گیاه دارویی تلخه

▪ نام های فارسی : تلخه – تلخ دانه – تله گیجه – گوی باش – آلق شبرم – فغا
▪ نام انگلیسی : Russian knapweed
تلخه گیاهی است چند ساله، تلخ مزه و جزو گیاهان هرز صیفی کاریها، باغها و زمین های بایر است. این گیاه …

نام های فارسی :

تلخه – تلخ دانه – تله گیجه – گوی باش – آلق شبرم – فغا

نام انگلیسی :

Russian knapweed

تلخه گیاهی است چند ساله، تلخ مزه و جزو گیاهان هرز صیفی کاریها، باغها و زمین های بایر است. این گیاه دارای ریشه راست و عمیق است . ارتفاع آن گاهی به نیم متر می رسد. ساقه های تلخه راست و حاوی انشعابات متعددی است و انتهای ساقه به گل آذین تخم مرغی شکل ختم می شود که رنگ آن صورتی یا بنفش است. روی برگ ها و ساقه ها کرکهای نرمی به رنگ خاکستری وجود دارد. رستنگاه این گیاهه اطراف تهران – کرج – کردستان – خراسان و بسیاری از نقاط است.

تغذیه طولانی مدت از این گیاه در حیوانات نک سمی موجب شکل گیری بیماری برگشت ناپذیر مغزی به نام انسفالومالاسی نیگروپالیدال (Nigropallidal encephalomalacia) می شود که در آن ناحیه نیگروپالیدال مغز نرم شده و از بین می رود. تخریب این قسمت موجب از بین رفتن توانایی دام برای جویدن غذا می شود. رخداد این بیماری از ایالات متحده آمریکا – آرژانتین – استرالیا گزارش شده است.

توکسین اختصاصی که باعث تخریب موضعی نواحی گلوبوس پالیدوس (Globus Pallius) و ماده ی سیاه (Substantia nigra) در مغز شود هنوز تائید نشده ولی رپین (Repin) که توکسینی از دسته Sesguiterpene lactone است و در تلخه وجود دارد، ممکن است در بیماریزایی دخالت داشته باشد. شواهد تجربی نیز نوروتوکسیسیتی رپین را نشان داده است .