پوتین و اصلاحات در وزارت دفاع

اقدام پوتین درخصوص انتصاب آناتولی سردیوکف در فوریه ۲۰۰۷ به سرپرستی وزارت دفاع, تعجب و انتقاد بسیاری را به دنبال داشت

اقدام پوتین درخصوص انتصاب آناتولی سردیوکف در فوریه ۲۰۰۷ به سرپرستی وزارت دفاع، تعجب و انتقاد بسیاری را به‌دنبال داشت.

از آنجایی که سردیوکف هیچ گونه تجربه‌ای در زمینه امنیت ملی نداشت، این انتصاب موجی از واکنش‌های انتقادی را متوجه رئیس‌جمهوری روسیه ساخت.

سردیوکف با توجه به سمتی که در خدمات مالیاتی فدرال و حسابرسی گردش‌های مالی بر عهده داشت، شناخته شده بود اما واقعیت این بود که انتخاب او دقیقاً به‌دلیل همین سابقه صورت پذیرفت.

پوتین با هدف نظارت دقیق‌تر و از بین بردن فساد در وزارت دفاع، سردیوکف را به سرپرستی این وزارتخانه منصوب کرد. چندی پیش رئیس‌جمهوری روسیه از اصلاحات ویژه در عملکرد وزارت دفاع خبر داده بود.

این اصلاحات حتی به قیمت بازگرداندن فرماندهی کل به جایگاه قبلی خود انجام پذیرفت. تقریباً یک سال بعد مشخص شد که سردیوکف با بررسی عملکرد وزارت دفاع، قصد دارد مقاماتی که فساد آنها ثابت شده را برکنار کند.

این افراد شامل ژنرال ولادیمیر میخائیلف؛ فرمانده کل نیروی هوایی و معاونش ژنرال بوریس چاتزوف؛ رئیس ستاد نیروهای هوایی هستند.

در نوامبر ۲۰۰۷ سردیوکف با دستور پوتین، سه نفر از فرماندهان را به‌دلیل عدم انجام وظایف، اخراج کرد. ژنرال ایگور بایکوف؛ رئیس اداره بهداشت و درمان وزارت دفاع، ژنرال آناتولی گربنیوف؛ مسئول ساخت تأسیسات پزشکی و ژنرال ولادیسلاو پولونسکی؛ فرمانده نیروی زرهی.

این اقدام نشان داد که پوتین و سردیوکف به‌دنبال شفاف‌سازی‌ عملکرد مالی کرملین هستند.

مشکلاتی که در نظام روسیه وجود دارد تنها به این مورد محدود نمی‌شود. برای مثال در نوامبر ۲۰۰۷ ارتش حدود ۴۰۰ تن از نظامیان خود را ازدست داد.

این تعداد که معادل یک گردان برآورد می‌شود موضوع تامل برانگیزی است. البته این میزان کاهش در نیروهای نظامی بدون بروز درگیری و یا خودکشی صورت پذیرفته است.

علاوه بر این ۴۰۰ تن، تلفاتی معادل نصف این تعداد (حدودا ۲۰۰ نفر) نیز به‌دلیل خودکشی به ارتش وارد شده است. الکساندر کانشین، رئیس شورای عمومی وزارت دفاع این تلفات را تأیید کرد و گفت: تلفاتی که در ارتش مشاهده می‌شود ناشی از ضعف اخلاقیات و وجود فشارهای روانی در ارتش و نیروی دریایی است.

او همچنین این مسئله را نگران کننده خواند و نسبت به گسترش و عواقب ناشی از آن هشدار داد.

سردیوکف با هدف نظارت بیشتر بر گردش مالی وزارت دفاع، به‌کار گیری افراد غیر نظامی را در دستور کار قرار داد. او این اشخاص را از اداره‌ای که قبلا در آن فعالیت می‌کرد به خدمت گرفت.

همچنین ژنرال‌های مورد اعتماد خود را جایگزین فرماندهان برکنار شده کرد. در این شرایط به جز نیروی هوایی، سربازان نیروی دریایی و هوابرد از وجود فرماندهان زبده و با تجربه‌های عملیاتی بهره مند هستند.

با وجود مشکلات کاملا محسوسی که وجود دارد، به نظر می‌رسد سردیوکف در اداره زیر مجموعه خود و کنترل وزارت دفاع کارنامه موفقی داشته باشد.

با وجودی که سردیوکف تا چندی پیش به‌عنوان یک مسئول با تخصص مالی در روسیه مطرح بود، اما در شرایط کنونی و با اقدامات مثبتی که انجام داده به چهره‌ای موفق و محبوب در بین مقامات دولتی روسیه تبدیل شده است و توانسته جایگزین مناسبی برای مسئول قبلی یعنی سرگئی ایوانف باشد.

او همچنین در طول مدتی که در این وزارتخانه عهده دار مسئولیت بود توانست روابط خوبی را با ژنرال یوری بالیوسکی، رئیس فرماندهی کل برقرار کند.

با وجودی که ژنرال بالیوسکی به سن ۶۰ سالگی یعنی زمان بازنشستگی رسیده است، ولادیمیر پوتین دستور تمدید دوران خدمت او را صادر کرد. در همین جهت منابع مطلع خبر دادند که با نظر رئیس‌جمهوری بازنشستگی او تا سال ۲۰۱۰ به تعویق خواهد افتاد.

این مسئله به وضوح نشان می‌دهد که پوتین از عملکرد وی رضایت کامل دارد. از طرف دیگر این قضیه همچنین بر تمایل ادامه حضور در ارتش حتی در زمان جانشینی ریاست‌جمهوری جدید در سال ۲۰۰۸ دلالت دارد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که اطرافیان وی و ساختارهای قدرت از جانشینی دیمیتری مدمدوف ناراضی هستند.

وفاداری بالیوسکی از یک سو، عدم تمایل فرماندهی کل برای تبلیغ نامزدهای مورد نظر خود از سوی دیگر و همچنین شایعاتی مبنی بر تمدید دوره خدمت بالیوسکی نشان می‌دهد که رقابت بین وزارت دفاع و فرماندهی کل نسبت به قبل کاهش پیدا کرده است.

مدمدوف برنامه‌های خود را برای تقویت ارتش اعلام کرده است. برای مثال او قصد دارد ناوگان دریایی مرمانسک که مقر نیروهای شمالی است را در آینده توسعه دهد.

برآیند شرایط حاکم نشان می‌دهد که مدمدوف در ابتدای ریاست‌جمهوری با مشکلات پیچیده‌ای از جانب فرماندهی کل و یا وزارت دفاع مواجه نخواهد بود. از آنجایی که بودجه وزارت دفاع برای سه سال آینده تنظیم شده، بعید به نظر می‌رسد که مدمدوف بتواند شرایط فعلی و برنامه‌های آتی این وزارتخانه را تغییر دهد.

در واقع پوتین با اقدامات از پیش تعیین شده‌ای، اختیارات ریاست‌جمهوری بعد از خود را در برنامه ریزی و تنظیم اعتبارات، محدود کرده است. او این محدودیت را از طریق به تصویب رساندن بودجه ۳ سال آینده، به دولت جدید تحمیل کرد.

ترجمه: زهرا صدری