آثار خشونت در خانواده

کودکانی که در خانه خود شاهد خشونت بزرگ ترها هستند بیشتر از سایرین در کانون توجه مردم قرار می گیرند

کودکانی که در خانه خود شاهد خشونت بزرگ ترها هستند بیشتر از سایرین در کانون توجه مردم قرار می گیرند. در اینجا به تأثیرات این مسئله بر روی رشد اجتماعی و جسمانی کودکان می پردازیم.

● مشکلات کودکان

تحقیقات نشان می دهد بخشی از مشکلات کودکان به خاطر مشاهده خشونت خانوادگی است. این مشکلات را می توان به سه گروه تقسیم کرد: ۱) مشکلات رفتاری و احساسی

۲) یاد گرفتن خشونت

۳) مشکلات درازمدت

● مشکلات رفتاری و احساسی

شاید بتوان گفت بیشترین مشکلات کودکانی که شاهد خشونت بزرگ ترها هستند از نوع رفتاری و احساسی است. معمولا این کودکان روحیه تهاجمی و جامعه ستیزی بیشتری از خود نشان می دهند و نسبت به سایر کودکان از قابلیت های کمتری برخوردارند. در ضمن اضطراب، افسردگی، خشم و تندروی در این کودکان بیشتر مشاهده می شود.

کودکانی که مادران آنها در خانه مورد ضرب و شتم قرار می گیرند مهارت کمتری در فهمیدن احساسات دیگران دارند.

ارتباط با همسالان، استقلال، خویشتنداری و استعداد در میان پسرانی که قربانی خشونت فیزیکی شده و یا از نزدیک شاهد آن بوده اند کمتر مشاهده می شود. در مجموع در میان کودکانی که شاهد خشونت خانوادگی هستند مشکلات رفتاری و احساسی زیادی وجود دارد.

● یادگیری خشونت

یکی دیگر از مسائلی که باید در نظر گرفت خشونت خود کودکان است. کودکانی که شاهد خشونت هستند ممکن است استفاده از آن را نیز یاد بگیرند.

می توان پیش بینی کرد که کودکانی که در خانواده شاهد صحنه های خشونت آمیز بوده اند رفتاری تهاجمی در پیش خواهند گرفت.

مطالعات زیادی در مورد ارتباط مشاهده خشونت و یاد گرفتن آن صورت گرفته است. برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که کودکانی که شاهد خشونت بزرگسالان هستند ممکن است به توجیه خشونت خود بپردازند.

چنین کودکانی بیشتر از سایرین خشونت را نشانه اعتبار و شخصیت یک فرد می دانند و این وضعیت در پسران بیشتر از دختران دیده می شود.

● مشکلات درازمدت

مطالعات انجام گرفته نشان می دهد مشاهده خشونت خانوادگی می تواند آثار منفی درازمدتی مثل فقدان اعتماد به نفس داشته باشد.

علل گوناگونی از جمله اعتیاد و طلاق می تواند موجب بروز خشونت خانوادگی شود. کودکان چنین خانواده هایی در هماهنگی با قواعد جامعه مشکل دارند.

● میزان تأثیرات

برخی از عوامل میزان تأثیرات منفی مشاهده خشونت را در کودکان کاهش می دهد و برخی از این عوامل موجب بروز تأثیرات گوناگون در کودکان می شود.

کودکانی که هم قربانی خشونت و هم شاهد آن در خانواده بوده اند مشکلات رفتاری بیشتری دارند، آنهایی که فقط صحنه های خشونت آمیز خانوادگی دیده اند علائم کمتری نشان می دهند و کسانی که هیچکدام از این معضلات را نداشته اند کمترین نشانه را به نمایش می گذارند.

ترکیب قربانی شدن و مشاهده خشونت مشکلات بیشتری را برای کودکان رقم می زند.

والدین چنین کودکانی غالبا خودشان در زمان طفولیت شاهد خشونت بزرگ ترها بوده اند.

● تفاوت ها

برخی از تحقیقات نشان دهنده عوامل مختلف تأثیرگذار بر روی پسران و دختران می باشد. در مجموع، پسران مشکلات بیشتری را نشان می دهند و روحیه تهاجمی پیدا می کنند در حالی که دختران دچار افسردگی می شوند.

در ضمن مشخص شده با بزرگ تر شدن دختران، روحیه تهاجمی در آنها بروز می کند. کودکان در سنین مختلف واکنش های متفاوتی نشان می دهند و به گفته مادران، کودکان پیش دبستانی مشکلات بیشتری دارند.

به علاوه نباید مسئله نژاد و قومیت را نادیده گرفت.

● زمان

مطالعات نشان می دهد هر چه کودکان مدت بیشتری شاهد خشونت باشند مشکلات آنها افزایش می یابد.

● ارتباط والدین و کودک

تعدادی از محققان اهمیت زیادی برای ارتباط کودکان با بزرگسالان مذکر قائل هستند.

رابطه کودکان با پدران خشن، بسیار پیچیده است. این کودکان از یک طرف به پدر خود علاقه دارند و از طرف دیگر از خشونت او رنج می برند.

رابطه کودکان با مادران را نیز نباید دست کم گرفت.

استرس های مادرانه می تواند عامل بسیاری از مشکلات رفتاری کودکان باشد. جو حاکم بر خانه هم نقش مهمی ایفا می کند. اگر کودکان در محیطی آرام رشد کنند بهتر در برابر ناملایمات مقاومت خواهند کرد.

پس بیایید با فراهم آوردن محیطی گرم و آرامش بخش در خانه، کودکانی را تحویل جامعه دهیم که آینده روشنی دارند.