پنجشنبه, ۱۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 30 January, 2025
اوقات فراغت یا لحظه های نگرانی
در دوره جدید این مفاهیم به طور کلی به هم خورده است. افراد اگر در اوقات فراغت خود هستند، در حال و هوای کار خود نیز هستند، یا اگر در حال انجام کار خود هستند، آن حالتهای فراغتی خود را نیز دارند. در حقیقت تداخل در کار و فراغت ایجاد شده است.....
اوقات فراغت بخش مهمی از رندگی افراد محسوب می شود و پیوند نزدیکی با زندگی معنوی و فرهنگی افراد دارد. لحظات فراغت شامل اوقاتی است که به اختیار افراد می تواند در راه آموختن، آفریدن، پژوهش، تربیت، مشارکتهای داوطلبانه اجتماعی، گسترش افقهای اندیشه و در بسیاری از عرصه‌های دیگر صرف گردد و واضح است که ارتباط آن با حیاط معنوی و فرهنگی جامعه تنگاتنگ است. چون فرد میتواند در اوقات فراغت همان چیزی را که می‌پسندد انجام دهد، بنابراین قابلیتهای فرد غالبا در عرصه اوقات فراغت وضوح پیدا می کند. فعالیتهای فراغتی از اهمیت بسیاری برخوردار است و شاید به همین دلیل است که از اوقات فراغت به عنوان زمانی برای تولید فرهنگی یاد می شود.. این مطلب از یک منظر به این معنی است که نحوه گذران اوقات فراغت افراد یک جامعه به نوعی معرف خصوصیات فرهنگی آن جامعه است.از منظری دیگر می تواند به این معنا باشد که آمادگی پذیرش و یادگیری افراد در لحظات فراغتی،بسیار بالاست.
● به طور کلی مفهوم اوقات فراغت به چه معناست؟
دکتر سعیدی،جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران معتقد است که مفهوم فراغت مفهومی عصری است. یعنی در دوران‌های مختلف مفهوم خاصی برای اوقات فراغت وجود دارد. وی مفهوم اوقات فراغت را در سه دوره اساسی اینطور تعریف می کند:
▪ دوره تاریخی: که میتوان آن را دوران باستانی یا دوران کهن نامید.
▪ دوره صنعتی شدن: که مربوط به بعد از انقلاب صنعتی می شود و تا دهه‌های اخیر هم می تواند ادامه یابد.
▪ دوران فعلی: که جامعه فراغتی یا جامعه پر بیم : دورانی که تحولی در مفهوم اوقات فراغت ایجاد شده که ناشی از شکل جدید زندگی است.
اینطور به نظر می رسد که مقصود از اوقات فراغت در دوره تاریخی مربوط به زمانی است که مفهوم کار و فراغت در کنار هم و به نوعی مکمل هم بودند. به گونه ای که بین این دو مفهوم نزدیکی زیادی وجود داشته است. این می تواند به معنای مولد بودن افراد ان دوره در دوران تعطیلی و فراغت باشد. ولی اگر باز تعریفی برای اوقات فراغت و مولد بودن داشته باشیم، به این معناست که میتوان در اوقات فراغت هم کار مولد انجام داد.
در دوره صنعتی اوقات فراغت درست در مقابل کار قرار دارد. یعنی افراد یا در حال انجام کار هستند یا در حال انجام اوقات فراغت.
کودکان و نوجوانان امروز با اینکه در میان انبوهی از وسائل و ابزارهای تفنن و سرگرمی قرار دارند اما اغلب اوقات بی حوصله و ناراضی هستند و ابراز می کنند که این وسائل نیز انها را ارضاء نمی کند. از طرفی برای بزرگسالان نیز تفریحاتی همچون رفتن به رستوران و سینما نیز چندان رضایت بخش به نظر نمی رسد.
در دوره جدید این مفاهیم به طور کلی به هم خورده است. افراد اگر در اوقات فراغت خود هستند، در حال و هوای کار خود نیز هستند، یا اگر در حال انجام کار خود هستند، آن حالتهای فراغتی خود را نیز دارند. در حقیقت تداخل در کار و فراغت ایجاد شده است. به نحوی میتوان گفت نوعی دستکاری انجام شده است. مثلا حرفه‌یی‌ها دوران فراغتی ندارند، چون دوران کار خودشان را به دوران فراغت نیز می‌کشانند. در اینجا دیگر نمی‌توان تعریف خاصی برای اوقات فراغت قایل شد. چون نوعی تداخل و همپوشانی بین کار و اوقات فراغت ایجاد شده است. در حقیقت در دوره سوم افراد نگرانیهایی دارند که در این دوره با فراغ بال اوقات فراغتشان را طی نمی‌کنند. در بسیاری از مواقع اینطور به نظر می رسد، اگرچه ما جامعه فراغتی تری داریم.یعنی امکانات، وسایل، پول،و وقت بیشتری برای تفریح و لذت بردن از اوقات فراغتمان داریم، اما نسبت به گذشتگان با دل خوش اوقات فراغت خود را طی نمی‌کنیم، با اینکه آنها امکانات بسیار کمتری نسبت به ما داشتند. این بخاطر همان نگرانی‌های دوره جدید است. افراد در هر زمانی که در حال فراغت هستند، نگران هستند. زندگانی افراد عصر امروز در لحظات فراغتشان هم به گونه ی است که انها را با انبوهی از فرصت ها و تهدیدها مواجه می کند. مثلا نگرانند که این نوشیدنی که در اوقات فراغت مصرف می‌کنند، برای بدنشان ضرر دارد یا نه؟گوشی تلفن همراهی که وسیله ای در جهت رفاه بیشتر انهاست ایا موجب صدمه اشعه های مضر به سیستم بدنشان می شود یا نه؟ در حقیقت به واسطه اطلاعاتی که همراه با امکانات به افراد منتقل میشود، نگرانیهایی نیز برای آنها ایجاد میشود، که در دوره قبل وجود نداشته است.
کودکان و نوجوانان امروز با اینکه در میان انبوهی از وسائل و ابزارهای تفنن و سرگرمی قرار دارند اما اغلب اوقات بی حوصله و ناراضی هستند و ابراز می کنند که این وسائل نیز انها را ارضاء نمی کند. از طرفی برای بزرگسالان نیز تفریحاتی همچون رفتن به رستوران و سینما نیز چندان رضایت بخش به نظر نمی رسد.با وجود تعدد و تنوع بسیاری که امروز در محیط رستورانها وجود دارد،اما نوعی سردرگمی در میان تمامی اقشار جامعه وجود دارد.
● به راستی مشکل کجاست؟
با یک نگاه کلی می توان به پاسخ ساده تری دست یافت. وقتی به زندگی روزمره واطرافمان با کمی دقت نگاه می کنیم متوجه می شویم که مشکل اصلی در نوع گذراندن اوقات فراغت است.یا اینکه اصلا مشکل در این است که همه ابعاد زندگی ما به نوعی با یکدیگر ممزوج شده اند. همان نکته ای که گفته شد در رابطه با اینکه در دوران جدید همه چیز با هم تداخل یافته و به همین خاطر است که لذت واقعی برای هر چیز در جای خود وجود ندارد. از طرف دیگر میتوان اینطور گفت که در دنیای امروز به خاطر اینکه همه عناصر اطراف ما تصنعی شده اند،در سطح محدودی قادرند رضایت و لذت افراد را تامین کنند.در گذشته همه چیز بیشتر رنگ و بوی طبیعی و واقعی داشت.همین واقعی بودن در بسیاری از مواقع موجب می شد تا بیشترین احساس لذت برای افراد به وجود بیاید. نکته دیگر افزایش میزان اطلاع رسانی و ارائه انبوه معلومات به افراد موجب شده تا دائما در مواجهه با مسائل گوناگون،دچار نگرانیهایی باشند.نگرانی در مورد بحران محیط زیست،آلودگی هوا،گرم شدن کره زمین و تاثیرات اشعه ماوراء بنفش و...
مواردی هستند که مدام در گوش ما زمزمه می شوند و همین دغدغه ها و شلوغی های ذهنی موجب می شود تا حس کنیم نمی توانیم اوقات فراغتی سالم و لذت بخش داشته باشیم.
بهتر است باور کنیم وبپذیریم که شرایط زندگی ما با گذشتگانمان متفاوت است. باید این تفاوتها را بپذیریم و سعی کنیم با شناخت فرصتهای خوب و امکاناتی که داریم،درست زندگی کنیم و اوضاع درونی و بیرونی مان را به نحوی شایسته،مدیریت کنیم. بدانیم که این توانایی را داریم که بتوانیم حدود و مرزبندی های مشخصی را در زندگی و اوقاتمان ایجاد کنیم. در این صورت می توانیم به عنوان فردی موفق در هر محیط کاری باشیم و از طرف دیگر برای گذران اوقات فراغتمان نیز به بهترین وجه ممکن،برنامه ریزی کنیم. به این شرط که قبول داشته باشیم هیچ چیز غیرممکن نیست. چیزی همچون داشتن اوقات فراغتی سالم،مفرح و سرشار از انرژی مثبت و سازنده.
فاطمه ناظم زاده
![جانشین آمریکایی کنکورد؛ هواپیمای Boom اولین پرواز سوپرسونیک خود را انجام داد [تماشا کنید]](/news/u/2025-01-29/digiato-5jfz2.jpg)
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست