نگاهی دوباره سولاریس ۱۰ رویدادی در دنیای اپن سورس

شاید بسیاری از ما نام سیستم عامل شركت سان مایكروسیستمز, یعنی سولاریس را كمتر از سایر سیستم عامل های محبوب مثل ویندوز و لینوكس شنیده باشیم دلیل آن هم كاملاً روشن است این سیستم عامل به دلیل كاربردهای خاص آن كه مربوط به مینی كامپیوترهای SPARC می شود صرفاً در دسترس افراد خاصی كه شبكه های مبتنی بر كامپیوترهای مذكور را مدیریت می كنند قرار دارد

شاید بسیاری از ما نام سیستم‌عامل شركت سان مایكروسیستمز، یعنی سولاریس را كمتر از سایر سیستم‌عامل‌های محبوب مثل ویندوز و لینوكس شنیده باشیم. دلیل آن هم كاملاً روشن است. این سیستم‌عامل به دلیل كاربردهای خاص آن كه مربوط به مینی كامپیوترهای SPARC می‌شود صرفاً در دسترس افراد خاصی كه شبكه‌های مبتنی بر كامپیوترهای مذكور را مدیریت می‌كنند قرار دارد. پس از مدتی نسخه‌هایی از این سیستم‌عامل قدرتمند برای نصب بر روی كامپیوترهای شخصی X۸۶ توسط شركت سان ارایه گردید كه در برخی كاربردهای خاص مثل سرورهای اینترتنی مورد اقبال كارشناسان و كاربران قرار گرفت. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به این سیستم‌عامل و نسخه جدید آن. پس از یك سال و اندی قول و قرار، بالاخره تلاش‌های شبانه‌روزی و انجام آزمون‌های مختلف بر روی نسخه‌های آزمایشی نتیجه‌ و یاران اسكات مك‌نلی، مدیرعامل شركت سان مایكروسیستمز، به‌طور رسمی جشن گرفتند و دوشنبه ۱۵ نوامبر را به عنوان روزی خاطره‌انگیز اعلام نمودند. كه هم‌اكنون یك نسخه آزمایشی با عنوان Express Editionبر روی سایت شركت سان از این نشانی آماده دریافت و نصب رایگان است. اما طبق اظهارات مدیران پروژه سولاریس، نسخه كامل آن به زودی عرضه خواهد شد و به احتمال زیاد چند ماه بعد از آن هم با ارایه سورس‌كد آن به صورت، سولاریس را به جمع جامعه اُپن‌سورس رهنمون خواهد ساخت. سیستم‌عامل سولاریس كه هم بر روی كامپیوترهای SPARC و هم بر روی كامپیوترهای شخصی X۸۶ با پردازنده‌های اینتل و AMD قابل‌اجرا است، در طول حیات خود از سال‌ها قبل تاكنون دچار افت و خیزهای فراوانی شده است. در ابتدا این سیستم‌عامل با ارایه یك محیط گرافیكی برای یك سیستم‌عامل مبتنی بر یونیكس، توانست نظر بسیاری از كاربران یونیكس‌های متنی و قدیمی‌تر مثل SCO را به خود جلب كند اما به تدریج و با مطرح شدن لینوكس و دنیای اپن‌سورس، خصوصاً در نقش سرورهای مربوط به شبكه‌های كوچك، این سیستم‌عامل در معرض رقابتی دشوار قرار گرفت. محیط‌های زیبا و كاربرپسند مشهور لینوكس مثل Gnome و KDE و انواع و اقسام برنامه‌ها، هر روز محبوبیت محیط گرافیكی X سولاریس را تحت‌تأثیر قرار داد. البته با تمام این اوصاف و پس از گذشت سال‌ها از ارایه نسخه‌های مختلف لینوكس‌های سرور و نرم‌افزارهای متعدد تحت آن، هنوز سرویس‌دهنده‌های بزرگ اینترنتی مثل یاهو یا Hotmail و MSN، سولاریس را به عنوان یكی از قدرتمندترین، پایدارترین و امن‌ترین سیستم‌عامل‌ها مورد استفاده قرار داده و هیچگاه سخنی از جایگزینی سرورهای سولاریس خود با آلترناتیوی به نام لینوكس سخن به میان نیاورده‌اند. اما به هر حال مسأله مهمی كه در این زمینه اتفاق افتاد، كاهش موارد استفاده و كاربرد سولاریس به عنوان یك سیستم‌عامل گرافیكی مبتنی بر یونیكس بود و از این جا به بعد بود كه بسیاری از كاربران قدیمی یونیكس كه به دنبال راه‌حلی برای رهایی از مشكلات و عدم جذابیت سیستم‌عامل خود بودند، به غیر از سولاریس، به آلترناتیو دیگری مثل لینوكس هم به شدت توجه می‌كردند. سان را بر آن داشت تا به هر صورتی كه شده سعی كند سولاریس را به جایگاه قبلی خود برگرداند. طبق اظهارات مقامات سان، بیش از ششصد تغییر و بهبود در نسخه جدید سولاریس ۱۰ به‌وجود آمده است. تكنولوژی مشهور سولاریس به‌نام Big Five اكنون شامل پنج برنامه قدرتمند به‌ نام‌های N۱ Grid Container برای ایجاد محیط‌های چندگانه، DTrace كه یك ابزار ویژه شناسایی و تست سیستم برای مدیران شبكه است، سیستم Predictive self healing جهت تشخیص زودهنگام اشكالات احتمالی و رفع خودكار آن‌ها، تكنولوژی.crypto infrastructure و همچنین فایل سیستم زتابایتی (یك میلیون گیگابایتی) به‌نام ZFS می‌باشد. از دیگر تغییرات عمده، امكان اجرای توابع كتابخانه‌ای نوشته شده برای لینوكس است. بدین‌صورت برنامه‌های كامپایل شده برای لینوكس، در سولاریس هم قابل‌اجرا هستند، پدیده‌ای كه قبلاً سیستم‌عاملی مثل FreeBSD به داشتن آن به خود می‌بالید.از سوی دیگر، توسعه‌گران سیستم و برنامه‌نویسان هم از ویژگی‌های جدید سولاریس ۱۰ بی‌نصب نخواهند ماند. نسخه‌های بتای (Java studio ۱۰ (JS و همچنین (۷ Java studio Enterprise ۷ (JSE مژده‌ای به علاقه‌مندان زبان جاوا برای برنامه‌نویسی راحت‌تر در محیط‌های جدید متعلق به سولاریس است.