پایان می‌رسد كه محققان آنها را پیشنهاد كرده‌اند تا سازوكارهای حكومتی ملی برای قانون‌گذاری مؤثر برای رسانه‌های جهانی سازگار شوند. این بحث با در نظر گرفتن این نكته سازمان می‌یابد كه‌سیاست‌های ملی نتیجه مجموعه‌ای از تاثیرات متقابل نیروهای داخلی و بین‌المللی‌اند. ماهیت و ویژگی دولت، قدرت‌چارچوب‌های نهادی آن و ارتباطش با نیروهای داخلی و بین‌المللی به‌طور گسترده‌ای شكل و محتوای این سیاست‌هارا تعیین خواهد كرد.
● سه حوزه پیدایش و گسترش سیاست‌گذاری
▪ مالكیت معنوی، حریم‌خصوصی و آزادی بیان
شبكه‌های رایانه‌ای جهانی پرسش‌های دشواری را در زمینه قانون و سیاست مالكیت معنوی، حریم‌خصوصی وآزادی بیان برمی‌انگیزند. تحلیل جامع این پرسش‌ها فراتر از مجال این مطلب است. با این همه، طرح كلی تنگناهای‌اصلی سیاست‌گذاری در هر یك از این حوزه‌ها، و نیز انتخاب‌هایی كه پیش روی قانون‌گذاران ملی است، می‌تواند به‌هر صورت، بحث‌های انتزاعی سیاسی را در زمره اختلافات اجتماعی عینی و انتخاب‌هایی كه بسیاری از ملت‌ها با آن‌مواجه‌اند قرار دهد. نه تنها بسیاری از اختلافات اجتماعی مربوط به شبكه‌های رایانه‌ای پیرامون این حوزه‌های اصلی‌گرد آمده‌اند، بلكه شاید از آن مهم‌تر این باشد كه قانون سیاست‌گذاری این حوزه‌ها به طرح كاربرد عمومی و تبادل‌اطلاعات و ارتباطات شكل می‌دهد. اگر چه قانون و سیاست‌گذاری در هر یك از این حوزه‌ها در كل جهان در حال‌تغییر دائمی است، ممكن است الگوها و گرایش‌هایی مشاهده شوند كه منشا تنگناهای سیاست‌گذاری‌اند؛ تنگناهایی‌كه احتمالا در چند دهه آینده پایان خواهند یافت.
شبكه‌های رایانه‌ای، آن‌گونه كه هم‌اكنون هستند، مشخصاتی دارند كه برای دولت‌ها عرصه‌ای ناشناخته را بازمی‌نمایند و دولت‌ها مایل‌اند قانون و مقررات جدید برای آن وضع و اعمال كنند. این مشخصات عبارتند از:جمع‌آوری، ذخیره، پردازش و بازیافت حجم بزرگی از اطلاعات ؛ كپی سریع و ساده اطلاعات ؛ امكان ایجاد ارتباطمستقیم و تعاملی بین افراد و گروه‌های كوچك ؛ دور زدن دروازه‌بانان دولتی و غیردولتی رسانه‌ها؛ ارسال اطلاعات از طریق مسیرهای نامتمركز و پیش‌بینی ناپذیر ؛ ایجاد امكان ارتباط بدون ذكر نام برای كاربران شبكه ؛ و ایجاد امكان‌تعامل میان افرادی با اختیارات قانونی و سیاسی مختلف . این مشخصات بر توانایی دولت‌ها در زمینه قانون‌گذاری‌و اعمال سیاست‌های مربوط به شبكه‌های رایانه‌ای‌تاثیری چشمگیر دارند.
در زمینه مالكیت معنوی و حریم‌خصوصی اختلافات زیادی بروز كرده است و دلیل آن نیز تغییرات روزافزون‌اطلاعات است. اطلاعات تبدیل به دارایی ارزشمندی شده است و توانایی دولت‌ها، سازمان‌ها و افراد در نظارت،كنترل و مبادله تجاری اطلاعات مستلزم قوانین و مقرراتی است كه حقوق معنوی تمامی عاملان فرایند تبادل اطلاعات‌را به روشنی توصیف كنند. در نبود رژیم‌های حقوق مالكیت فراملی، نقش توصیف حقوق مالكیت در محیطهای‌شبكه‌ای بر عهده دولت‌های ملی است. در مورد آزادی بیان، كشمكش‌هایی بروز كرده است زیرا خود دولت‌ها قوانین‌و مقرراتی را اجرا كرده‌اند كه برای حفظ اهداف ملی، سیاسی و هنجاری طراحی شده‌اند و این اغلب به ضرر حق‌آزادی بیان شهروندان بوده است. سه بخش آتی این مقاله به بررسی این اختلافات، روش‌های دولت‌ها در پرداختن به‌آنها، و انتخاب‌هایی كه آنان برای این كار در دسترس دارند، اختصاص دارد.
▪ مالكیت معنوی
شبكه‌های رایانه‌ای باعث تشدید اختلاف، میان قلمداد كردن «بیان» همچون یك محصول و همچون یك كالای‌عمومی است؛ حتی اگر در قانون مالكیت معنوی وجود داشته باشد. مالكیت معنوی به صاحب حق انحصاری اثر حق‌كنترل نسخه‌برداری و سایر كاربردها از آثار خلاقانه را برای دوره زمانی محدود می‌دهد. با این مفهوم، دارایی معنوی‌هم‌ارز مالكیت مادی نیست. در قانون مالكیت معنوی چنین فرض می‌شود كه اندیشه‌های خلاق هنگامی برانگیخته‌می‌شوند كه صاحبان حق انحصاری اثر بتوانند از نظر مالی از كار خود بهره ببرند، اما كنترل انحصاری این آثار سرانجام‌به ضرر جامعه تمام می‌شود نهایتا این‌كه، كالای عمومی مستلزم دسترسی آزاد و گسترده همگان به‌اطلاعات، دانش و بیان خلاقانه است. آن وجه از مالكیت معنوی كه به خصوصیت «كالای عمومی» مرتبط است درمفهوم كاربرد منصفانه نیز مستتر است. كاربرد منصفانه ممكن می‌سازد كه كسانی كه از حق انحصاری اثر برخوردارنیستند، از روی آثار با هدف اظهارنظر، انتقاد و سایر فعالیت‌ها كه باعث پیشرفت دانش می‌شودنسخه‌برداری كنند.شبكه‌های رایانه‌ای، با ایجاد فرصت‌های تازه، هم در كنترل اطلاعات و بیان و هم در شانه خالی كردن از آن كنترل، هم‌صاحبان حق انحصاری اثر را به كنترل آثار برمی‌انگیزد و هم عموم مردم را به دستیابی به این آثار دعوت می‌كند.
فناوری شبكه رایانه‌ای می‌تواند باعث تسهیل كنترل حق انحصاری یا تبادل آزاد اطلاعات و ارتباطات شود.محققان در این مورد اختلاف‌نظر دارند كه آیا شبكه‌های رایانه‌ای از حق انحصاری مالكیت معنوی كم محافظت‌خواهند كرد یا زیاد. بسیاری از محققان خاطرنشان می‌كنند كه شبكه‌های رایانه‌ای به كسانی كه از حق انحصاری‌مالكیت معنوی برخوردار نیستند امكان تكثیر و انتشار اطلاعات تحت این انحصار را می‌دهد. سهولتی كه شبكه‌های‌رایانه‌ای برای انجام چنین كارهایی ایجاد می‌كند باعث تضعیف كنترل صاحبان حق انحصاری بر مالكیت معنوی‌محصولات خود می‌شود . این حفاظت اندك از حق مالكیت منجر به زیان در سطوح داخلی و بین‌المللی‌می‌شود؛ از میزان تولید تحقیقات و توسعه و خلق محصولات جدید می‌كاهد؛ و كشورهایی را كه محصولات وخدمات مبتنی بر اطلاعات را صادر می‌كنند به مشاركت در تجارت جهانی بی‌میل می‌سازد .كسانی كه نگران كنترل اندك فناوری جدید بر حق انحصاری اثرند، بر نیاز به توسعه قانون، خط مشی وفناوری‌های جدیدی كه باعث اشاعه حقوق صاحبان اثر در شبكه‌های رایانه‌ای‌اند تاكید می‌كنند .
سایرین معتقدند كه فناوری رایانه ممكن است كنترل صاحبان حق انحصاری را بر دارایی معنوی‌شان افزایش دهدو اصول كاربرد منصفانه جمعی را به خاطر سود شخصی، نادیده بگیرد . دارندگان حق انحصاری می‌توانند از نرم‌افزار برای پیگیری و كنترل كاربردهای اثر خلاقانه، از جمله‌دفعات مشاهده اثر یا چگونگی تغییر و دستكاری در آن، بهره بگیرند. چنین نرم‌افزاری به‌طور مؤثر به دارندگان حق‌انحصاری امكان می‌دهد تا به ازای هر نوع استفاده از اطلاعات، مزدی دریافت كند. به‌علاوه دارندگان حق انحصاری اثر می‌توانند دسترسی به آثار خلاقانه خود را مشروط به عقد قرار داد شخصی كنند،كه مصرف‌كننده هنگام مشاهده اطلاعات «آنلاین» و باز كردن بسته نرم‌افزاری محصول به‌طور تلویحی آن را منعقدمی‌كند.
نوشته لورا استین و نیكیل سینا
مترجم: لیدا كاووسی
* این مقاله ترجمه‌ای است از فصل بیست‌وچهارم كتاب زیر:
Lievrouw Leah & Livingstone sonia (editors) (۲۰۰۲), "The Handbook of New Media", sagePublications.
پی‌نویس‌ها
۱. An example of such research can be found in Johnson and Post (۱۹۹۷), who argue that global networks constitute their ownspaces with their own sovereignty. These authors underplay the fact those who communicate over ICTs are already subject torealworld sovereigns who have an obligation to protect their citizens.
۲. Under these treaties, the following works may be protected: (۱) both unpublished and published works of an author who isa national or resident of a country that is a member of these treaties؛ or (۲) Published works, with permission, of an author who isnot a national or resident of a country that is a member of these treaties.
۳. For more details on the Directive, see the Directive on the Protection of Individuals with Regard to the Processing ofPersonal Data and on the Free Movement of Data. Fora Concise summary of such the Directive۰۳۹;s provisions, see Rosenoer (۱۹۹۷:۱۵۶-۶۰).
۴. For example, the Privacy Act of ۱۹۷۴ (۵ U.S.C. & ۵۵۲a) mandates limited privacy protections for governmentmaintaineddatabases, including the right of individuals to review and correct personal information stored in government records. The rules donot apply to privately held databases.
۵. Although the US continues to advocate selfregulation and narrow sectoral rules, numerous analysts have deemed the USapproach a failure (Branscomb, ۱۹۹۴؛ Gellman, ۱۹۹۷؛ Global Internet Liberty Campaign, ۱۹۹۸؛ Green et al., ۲۰۰۰؛ The Economist,۱۹۹۹). US privacy protections are a patchwork of inconsistent, weak and inadequately enforced rules which leave US citizens withno substantive protections for personal information. No federal agency oversees or enforces data protection in the US, andsupport for such rules among the business community is weak (Gellman, ۱۹۹۷: ۲۶۷,۲۷۴؛ Mitchener, ۲۰۰۰).
۶. Under the agreement, any organization must offer individuals the opportunity to choose (opt out) whether and howpersonal information they provide is used or disclosed to third parties. For sensitive information (i.e. personal information aboutmedical or health conditions, racial or ethnic origin, political opinions, religious or philosophical beliefs, trade union membershipor information specifying the sex life of the individual) they must be given affirmative or explicit (opt in) choice if the informationis to be used for a purpose other those for which it was originally collected. Organizations are required to take reasonableprecautions to protect in formation from loss, misuse and unauthorized access. disclosure. alteration and destruction and to takereasonable steps to ensure individuals have access to personal information about them and are able to correct, amend or deletethat information where it is inaccurate.
۷. This section focuses on spech rights restrictions posed by national governments. Freedom of expression and access tocommunication resources can also be resticted by non-governmental actors, such as system operators or network infrastructureowners (Office of Technology Assessment, ۱۹۹۰: ۱۶۹). While this type of censorship is rare and ineffective at present owing to thecompetitive market for network access and services and the current open network architecture, it may figure more prominently inthe future (Lessig, ۱۹۹۹: ۱۶۷). Although not our focus here, we believe that any private sector developments which threatenfreedom of expression should be closely examined by policy-makers and corrected when necessary.
۸. Although the US rules were struck down in a resulting Supreme Court case, the US Congress continues to pursuelegislation that will restrict the availability of pornography on the Internet. For details on the Supreme Court case, see Reno(۱۹۹۷).
۹. For example, while markets systems have as their primary goal the efficient allocation of resources, efficiency is only onevalue among many that most countries would apply to communication systems. markets and other models of regulation must beevaluated against the range of goals which countries aim to achieve, including those related to privacy, access and speech rights.
۱۰. WIPO also helps countries create and reform intellectual property rules, comply with international intellectual propertytreaties, and encourage more specialists to enter the intellectual property field (Alleyne, ۱۹۹۵: ۳۰). In the ۱۹۹۰s, WIPO took onthe additional role of investigating Internet domain name trademark conflicts, making recommendations on how to resolvetop-level domain disputes, and otherwise managing the international domain name trademark regime (Mueller, ۱۹۹۹: ۵۰۵-
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست