یکشنبه, ۳۰ دی, ۱۴۰۳ / 19 January, 2025
چربیها و چند نکته مهم
چند دهه است كه چربیها را فقط به عنوان چربی نمی‌شناسند، بلكه آنها را به دو دسته چربیهای اشباع شده، كه‌در مواد غذایی نظ‌یر كره، پنیر، تخم‌مرغ و گوشت قرمز یافت می‌شود و كلسترول خون و بیماریهای قلبی راافزایش می‌دهد و چربیهای اشباع نشده كه در روغن گیاهی و روغن ماهی یافت می‌شود و خطر ابتلا به‌بیماریهای قلبی را كاهش می‌دهد، تقسیم می‌كنند. با این حال متخصصان علوم تغذیه تقسیم‌بندی فوق را به‌صورت یكجا و كامل قبول ندارند و استثناهایی را برای آن قائل هستند، آنها معتقدند بعضی چربیهای اشباع‌شده برای قلب مضر نیستند. در حالی كه بعضی از چربیهای موجود در روغن گیاهان خاص ممكن است ازلحاظ تشدید بیماریهای قلبی مضر باشند. حال با توجه به اختلاف‌نظ‌رهای موجود در این زمینه چگونه‌می‌توان راه صحیح استفاده از چربیها را تشخیص داد؟
سی سال پیش، هنگامی كه مشكلات مربوط به استفاده از چربیهای اشباع شده در سطح عمومی مط‌رح شد،آمریكاییها روغن نباتی را به جای كره در برنامه غذایی خود لحاظ نمودند. اما خبرهای جدید كه حاكی از وجودچربیهای اشباع شده در روغن نباتی است، باعث تردید مردم در حذف كره از برنامه غذایی خود شده است. اماآیا وجود چربیهای اشباع شده در روغن نباتی صحت دارد؟ و آیا اكثر روغنهای نباتی از روغن خالص گیاهی‌ساخته نمی‌شوند؟ جواب هر دو پرسش مثبت است. اما یك واقعیت وجود دارد و آن این است كه شیمیدانهابرای حفظ حالت جامد روغن در دمای اتاق از مواد افزودنی استفاده می‌كنند و برای این منظور ناگزیر ازاستفاده هیدروژن در دمای بالا می‌باشند. در این شیوه متجاوز از ۲۵ درصد چربیهای اشباع نشده به چربی‌هیدروژنه تبدیل می‌شود. علاوه بر این، ط‌ی عملیات هیدروژنیزاسیون متجاوز از ۲۵ درصد چربی موجود نیزبه ماده‌ای كه تولید كلسترول می‌نمایند، تبدیل می‌شود.
بررسیهایی كه ط‌ی سالهای اخیر انجام شده است نشان دهنده این واقعیت است كه خطر چربیهای كاملا اشباع‌شده برای سلامتی انسان از نوع اشباع نشده آن بیشتر است. اما این امر كه میزان خطر مذكور تا چه اندازه‌ای‌است، موضوعی است كه بحث بر سر آن جنجالهای زیادی را برانگیخته است. در حال حاضر اكثر متخصصان‌علوم تغذیه معتقدند كه چربیهای كاملا اشباع شده از لحاظ تاثیر بر قلب مشابه چربیهای اشباع شده می‌باشند.
در نتیجه شبهه یكسان بودن خطر مارگارین برای قلب نظ‌یر آنچه در مورد كره گفته شد، اثر بدی بر اذهان‌بسیاری از مردم گذاشته است. اما یك استاد علوم تغذیه دانشگاه پنسیلوانیا معتقد است كه این نظ‌ریه صحیح‌نیست. او می‌گوید حداكثر ۲۶ درصد از چربی موجود در مارگارین از نوع چربی كاملا اشباع شده است. درحالی كه این مقدار در كره به ۶۶ درصد می‌رسد. با این وجود هنوز در مورد استفاده از مارگارین نگران‌هستید؟ بنابراین هنگام خرید سعی كنید مارگارینهای مایع را انتخاب كنید و همواره مراقب باشید كه در راس‌تركیبات آن یكی از روغنهای گیاهی قرار داشته باشد. بهترین جمله این است كه، هرچه مارگارین مصرفی‌آبكی‌تر باشد، مصرف آن سالم‌تر است.
به مرور زمان متخصصان علوم تغذیه متوجه شدند كه مصرف ماهی واقعا اثر مط‌لوبی بر قلب دارد. جریان‌مذكور در اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز شد. در این هنگام محققان متوجه شدند كه بیماری قلب در میان اسكیموهای‌گرینلند كه غالبا در برنامه غذایی خود از ماهی، كه از لحاظ داشتن روغن ماهی بسیار غنی است استفاده‌می‌كنند، نادر است.
بررسیهای بعدی نشان داد كسانی كه از ماهی در برنامه غذایی خود استفاده می‌كنند سطح لیپوپروتئین (LDL)آنها كمتر از سایر اشخاص است. اما در تحقیقات بعدی متوجه شدند كه علت كمی LDL در این اشخاص‌استفاده از ماهی به جای گوشت است. به عبارت دیگر علت كمی سطح LDL در این اشخاص كمتر از چربیهای دارای درجه اشباع بیشتر بود نه اینكه صرفا به دلیل استفاده از روغن ماهی، سطح LDL آنها پایین آمده باشد.
در حقیقت اثر استفاده از ماهی در كاهش میزان كلسترول بسیار ناچیز است.
روغن ماهی از تركیب دو جز فعال یعنی دو نوع اسید تشكیل شده است كه هر دوی آنها مانع از لخته شدن‌خون می‌شوند و در نتیجه از بروز حملات قلبی جلوگیری می‌نمایند. متخصصان علوم تغذیه مصرف ماهی‌خصوصا از نوع چربی‌دار مانند قزل‌آلا را یك تا دو بار در هفته توصیه می‌نمایند. استفاده از قرصهای روغن‌ماهی به جای خود ماهی توصیه نمی‌شود، زیرا ممكن است باعث افزایش میزان LDL شود.
اصط‌لاح چربی اشباع شده اثر بدی در اذهان مردم به جای گذاشته است، در صورتی كه تمام چربیهای اشباع‌شده كشنده نیستند. چربی اشباع شده موجود در كاكائوی شكلات از نوعی اسید است و اسید مذكور درصدكلسترول خون را بالا نمی‌برد. یك محقق، گروهی از مردانی را كه از برنامه غذایی كم چربی تبعیت می‌كردند،مورد آزمایش قرار داد و پس از مدتی برنامه غذایی سبك حاوی كربوهیدرات و یا یك عدد شكلات را برای چندهفته به برنامه غذایی قبلی آنها افزود. نه شكلات و نه كربوهیدرات باعث افزایش سطح LDL نشدند. بنابراین‌گرچه ممكن است شكلات برایتان خوب نباشد، اما آنقدرها هم بد نیست.
پس بهتر است با توجه به فرا رسیدن ایام نوروز، آنقدرها هم به خودتان و دیگران سخت نگیرید و از انواع‌چربیها در كنار تحرك كافی و ورزش روزانه و منظ‌م بهره ببرید.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست