ماه رجب

نخستین مهاجرت مسلمانان به حبشه آغاز شد مهاجرت به حبشه زمانی آغاز گردید كه فشار قریش بر مسلمانان طاقت فرسا و غیرقابل تحمل شد حضرت رسول كه خود با عنایت پرودرگار و حمایت عمویش ابوطالب از آزار و شكنجه قریش تا حدودی در امان بود, از شكنجه های طاقت فرسای قریش بر مسلمانان و اصحاب بی پناه در اندوه و ناراحتی به سر می برد تا اینكه روزی

● رجب سال پنجم بعثت

نخستین مهاجرت مسلمانان به حبشه آغاز شد. مهاجرت به حبشه زمانی آغاز گردید كه فشار قریش بر مسلمانان طاقت‌فرسا و غیرقابل تحمل شد.حضرت رسول كه خود با عنایت پرودرگار و حمایت عمویش ابوطالب از آزار و شكنجه قریش تا حدودی در امان بود، از شكنجه‌های طاقت‌فرسای قریش بر مسلمانان و اصحاب بی‌پناه در اندوه و ناراحتی به سر می‌برد تا اینكه روزی به اصحاب فرمود: كاش به كشور حبشه می‌رفتید، چون در آنجا پادشاهی است كه در نزد وی بر كسی ستم نمی‌رود، و آنجا سرزمین راستی است، باشد كه خدا از این گرفتاری برای شما فرجی قرار دهد.

به دنبال این سخن حضرت رسول(ص) جمعی از مسلمانان كه یازده مرد و چهار زن بودند به سرپرستی عثمان‌بن مظعون پنهانی مكه را به سوی بندر شعیبه ترك كردند تا از آنجا به حبشه بروند. عده‌ای از قریش از این مهاجرت پنهانی آگاه شدند و در تعقیب مهاجران برآمدند. اما موقعی كه به بندر رسیدند، مهاجران سوار دو كشتی بازرگانی شده حركت كرده بودند. بنابراین كفار قریش از دسترسی به آنان مایوس شدند. در ماه شوال مهاجرانی كه در حبشه بودند شنیدند كه قریش مسلمان شده‌اند و دیگر آزاری برای مسلمانان نیست. آنها در پی شنیدن این خبر به مكه بازگشتند ولی در نزدیكی مكه اطلاع یافتند كه خبر دروغ بوده است و قریش همچنان در كفر باقی مانده‌اند. مهاجران ناچار شدند كه هر كدام بطور پنهانی و در پناه كسی وارد مكه شوند. ورود این عده به مكه سبب افزایش شكنجه آنان گردید و رسول خدا بار دیگر اجازه داد كه به حبشه بازگردند.

● رجب سال نهم هجری

سپاه اسلام به فرماندهی رسول اكرم(ص) روانه نبرد با رومیان شد. در این زمان به رسول خدا خبر رسید دولت روم سپاه عظیمی فراهم آورده و آماده حمله به مسلمانان شده است.

پس از آنكه این خبر به رسول خدا رسید، آن بزرگوار دستور بسیج دادند و با سی‌هزار نفر به سوی منطقه «تبوك» در شمال شبه جزیره عربستان حركت نمودند. این زمان مصادف با فصل تابستان بود لذا گرمی هوا مشكلات فراوانی برای تجهیز و حركت مسلمانان فراهم آورده بود. گذشته از این منافقین نیز تلاش وسیعی كردند تا این مأموریت با شكست مواجه شود. افزون بر اینها، تأمین هزینه جنگ نیز مشكی بر مشكلات می‌افزود زیرا توان مالی مسلمانان اجازه تدارك چنین سفر جنگی را به آنان نمی‌داد. اما با همه این مشكلات سپاه اسلام حركت كرد.

سپاه اسلام پس از آنكه به تبوك رسید، معلوم شد خبر آمادگی روم برای حمله به مسلمانان مطابق با گزارشات رسیده نبوده است. بنابراین سپاه اسلام به مدینه بازگشت. غزوه تبوك آخرین درگیری مسلمانان با غیرمسلمانان در زمان حیات پیامبر بود. از این پس سراسر عربستان تسلیم شد و هر قبیله‌ای نمایندگانی را برای اظهار اطاعت قبیله خود و پذیرفتن اسلام نزد پیامبر اكرم(ص) فرستاد و تقریباً تمام قبایل مسلمان شدند. به همین دلیل این سال را «سنه‌الوفود» نیز نامیده‌اند.

▪ در جریان غزوه تبوك وقایعی رخ داد كه به برخی از آنها اشاره می‌نمائیم:

۱)در این غزوه حضرت رسول(ص)، امام علی(ع) را جانشین خویش در مدینه قرار داد و حدیث «منزلت» را درباره امام علی(ع) بیان فرمود. حضرت رسول زمانی این حدیث را بیان فرمود كه امام علی(ع) اشتیاق خویش را برای شركت در جنگ و همراهی رسول خدا در نبرد رومیان بیان كرد. حضرت رسول نیز در جواب فرمود: ای علی! مگر خشنود نیستی كه نسبت به من همان مقام و منزلتی را داشته باشی كه هارون نسبت به موسی داشت، جز آنكه پس از من پیامبری نخواهد بود.

۲) در جریان این غزوه، گروهی از منافقان نقشه‌ای طرح كردند تا حضرت رسول(ص) را به شهادت برسانند. اما خداوند متعال حضرت رسول را از تصمیم آنان آگاه ساخت و منافقان رسوا شدند.

۳) واقعه دیگر اینكه حضرت رسول(ص) هنگام بازگشت از غزوه تبوك در سر راه خویش مسجد «ضرار» را كه منافقان برای از هم گسستن وحدت مسلمانان بنا كرده بودند ویران نمود و سپس به مدینه بازگشت.

پایگاه استاد حسین انصاریان