تو می‌آیی که جست‌و‌جو کنی شب را

● لحظاتی کوتاه با پدر شعر مدرن؛
ژان نیکلا آرتور رمبو از شاعران بزرگ فرانسه است که او را از بنیانگذاران شعر مدرن می‌دانند و به‌همین علت بسیاری از ستایشگران دنیای مدرن او را …

لحظاتی کوتاه با پدر شعر مدرن؛

ژان نیکلا آرتور رمبو از شاعران بزرگ فرانسه است که او را از بنیانگذاران شعر مدرن می‌دانند و به‌همین علت بسیاری از ستایشگران دنیای مدرن او را می‌ستایند و از او به‌عنوان بت شعر دنیای نو یاد می‌کنند. منتقدان او را ‌زاده پرآشوب‌ترین دوران تاریخی چند قرن اخیر می‌دانند. قرن ۱۹ برای اروپایی‌ها قرنی پرنظریه و پرچهره است. بسیاری از نظریه‌پردازان و بنیانگذاران علمی و فرهنگی امروز خود را مدیون اتفاقات تاریخی و فرهنگی این دوران می‌دانند.

ژان نیکلا آرتور رمبو در ۲۰ اکتبر ۱۸۵۶ مطابق با ۲۸ مهر ۱۲۳۳ هجری خورشیدی در شارل‌ویل فرانسه به‌دنیا آمد. پدرش فردریک رمبو سرباز توپخانه بود و مادرش ماری کاترین ویتالی کوئیف از خانواده ملاکین بود و همیشه رفتار خشک و خشنی با او داشت. آرتور دومین فرزند خانواده بود و حدود دو سال پس از ازدواج پدر و مادرش به‌دنیا آمد. در ۱۸۶۸ نخستین شعرش را به‌لاتین سرود و سال بعد آموزگار او سه قطعه از اشعارش را منتشر کرد. در ژانویه ۱۸۷۰ نخستین اشعار رمبو به‌فرانسوی منتشر شد. این شاعر که به‌آرتور رمبو معروف شده است ۱۴ساله بود که از خانه گریخت تا به‌پاریس برود. در پاریس به‌دلیل آن که بدون بلیت سوار قطار شده بود چند روزی در زندان گذراند و به‌خانه بازگردانده شد. رمبو با پل ورلن شاعر فرانسوی رابطه دوستانه عمیق و عجیبی داشت به‌نحوی که ورلن همسر و کودک تازه به‌دنیا آمده‌اش را ترک کرد تا با آرتور به‌انگلستان برود.

رابطه آرتور و پل رابطه‌ای توام با عشق و نفرت بود به‌نحوی که در ۱۰ ژوئیه ۱۸۷۳ ورلن دو گلوله به‌سمت رمبو شلیک و او را مجروح می‌کند و به‌دلیل این عمل دستگیر می‌شود و دو سال به‌زندان می‌افتد. به‌هر حال بعد از مرگ رمبو، ورلن نقش بسزایی در انتشار آثار او ومعرفی‌اش ایفا کرد.در ۱۸ مارس ۱۸۷۱ کمون پاریس شکل می‌گیرد و آرتور در ۲۳ آوریل به‌پاریس می‌رود و به‌کمونارها می‌پیوندد. رمبو در دوران کوتاه زندگی‌اش به‌نقاط مختلف دنیا سفر کرد: انگلستان، آلمان، بلژیک، هلند، ایتالیا، اتریش، سوئد، اندونزی، قبرس، مصر، یمن، حبشه و در ۳۷ سالگی به‌دلیل وجود تومور سرطانی پای راستش را قطع می‌کنند و چند ماه بعد در ۱۰ نوامبر ۱۸۹۱ مطابق با ۱۹ آبان ۱۲۷۰ ه.ش در کنار خواهرش ایزابل جان می‌سپارد.

یکی از اشعار وی به‌نام «ویلز» او را در زمره پایه گذاران جنبش نمادگرایی فرانسه به‌شمار آورد و از اثر دیگر او، «دوره‌ای در برزخ» (فصلی در دوزخ) به‌عنوان یکی از نخستین شعرهای آزاد نام برده می‌شود.

داریوش مهرجویی در سال ۶۳ فیلمی به‌نام سفر به‌سرزمین رمبو ساخته و در آن زندگی آرتور رمبو را به‌تصویر کشیده است. این فیلم تفسیری فلسفی از زندگی این شاعر قرن ۱۹ است.

نمونه‌ای از شعر وی:

و شاعر در پرتو ستارگان گفت/ تو می‌آیی که جست‌و‌جو کنی شب را،/ گل‌هایی که چیده‌ای را، / و او دیده است/ روی آب‌ها/ خفته‌ای بر روانداز بلندش را، / افلیای پاک را / شناور/ مثل یک گل سوسن درشت...

زینب مرتضایی‌فر