گلودرد

گلودرد یکی از شایع‌ترین دلایلی است که بیماران آن به متخصصان گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند. گلو درد غالبا به دلیل عفونت مستقیم حلق به وسیله ویروس‌ها یا باکتری‌ها ایجاد می‌شود، …

گلودرد یکی از شایع‌ترین دلایلی است که بیماران آن به متخصصان گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند. گلو درد غالبا به دلیل عفونت مستقیم حلق به وسیله ویروس‌ها یا باکتری‌ها ایجاد می‌شود، اما دلایل دیگری مثل رفلاکس معده، ترشحات مزمن پشت حلق، سرفه‌های مزمن، حساسیت و کشیدن سیگار نیز می‌توانند باعث گلودرد شوند. در این نوشتار تمرکز بحث ما درباره گلودردهای باکتریایی و ویروسی است. این‌گونه گلودرد‌ها اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار شایع‌تر هستند. راه انتقال گلودرد باکتریایی و ویروسی غالبا از طریق تماس با دست و ترشحات بینی فرد مبتلا است.

گلودردهای ویروسی

گلودرد ویروسی شایع‌ترین علت گلودرد است که علائم آن شامل علائم سرماخوردگی، کونژکتیویت، خستگی یا کوفتگی عضلانی، گرفتگی صدا و تب خفیف است. در بچه‌ها ممکن است علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و اسهال نیز دیده شود. یکی از انواع گلودردهای ویروسی بیماری منونوکلئوزیس عفونی است که بیشتر در افراد ۱۵ تا ۳۰ ساله دیده می‌شود. علائم بالینی آن شامل تب، گلودرد، وجود ترشحات فراوان روی لوزه‌ها، بزرگ شدن غده‌های لنفاوی گردن و گاهی بزرگی کبد و طحال است. ۹۰ درصد مبتلایان به منونوکلئوزیس عفونی که با آمپی‌سیلین یا آموکسی سیلین درمان می‌شوند، دچار بثورات پوستی به شکل بروز قرمزی‌های پراکنده در سطح پوستشان می‌شوند. درمان گلودردهای ویروسی مثل سایر بیماری‌های ویروسی، درمانی علامتی است که شامل استراحت کردن و استفاده از مسکن‌ها و تب‌برهاست. آنتی‌بیوتیک‌ها بر گلودردهای ویروسی تاثیری ندارد.

گلودرد‌های باکتریایی

مبتلایان به گلودرد باکتریایی معمولا علائم بیماری ویروسی مثل آبریزش بینی، سرفه یا کونژکتیویت را ندارند. شایع‌ترین باکتری که باعث گلودرد می‌شود، استرپتوکوک است. علائم آن شامل قرمزی و تورم حلق و وجود ترشحات چرکی بر روی لوزه‌هاست. اگر گلودرد باکتریایی درمان نشود، معمولا در عرض ۷ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابد. درمان با آنتی‌بیوتیک باعث می‌شود که این مدت به ۲۴ ساعت کاهش یابد و آنتی‌بیوتیک از اکثر عوارض گلودردهای استرپتوکوکی جلوگیری می‌کند.

عوارض گلودردهای استرپتوکوکی

عوارض ناشی از گلودرد استرپتوکوکی خیلی کمتر از آن چیزی است که تصور می‌شود. از این عوارض می‌توان از تب روماتیسمی، آبسه دور لوزه ( پری تونسیلار) و گلومرولونفریت نام برد.

آبسه دور لوزه در کمتر از یک درصد کسانی که بعد از گلو درد استرپتوکوکی از آنتی‌بیوتیک استفاده کرده‌اند دیده می‌شود. فرد مبتلا به آبسه دور لوزه ظاهر بدحالی دارد، حالت حرف زدنش مثل حالتی است که سیب زمینی داغ در گلویش گیر کرده باشد، اطراف لوزه متورم است و زبان کوچک به سمت مقابل رانده شده است. سونوگرافی داخل دهانی روش تشخیصی مناسبی برای آبسه دور لوزه است. درمان آن آنتی‌بیوتیک وریدی و تخلیه کردن آبسه به روش جراحی است. تب روماتیسمی یکی دیگر از عوارض نادر بعد از گلودردهای استرپتوکوکی است. در بیماری که به دنبال گلودرد چرکی دچار درد و تورم مفاصل، ندول‌های زیر پوستی و صداهای اضافی قلبی می‌شود باید به تب روماتیسمی فکر کرد.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی