داستان لباس های زمستانی

همه چیز از پارچه شروع می شود پارچه ها در یك نگاه كلی به دو دسته تقسیم می شوند یا مثل ابریشم, پشم و كتان نخی از موجودات زنده یا گیاهان به دست می آیند یا مانند نایلون و پلی استر به وسیله آدمیزاد ساخته می شوند

اگرچه زمستان نصف راهش را رفته، باز هم بازار پوشاك زمستانی داغ است. به‌خصوص زمستان امسال كه با زمستان‌های قبلی حسابی توفیر دارد، بس كه سرد است. داستان لباس‌های زمستانی، مثنوی هفتاد من كاغذ است: زیرپوش‌های زمستانه، پولور، جلیقه، ژاكت، كاپشن، پالتو، شلوار پشمی، دستكش، كلاه و چتر. البته شهروندان تهرانی، زمستان امسال در كنار همه اقلام این فهرست، دغدغه دیگری هم داشتند: ماسك.

● و اوایل پارچه بود

همه چیز از پارچه شروع می‌شود. پارچه‌ها در یك نگاه كلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: یا مثل ابریشم، پشم و كتان (نخی) از موجودات زنده یا گیاهان به‌ دست می‌آیند یا مانند نایلون و پلی‌استر به وسیله آدمیزاد ساخته می‌شوند. به دسته اول می‌گویند الیاف طبیعی و به دسته دوم می‌گویند الیاف مصنوعی. پارچه‌های پشمی و ابریشمی كه از دسته الیاف طبیعی هستند، جان می‌دهند برای لباس زمستانی. همان طور كه از اسمش هم پیداست، پشم را از پوست و پوشش خارجی بدن حیوانات تهیه می‌كنند.

بعضی از انواع پارچه‌های پشمی زبر است ولی خیلی از انواع آن هم نرم است. الیاف پارچه‌های پشمی، مجعد و پیچ‌خورده است. همین حالت اسفنجی آنهاست كه باعث می‌شود این پارچه‌ها مانند یك عایق عمل كنند و گرما را حفظ كنند. اگر پشم از نوع بافته‌شده باشد، درخشندگی كمی دارد، درست و حسابی خط اتو نمی‌گیرد و كمی هم سنگین و حجیم است. در مقابل، پشم ریسیده‌شده نرم‌تر است، درخشندگی بیشتری دارد، شكم نمی‌دهد، زانو نمی‌اندازد، بهتر خط اتو می‌گیرد، سبك‌تر و كم‌حجم‌تر است و دوام بیشتری هم دارد. پارچه های پشمی در برابر كثیفی، گرد و خاك و ساییدگی مقاومند. جالب‌تر این است ‌كه، می‌توانند بدون اینكه خیلی سنگین شوند رطوبت زیادی را به خود جذب كنند.برای تمیز كردن پارچه‌های پشمی، بهتر است آنها را خشك‌شویی كنید.

اما اگر سخت‌تان است، می‌توانید آنها را با آب سرد و كمی پودر و با دست شست‌وشو بدهید. یادتان باشد كه زیاد پودر نریزید و دور وایتكس را هم خط بكشید. برای خشك كردن لباس‌های پشمی، آنها را آویزان نكنید. بهتر است روی یك سطح صاف، پهن‌شان كنید. آویزان كردن لباس‌های پشمی باعث می‌شود از ریخت بیفتند. پارچه های پشمی را از نور و حرارت مستقیم دور نگه‌ دارید. بعضی از این پارچه‌ها به اتوی گرم نیاز دارند و بعضی به اتوی سرد. طبق برچسب لباس و دستورالعمل روی آن رفتار كنید. بهتر است لباس‌های پشمی و بافتنی را در كنار بخاری یا شوفاژ خشك نكنید چون گرما می‌تواند آنها را شل كند و از شكل بیندازد.

داستان پارچه‌های ابریشمی هم داستانی آشناست: ابریشم به وسیله بعضی از انواع حشرات، و بیشتر از همه به وسیله كرم‌های ابریشم، تولید می‌شود. پارچه‌های ابریشمی خیلی راحت، شیك، ظریف و در عین حال مقاوم هستند. در برابر گرد و خاك، بیدزدگی و كپك راحت تسلیم نمی‌شوند و از جمله قوی‌ترین الیاف طبیعی به‌شمار می‌آیند.

● تا زمستان سال بعد

نزدیك عید، در ایام خانه‌تكانی، كم‌كم وقت آن می‌رسد كه لباس‌های زمستانی را جمع كنید و برای استفاده سال آینده كنار بگذارید. اگر ژاكت، پولور، كاپشن، بارانی و پالتو خود را عجولانه جمع كنید و آنها را در اولین جعبه، كیسه یا چمدانی كه دم دستتان است بگذارید، چه بسا زمستان آینده حسابی غافلگیر شوید. پوشاك در معرض انواع آسیب‌ها هستند و به همین خاطر بهتر است برای جمع‌آوری و كنارگذاشتن لباس‌های زمستانی خود، وقت بگذارید و آنها را به طور شایسته‌ای جمع و جور كنید. در همین رابطه به این چند توصیه دقت كنید:

۱) تمام لباس‌ها را قبل از جمع‌آوری به خوبی تمیز كنید به نحوی كه لكه یا بویی روی آنها باقی نماند. اگر بو یا لكه‌ای، هر چند ناچیز، روی لباس مانده باشد می‌تواند در طول زمان، از این زمستان تا زمستان آینده، كم‌كم به نسج پارچه رسوخ كند و آن را برای همیشه لك یا بویناك كند. به علاوه، تمیز كردن لباس احتمال لانه‌گزینی حشرات را در بافت پارچه كم می‌كند. این حرف به‌خصوص درباره لباس‌های پشمی صدق می‌كند. لكه‌های غذا، بید را به خود جذب می‌كند. اما اگر لباس‌ها تمیزند و فقط نگران چین و چروك آنها هستید، كافی است قبل از جمع كردن، آنها را اتوی خشك بزنید.

۲) استفاده از محفظه‌های پلاستكی برای نگهداری لباس‌های زمستانی بد نیست اما اگر تخم حشره در میان لباس‌ها باقی مانده باشد، محیط پلاستیكی سور و سات حشرات بالغ آینده را تكمیل خواهد كرد. جعبه‌های مقوایی به درد نگهداری موقت لباس می‌خورند. تازه، باید حتما جعبه‌ای انتخاب كنید كه نو و كارنكرده باشد، و گرنه هم خطر لك شدن لباس هست، هم خطر بیدزدگی. جعبه‌های مقوایی به خودی خود قادرند حشرات را جذب كنند. بهترین چیز برای نگهداری یك‌ساله لباس، یك چمدان است، به شرطی كه زیاد مستعمل نباشد و حسابی هم تمیز شده باشد. داخل چمدان را حتما با كاغذ بدون اسید یا با یك پارچه سفید بپوشانید. بقچه هم چیز خوبی است به شرط اینكه محكم گره زده نشود و رنگ پارچه آن هم روشن باشد.

۳) مدت‌هاست كه از نفتالین، سدر، صابون عطری و چیزهای مشابه برای محافظت از لباس‌ در برابر بیدزدگی استفاده می‌شود. اگر از نفتالین استفاده می‌كنید، مواظب باشید. شكل و بوی آن طوری است كه بچه‌ها به سمتش كشیده می‌شوند. بلع این ماده می‌تواند مرگبار باشد. برای مقابله با بوی نفتالین، می‌توانید یك شیشه كوچك عطر را در محل نگهداری لباس‌ها قرار دهید. هم سدر و هم نفتالین در برابر حشرات موثرند اما یادتان باشد اثر هیچ كدام صددرصد نیست.

۴) پولور، ژاكت و چیزهای مشابه پشمی یا بافتنی را آویزان نكنید، چرا كه ممكن است در دراز مدت شكل خود را از دست بدهند. آنها را با دقت تا كنید و در محل مورد نظر بگذارید. لباس‌های تا شده را طوری روی هم بچینید كه سنگین‌ترها زیر باشد و سبك‌ترها، رو. آنها را به صورت فشرده روی هم انبار نكنید تا هوا بین آنها جریان پیدا ‌كند. لباس‌های سفید را از لباس‌های رنگی و تیره جدا كنید تا شفافیت آنها حفظ شود.

۵) اگر قرار است لباسی را آویزان كنید، از گیره، قلاب و آویز استفاده كنید. روی آنها را با یك پوشش پارچه‌ای سفیدرنگ بپوشانید تا لباس برای نفس كشیدن جا داشته باشد. این‌طوری خطر قارچ و كپك كمتر می‌شود. به علاوه، چروك لباس هم كمتر می‌شود و لباس كمتر می‌شكند. اصلا خوب نیست كه لباس را داخل كاورهای پلاستكی بگذارید چون این پوشش‌ها جایی برای نفس كشیدن لباس باقی نمی‌گذارند.

۶) این چهار كلمه را به خاطر بسپارید: تمیز، خنك، تاریك و خشك. محلی كه قرار است لباس‌های زمستانی‌تان یك سال تمام را در آنجا بگذرانند، باید تمام این چهار خاصیت را داشته باشد. محل را قبلا خوب تمیز كنید. محل مورد نظر نباید در معرض آفتاب باشد. جاهایی را كه نزدیك منابع گرمایی است انتخاب نكنید. محیط تاریك دو حسن دارد: هم رنگ لباس نمی‌پرد و هم اینكه دما بالا نمی‌رود. محل نگهداری لباس باید حتما خشك باشد چرا كه رطوبت به رشد قارچ و كپك كمك می‌كند.

● انتخاب پالتو در بارداری

خانم های باردار كه بخشی از دوره بارداری‌شان با زمستان مقارن می‌شود، دچار این تردید می‌شوند كه پالتوی مخصوص دوران بارداری بخرند یا با همان پالتو یا بارانی معمولی خود سر كنند. برای اینكه از تردید دربیایید و تصمیم درستی بگیرید، به این چند پرسش، پاسخ بدهید:

۱)‌ در چه ماهی از حاملگی هستید؟ اگر در همان ماه‌های اول هستید، می‌توانید قید پالتوی مخصوص بارداری را بزنید و از همان پالتوی قدیمی خود استفاده كنید، چرا كه هنوز چندان افزایش سایز پیدا نكرده‌اید. اگر در میانه‌راه یا در اواخر آن هستید می‌توانید به گزینه خرید پالتوی مخصوص بارداری بیشتر فكر كنید.

۲) آیا به بارداری‌های بعدی هم فكر می‌كنید؟ بعضی‌ها برای خرید لباس و لوازم مربوط به حاملگی یا حتی وسایل بچه، حسابی دست و دلبازی می‌كنند چون قصد دارند آن را برای نوبت‌های بعدی هم استفاده كنند. این تصمیم، تصمیم عاقلانه‌ای است. پس بروید با خیال راحت یك پالتوی مخصوص بارداری بخرید.

۳) كجا زندگی می‌كنید؟ اگر محل زندگی‌تان چندان سرد نیست یا تجربه می‌گوید كه زمستان سردی در پیش نخواهد بود، خرید پالتوی مخصوص حاملگی ضرورتی ندارد.

۴) میانه‌تان با سرما چطور است؟ بعضی‌ها خیلی سرمایی نیستند. بعضی‌ها هم در دوران بارداری آن‌قدر گرم‌شان می‌شود كه دیگر نیازی به پالتو ندارند. به قول قدیمی‌ها، زن حامله "دو نفسه" است و دائم گرمش می‌شود.

اگر به این سوال‌ها جواب دادید و در نتیجه تصمیم گرفتید كه قید پالتوی مخصوص بارداری را بزنید، می‌توانید به گزینه‌های زیر فكر كنید:

الف) همان پالتوی معمولی خودتان را بپوشید اما دیگر دكمه‌هایش را نبندید.

ب) در صورت لزوم، پالتوی همسرتان را امانت بگیرید.

ج) یك پالتوی حاملگی دست دوم بخرید یا از یكی از خانم‌های دوست یا فامیل امانت بگیرید.

د) در هوای سرد، یك شال بلند و گرم بیندازید.

ه) چند لایه لباس بپوشید تا دیگر به پالتو نیاز نداشته باشید.

و) پالتویی پیدا كنید كه یك قسمت ضمیمه جداشدنی مربوط به بارداری یا حمل بچه داشته باشد كه بشود آن را در آینده جدا كرد.

● نكاتی در مورد پولور و ژاكت

پولور همان Pull-over انگلیسی‌هاست. اگر چه در فارسی "پولی‌وِر" تلفظ می‌شود، اما دیكته درست آن همان است كه دیدید: پولور. این لباس در فصل زمستان برای خودش برو و بیایی دارد. نوعی بالاپوش است كه بالاتنه و دست‌ها را می‌پوشاند و گرم نگه می‌دارد. وزنش چندان سبك نیست. خانم و آقا هم ندارد. معمولا آن را روی یك پیراهن، بلوز یا تی‌شرت می‌پوشند. می‌شود آن را به تنهایی یا روی یك زیرپوش هم پوشید. پولور بیشتر از پشم درست می‌شود هر چند كه نوع نخی یا صناعی آن هم در بازار هست. پولورها بنا به نوع یقه‌شان نامگذاری می‌شوند: یقه‌هفت، یقه‌اسكی، یقه‌گرد، یقه‌باز، یقه‌سه‌سانتی و یقه‌های دیگر. بلندی آن معمولا تا روی باسن است كه البته ممكن است كوتاه‌تر یا بلندتر هم باشد. آنهایی كه فقط تا روی خط طبیعی كمر را می‌پوشانند، زیباترند. اكثرا آن را روی شلوار می‌اندازند. اما اگر نازك باشد، می‌شود آن را حتی داخل شلوار قرار داد. كری گرانت- هنرپیشه- و گری كوپر، خواننده، هر دو معروفند به اینكه پولورهای خود را داخل شلوار می‌كردند. بعضی از پولورهای زنانه طوری است كه باید حتما روی آن كمربند بزنند. بعضی‌هایش هم این كمربند یا بند را خودشان دارند.

خاصیت كش‌سانی پولور باعث می‌شود تا بدون به خرج دادن وسواس‌های دوزندگی، به تن اغلب اشخاص بنشیند و جلوه داشته باشد. البته همین خاصیت، آدم را هنگام شست‌وشو به زحمت می‌اندازد.

وقتی دارید پولور یقه‌هفت می‌خرید، دقت كنید كه یقه‌اش زیاد گشاد نباشد چون بعد از شست و شو جا باز می‌كند و ممكن است یقه‌اش حسابی گشاد شود. به علاوه، حواستان باشد كه قسمت زیربغل آن تنگ نباشد. اگر تنگ باشد، سریع عرق می‌كند و به این صورت هم خودش زود كثیف می‌شود، هم آنچه زیرش پوشیده‌اید.

اگر آستین‌های پولور را بردارید، می‌شود جلیقه. اما اگر جلوی آن را باز كنید و از بالا تا پایین، دكمه یا زیپ بگذارید، می‌شود ژاكت. ژاكت هم مانند پولور، یا با دست بافته می‌شود یا با دستگاه. جنس آن هم معمولا یا پشمی است یا نخی. ژاكت را هم خانم‌ها می‌پوشند، هم آقایان اما انگار در بین خانم‌ها بیشتر هوادار دارد. نوع یقه‌هفت از دیگر انواع ژاكت‌ها محبوب‌تر است. طبیعتا، طراحان لباس از اینكه جلوی ژاكت باز است خیلی راضی‌اند چون این‌طوری دست آنها هم در طراحی بازتر است.

● گرم و لاغر در زمستان

زمستان اگر آن طوركه توقع می‌رود سرد باشد، فصلی است كه آدم مجبور است لباس روی لباس بپوشد. تازه، در آخر كار هم نوبت به پالتو و بارانی می‌رسد. خیلی‌ها وقتی لباس زمستانی می‌پوشند، با آنكه لاغر هستند، برجسته و چاق به نظر می رسند. برعكس، خیلی‌ها طوری لباس به تن می‌كنند كه در عین‌حال كه گرم می‌شوند، خوش‌اندام جلوه می‌كنند. از قرار معلوم، پوشیدن لباس‌های زمستانی رمز و رازی دارد كه بعضی‌ها از آن آگاهند.

چند پیشنهاد برای اینكه هم گرم بمانید، هم اینكه چاق و پف‌كرده به نظر نرسید:

۱) زیرپوش‌های زمستانه، یا اصطلاحا پیراهن‌وشلوار گرمكن را فراموش نكنید.‌ زیرپوش زمستانه باید از جنسی باشد كه حسابی گرمتان كند. هم خوب عمل تهویه را انجام بدهد و هم عایق باشد. به علاوه، باید چسبان باشد تا باعث انباشتگی نشود. حسن دیگر تنگ بودن زیرپوش این است كه مثل شكم‌بند عمل می‌كند و همان اندك چربی‌ای را هم كه ممكن است داشته باشید، مخفی نگه می‌دارد. برای خرید زیرپوش زمستانه، خست به خرج ندهید. اگر زیرپوش گرم و خوبی را انتخاب كنید، می‌توانید در یك یا دو لایه از لباس صرفه جویی كنید. بدیهی است كه هر چه تعداد لایه‌هایی كه می‌پوشید كمتر باشد، لاغرتر به نظر می‌رسید.

۲) وقتی لباس یكسره بلند یا دامن می‌پوشید، برای اینكه پاهای‌تان لاغرتر به نظر برسد، جوراب ساق‌بلند پشمی به پا كنید. یادتان باشد كه رنگ آن یا مشكی باشد یا از میان دیگر رنگ‌های تیره انتخاب شود.

۳) تعداد لایه‌های لباس خود را كم كنید و در عوض همان چند لایه معدود را از میان گرم‌ترین انواع پارچه‌ها انتخاب كنید. كشمیر، پشم و ابریشم انتخاب‌های خوبی برای این منظور هستند.

۴) پالتو، بارانی یا كاپشنی كه می‌پوشید، نباید تنگ باشد چون پف می‌كند و برجستگی‌هایی ایجاد می‌كند كه شما را چاق نشان می‌دهد.

۵) یك شال بلند پشمی، هم گرمتان می‌كند و هم شما را بلندتر و باریك‌تر نشان می‌دهد. هیچ توده، برجستگی و حجمی هم به بدنتان اضافه نمی‌كند.

دكتر رضا كیاسالار - مهرنوش پاك اندام

---