آقایان گوجه فرنگی بخورند

این سبزی جلوی سرطان پروستات را می گیرد

گوجه‌فرنگی یکی از سبزی‌های ارزشمندی است که خوردنش به همه گروه‌های سنی توصیه می‌شود. زادگاه اصلی این گیاه منطقه‌ای به نام اَند در آمریکای جنوبی است که هنوز هم نمونه‌های وحشی‌اش در آنجا رشد می‌کند. اجداد گوجه‌های امروزی نوعی از گوجه‌فرنگی بوده‌اند که در آمریکای مرکزی و مکزیک رشد می‌کرده و برای اولین بار کریستف کلمب در قرن ۱۵ آن را در پرو می‌یابد و ۱۰۰ سال بعد مانند بسیاری از گیاهان آمریکایی، برای اولین بار در قرن ۱۶ توسط اسپانیایی‌ها و ایتالیایی‌ها کشت شده و مورد مصرف قرار می‌گیرد. البته برای مدت نزدیک به دو قرن این گیاه صرفا به شکل تزیینی مورد استفاده قرار می‌گرفت و به نام «سیب عشق» معروف بود...

پس از آن کم‌کم مصارف خوراکی پیدا کرد، به‌طوری که این روزها از آن فرآورده‌های بسیاری نظیر مربا، آب‌ گوجه‌فرنگی، سس، کچاپ و حتی شکلات (از برگه‌های خشک) تهیه می‌شود. به‌طوری که این روزها از نظر مصرف رتبه چهارم را کسب کرده است. در قرن ۱۸ کشت این گیاه به طور گسترده در ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی آغاز شد و به شکل سس مورد استفاده قرار گرفت. امروزه طبق آمار سازمان غذا و داروی آمریکا، گوجه پرکشت‌ترین ماده غذایی است و سالانه حدود ۲/۱۲۶ میلیون تن کشت می‌شود. کشور چین با ۶/۳۳ میلیون تن کشت در راس کشورهای تولید کننده قرار دارد و پس از آن به ترتیب آمریکا و ترکیه هستند.

● خوبی‌های یک سبزی

تحقیقات بی‌شماری تاکنون نشان داده‌اند که مصرف بالای میوه و سبزیجات می‌تواند از بروز بیماری‌های قلبی عروقی، برخی سرطان‌ها و... پیشگیری کند و دلیل اصلی این ویژگی‌ هم آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گروه‌های غذایی است. کاروتنوییدها و به ویژه لیکوپن اصلی‌ترین آنتی‌اکسیدان گوجه‌فرنگی است و در کنار ترکیبات فنولیک موجود، خواص ضدسرطانی را به این ماده غذایی داده است. گوجه غنی از آب است، به طوری که ۱۰۰ گرم‌اش ۸/۹۳ گرم آب دارد و از آنجا که بسیار کم کالری است مصرف‌اش برای تناسب اندام توصیه می‌شود. یک گوجه رسیده متوسط که ۱۲۳ گرم وزن دارد، حدود ۲۲ کیلو کالری، ۱/۱ گرم پروتئین، ۸/۴ گرم قند، ۳/۰ گرم چربی و ۵/۱ گرم فیبر دارد. این ترکیبات نه تنها در گوجه بلکه در تمامی فرآورده‌های به دست آمده از این سبزی نیز موجود است، حتی جالب است بدانید میزان لیکوپن موجود در فرآورده‌ها بیشتر است و راحت‌تر از طریق ارگانیسم جذب می‌شود. البته ذکر این موضوع نیز مهم است که فرآورده‌های گوجه نسبت به میوه تازه سدیم بیشتری دارد. مثلا ۱۵ میلی‌لیتر سس‌گوجه ۸۰ میلی‌گرم و کچاپ ۱۷۰ میلی‌گرم سدیم دارد. این میزان به ترتیب ۳ درصد (سس گوجه) و ۷ درصد (کچاپ) بیشتر از حداکثر میزان سدیم مورد نیاز بدن در روز است بنابراین برخلاف گوجه‌فرنگی تازه، در خوردن فرآورده‌های آن باید حد اعتدال را رعایت کرد.

● چراغ سبز برای آب‌گوجه!

آب این سبزی کالری، بسیار کمی دارد، به‌طوری که هر ۱۰۰ میلی‌لیتر از آن حدود ۲۰ کیلوکالری انرژی دارد و با وجود کالری کم، غنی از مواد معدنی و ویتامین‌هاست و آن را نوشیدنی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ می‌دانند. به این ترتیب که ۱۰۰ میلی‌لیتر از آن ۲۵۰ میلی‌گرم کاروتن، ۱۴ میلی‌گرم ویتامین C، ۲۳۰ میلی‌گرم پتاسیم، ۱۵ میلی‌گرم سدیم دارد، در حالی فقط ۱۶ کیلو کالری انرژی داشته و به‌طور کلی حاوی مواد محافظتی در برابر سرطان است. در واقع نه تنها آب گوجه بلکه آب تمامی سبزیجات، کالری کم و ریزمغذی‌های اصلی و مهم زیادی دارند و فرد با مصرف آهن در ضمن دریافت انرژی کم می‌تواند ویتامین و مواد معدنی زیادی به بدنش برساند. پس، به پنج دلیل به شما توصیه می‌کنیم که از این نوشیدنی میل کنید: اول اینکه آب گوجه‌فرنگی کم‌کالری و پرویتامین است، به شرطی که ۱۰۰ درصد طبیعی باشد. دوم خاصیت ادرارآوری دارد. سوم، داروی بسیار خوبی برای گلودرد و آکنه است. چهارم اینکه ضدخستگی و ضدگرسنگی بوده و پنجم اینکه برای پیشگیری از بروز دیابت، سرطان پروستات، سرطان ریه، معده و بیماری‌های قلبی عروقی مفید شناخته شده است.

● چند تحقیق جالب درباره گوجه‌فرنگی

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند چون میزان چربی و قند آب گوجه پایین است و لیکوپن فراوانی دارد، می‌تواند در مبتلایان به دیابت نوع ۲ سبب کاهش تجمع پلاکت‌های خونی شود. طی این پژوهش روزانه به مدت ۳ هفته، داوطلبان مبتلا به دیابت، ۲۵۰ میلی‌لیتر آب گوجه صاف شده مصرف کردند و پس از این مدت محققان متوجه کاهش تجمع پلاکت‌های خونی و کاهش احتمال ابتلا به ناراحتی‌های قلبی در آنان شدند.

تحقیقی دیگر نشان داده است که احتمال ابتلای افرادی که به‌طور مرتب گوجه یا فرآورده‌های گوجه‌فرنگی نظیر آب آن را مصرف می‌کنند به سرطان پروستات ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش می‌یابد. مصرف تنها دو هفته آب گوجه به طور مرتب، مقاومت سلول‌ها را در برابر اکسیداسیون افزایش داده و بالا رفتن میزان لیکوپن در بافت پروستات مانع از بروز این سرطان در افراد می‌شود، در حالی که مصرف مکمل لیکوپن چنین اثر قوی ندارد. طبق پژوهش‌های سازمان غذا و داروی آمریکا مصرف نصف فنجان آب گوجه در هفته می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. نزدیک به ۲۰ تحقیق دیگر نیز از تاثیرات مثبت لیکوپن موجود در گوجه در جلوگیری از ابتلا به سرطان ریه، معده، روده بزرگ، کولون، لوزالمعده، مثانه، پستان و دهانه رحم خبر داده است، گرچه هنوز بررسی‌ها در رابطه با اثر پیشگیری‌کننده این ماده در بروز سرطان‌های معده، ریه و پروستات زیر سوال بوده و همچنان ادامه دارد.

● ۳ مورد منع مصرف گوجه‌فرنگی

۱) اگر آلرژی دارید: آلرژی به لاتکس می‌تواند سبب بروز عکس‌العمل‌های شدید در پی مصرف گوجه شود. به همین دلیل توصیه می‌شود افرادی که به گوجه، کیوی، هلو یا فلفل حساسیت دارند به متخصص مراجعه کرده تا ضمن مشخص شدن آلرژی شان، اقدامات لازم انجام شود.

۲) اگر مشکلات مری دارید: اگر ناراحتی گوارشی یا مری دارید، مثلا دچار بازگشت اسید معده هستید، بهتر است در مصرف گوجه با احتیاط عمل کنید. مصرف این سبزی می‌تواند سبب بروز دردهای شدید در معده و مری شود.

۳) اگر سندرم آلرژی دهانی دارید: افرادی که به گرده‌ها حساسیت دارند، با خوردن گوجه‌فرنگی در بدن‌شان عکس‌العمل‌ ایمونولوژیک به وجود می‌آید و این موضوع به دهان، لب‌ها، گلو محدود می‌شود و حس گزگز و سوختگی به وجود می‌آید و در عرض چند دقیقه برطرف خواهد شد بنابراین، خوردن گوجه‌فرنگی برای این افراد ممنوع نیست اما در صورتی که با خوردن این سبزی دچار این حالات می‌شوید، بهتر است با متخصص مشورت کنید تا دلایل آلرژی‌تان مشخص شود.