آناتومی یك افول

ده سال و اندی پیش در دوازدهم جولا ی سال ۱۹۹۵ قیمت سهام SGI به ۲۵ ۴۵ دلا ر, یعنی تقریباً دو برابر فروش نقدی مایكروسافت در آن زمان, رسیده بود در آن ایام SGI یكی از بزرگ ترین و مجهز ترین شركت های IT بود و در همه جا گران ترین اراضی تجاری را در اختیار داشت

● نگاهی به وضعیت كسب و كار شركت سیلیكون گرافیكس‌

دوشنبه هفتم نوامبر سال ۲۰۰۵، بعد از سال ۱۹۸۶، اولین روزی بود كه سهام شركت سیلیكون گرافیكس یا SGI در بورس سهام نیویورك داد وستد نشد. ناكامی اخیر این شركت در حقیقت فصل واپسین داستان بلند و غم‌انگیزی است كه به رغم نظر تحلیلگران، درس‌های بی‌شماری برای شركت‌‌های دیگر دارد. با این حال هنوز روِسای شركت تأكید می‌كنند كه مشتریان SGI وفادارند و فناوری‌های این شركت برای بقا، حتی در بازارهای محدود به اندازه كافی توانمند هستند.

قیمت سهام SGI از ماه می سال ۲۰۰۵ میلا‌دی و زمانی كه بورس هشدار داده بود كه ارزش سهام شركت در فهرست‌های متوالی پایین‌تر از استاندارد است، به زیر یك دلا‌ر رسیده بود. طبق استاندارد بورس سهام نیویورك، ارزش میانگین سهام عمومی یك شركت در طی یكی بازه زمانی سی روزه دادوستد باید حداقل یك دلا‌ر باشد و به این ترتیب سهام SGI در خارج بورس معامله شد.

به‌رغم این وضعیت، كارولین، سخنگوی SGI می‌گوید: <با آن‌كه نام SGI در فهرست بورس سهام نیویورك قرار دارد، حجم زیادی از دادوستد ما از بورس خارج شده است. ما معتقدیم گذر از وضعیت خارج از بورس بدون دردسر صورت خواهد گرفت و این تحولا‌ت بر كار ما تأثیر نخواهد گذاشت. از سوی دیگر، ما تمركز بر مشتریان و اهداف تجاری خود را ادامه خواهیم داد.> وی در ادامه افزود: <در آغاز سال مالی، سه هدف اصلی را مدنظر قرارداده بودیم: تجدید كسب و كار به منظور افزایش نقدینگی، كاهش قابل توجه هزینه‌ها، و برنامه‌های درآمدزایی.

همان‌طور كه قبلا‌ً اعلا‌م كرده بودیم، در حال گذار از مرحله مهمی هستیم كه به واسطه این اهداف تدارك دیده بودیم. پیاده‌سازی برنامه‌های ما چندین فصل ادامه خواهد داشت. با این حال ما به اهداف خود در مورد درآمد‌ها در سه ماهه منتهی به سپتامبر دست یافتیم. بازسازی و برنامه‌های كاهش هزینه‌ها را آغاز نموده‌ایم و در ۲۵ اكتبر اعلا‌م كردیم كه تسهیلا‌ت اعتباری مبتنی بر دارایی‌های خود را آماده كرده‌ایم كه این امر نقدینگی ما را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.>

با تمام این احوال SGI در سه ماهه منتهی به سپتامبر ۲۰۰۵ متحمل یك ضرر نوزده میلیون دلا‌ری شد. در حالی كه این شركت در سال ۲۰۰۴ میلا‌دی ۷۳۰ میلیون دلا‌ر و در سال ۱۹۹۷، یعنی در دوران اوج خود سه میلیارد دلا‌ر درآمد داشت. اما چه اتفاقی افتاد؟ به گمان بعضی SGI پیشرفت كرده است!

● دوران خوشی

ده سال و اندی پیش در دوازدهم جولا‌ی سال ۱۹۹۵ قیمت سهام SGI به ۲۵/۴۵ دلا‌ر، یعنی تقریباً دو برابر فروش نقدی مایكروسافت در آن زمان، رسیده بود. در آن ایام SGI یكی از بزرگ‌ترین و مجهز‌ترین شركت‌های IT بود و در همه جا گران‌ترین اراضی تجاری را در اختیار داشت.

آن‌ روزها SGI در سرتاسر دنیا حدود دوازده‌هزار كارمند داشت و به‌واسطه ایستگاه‌های كاری پرقدرت خود كه مناسب طراحی و رندر جلوه‌های ویژه و انیمیشن بودند، محبوب شركت‌های تولیدكننده تصاویر متحرك بود. این شركت به حوزه‌های تصویربرداری پزشكی، نظامی و دولتی نیز سیستم می‌فروخت.

البته SGI اكنون نیز به چنین كاری مشغول است. اما این فعالیت در مقیاس بسیار كوچك‌تری انجام می‌گیرد (به عنوان مثال نیروی دریایی ایالا‌ت متحده به منظور كمك‌رسانی در جریان پدیده سونامی از ابركامپیوترها و فناوری‌های ذخیره‌سازی SGI استفاده كرده است).

اما آن‌ روزها دیگر گذشته‌اند. SGI هنوز هم پلتفرم‌های محاسباتی و قطعات رده بالا‌ (همچون سیستم‌های اشتراك حافظه) می‌فروشد. اما حدود هشتاددرصد كاركنان خود را بركنار و تعداد آن‌ها را به ۲۲۰۰ نفر كاهش‌داده است. این شركت بخش عمده‌ای از درآمد خود را به واسطه اجاره املا‌ك خود به شركت گوگل به دست می‌آورد. SGI از سال ۲۰۰۳ تمام اراضی اصلی خود را در ازای مبلغ سالا‌نه چهارده تا هفده میلیون‌دلا‌ر به شركت گوگل اجاره داده است و خود به مكانی معمولی‌تر - اما همچنان با ابهت - در نیم مایلی آنجا نقل مكان كرده است.

برخی ناظران این وضعیت را طعنه‌آمیز قلمداد می‌كنند. املا‌ك SGI، شركتی با ایستگاه‌های كاری اختصاصی كه هر یك ده تا چهل هزاردلا‌ر قیمت دارند توسط تازه واردی كه كسب و كار اینترنتی خود را تا حد زیادی از طریق مجموعه‌ای از دستگاه‌های ارزان‌قیمت مبتنی بر لینوكس پیش می‌برد، اشغال شده است.

به راستی چگونه SGI در كمتر از یك دهه بدین‌سان افول كرد؟ به عقیده برخی از تحلیلگران، بصیرت، یا به طور دقیق‌تر فقدان آن، نقش عمده‌ای در این زمینه داشته است. برخی دیگر به ظهور لینوكس اشاره می‌كنند. اما همه در مورد این موضوع به اقبال بد SGI نیز اذعان دارند. مایكل گارتنبرگ تحلیلگر مركز تحقیقاتی ژوپیتر می‌گوید:

● دوران پیش از اینترنت

در فوریه ۱۹۹۳ اینترنتِ ARPA متولد شده و مورد استفاده دانشگاه‌ها و ارتش قرار گرفته بود. با این‌حال این شبكه سال‌ها با پذیرش دنیای كسب و كار و عموم فاصله داشت. آن زمان هیچ مرورگر خوشدست و كاربرپسندی وجود نداشت. مارك اندرسن همچنان به ساخت مرورگر مجهز به رابط گرافیكی موزاییكی خود (كه بعدها به Netscape مشهور شد) در دانشگاه ایلی‌نویز مشغول بود. در واقع نسخه پایدار مرورگر نت‌اسكیپ تا پیش از دسامبر سال ۱۹۹۴ عرضه نشد.

در اوایل سال ۱۹۹۳ كامپیوترها یا روی یك شبكه سیمی محلی مبتنی بر كلا‌ینت سرور و یا به صورت مستقل و جدا از هم كار می‌كردند و این بزرگراه اطلا‌عاتی عظیم هنوز برای اتصال آن‌ها به یكدیگر مورد استفاده قرار نگرفته بود. سیسكوسیستمز، سان مایكروسیستمز و شركت‌های دیگر برای به‌كارگیری این شیوه ارتباطی در تكاپو بودند و تلا‌ش می‌كردند مردم را متقاعد كنند كه آینده از آن شبكه‌ها خواهد بود. در خلا‌ل این كوشش‌های پیشگامانه در راهIT جدید و شبكه‌محور كه سرانجام به اینترنت امروزی منجر شد، سیلیكون‌گرافیكس به راه خود ادامه می‌داد.

این شركت كسب و كار خوبی داشت و ایستگاه‌های كاری ۶۴ بیتی رده بالا‌ و مجهز به سیستم‌عامل Iris می‌ساخت كه با قیمتی بین ده تا بیست هزاردلا‌ر (و حتی بالا‌تر) به فروش می‌رسیدند. كیفیت حرف اول را می‌زد و قیمت برای شركت‌هایی كه توان سرمایه‌گذاری داشتند، اهمیتی نداشت. سیلیكون‌گرافیكس به‌عنوان تولیدكننده عالی‌ترین و واضح‌ترین سیستم‌های گرافیك‌های كامپیوتری مشهور بود. این شركت پیشتاز فناوری گرافیك‌های سه‌بعدی بود و هنوز هم به‌‌عنوان رهبر این حوزه شناخته می‌شود.

● دولتمردان در SGI

در بیست و دوم فوریه ۱۹۹۳ رئیس جمهور ایالا‌ت متحده و معاونش قصد داشتند از مشهورترین شركت وقت یعنی سیلیكون گرافیكس دیدار كنند. اما انگیزه آن‌ها از این كار چه بود؟ به راه انداختن هیاهو برای این‌كه به دره سیلیكون

- و دنیا- بفهمانند كه واشنگتن به كمك امتیازهای مالیاتی از تحقیق و توسعه در تجارت فناوری اطلا‌عات حمایت خواهد كرد. در جریان این بازدید ادمك كراكن مدیر اجرایی وقت SGI روی صحنه رفت و در مقابل دوربین‌های تلویزیونی تبلیغات رسانه‌ای خود را انجام داد. ذكر این ماجرا یادآور این نكته است كه SGI به عنوان رهبر گرافیك كامپیوتری زمانی برفراز ابرها سیر می‌كرد. اما دو سال و نیم بعد و پس از خریدن شركت Cray Research وضعیت تغییر كرد و سهام شركت در سراشیبی سقوط قرار گرفت و در ادامه به رویداد هفتم نوامبر ۲۰۰۵ در بورس سهام نیویورك منجر شد.

SGI كه در سال ۱۹۸۰ آغاز به كار كرد و در سال ۱۹۸۲ به عنوان یك حركت ثبت شده توسط جیم كلا‌رك (كسی كه بعدها نت‌اسكیپ را بنا نهاد) و هفت تن دیگر تأسیس شد. این شركت در ابتدا روی تولید تراشه‌های كاربرد‌محور تمركز كرده بود. اما در سال ۱۹۸۳ <موتور هندسی> DARPA باعث تغییر تمركز SGI و تبدیل شدن آن به شركتی در زمینه ترمینال‌های كامپیوتری شد.

در سال ۱۹۸۴ هنگامی كه مك كراكن مدیر اجرایی SGI شد، این تمركز به سمت ایستگاه‌های كاری چرخید و این شركت در سال ۱۹۸۶ به سهامی عام تبدیل شد. در سال ۱۹۸۶ سمت و سوی فعالیت‌های SGI بار دیگر تغییر كرد و به حوزه دسكتاپ گرایید. در سال ۱۹۸۸ سیلیكون گرافیكس سرورهای سری Power را معرفی كرد كه دو سال بعد به محصولا‌تی رقابتی تبدیل شدند. در سال ۱۹۹۲ این شركت صدهزارمین ایستگاه كاری خود را عرضه كرد و در سال ۱۹۹۳ خبر درآمد یك میلیارددلا‌ری خود را منتشر ساخت. پارك ژوراسیك، فیلم موفق استیون اسپیلبرگ با استفاده از ایستگاه‌های كاری SGI رندر شده است. محصول برجسته دیزنی و پیكسار یعنی <داستان اسباب‌بازی> نیز كه با استفاده از ماشین‌های SGI ساخته شده بود، در سال ۱۹۹۵ عرضه شد.

ترجمه: پرهام ایزدپناه

منبع: هفته‌نامه ای‌ویك

---