كودكان مضطرب

گریه كردن, عرق كردن كف دست, رفتارهای تهاجمی, سردرد, شكم درد, رفتارهای بعدی كشیدن مو, دندان قروچه كردن, جویدن ناخن , شب اداری, بهانه جویی, گریه كردن بی مورد, از دست دادن اشتها و راندمان پایین درسی از جمله مهم ترین عوارض ناشی از استرس هستند

امروزه و با توجه به تغییرات زندگی انسان، استرس به یكی از مهم ترین مشكلات جوامع مدرن بدل شده است كه علاوه بر این كه در میان بزرگسالان از شیوع خاصی برخوردار است، یكی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل مشاوره های پزشكی با روانشناسان كودك است. مطمئناً استرس و اضطراب در كودكان بسیار جدی تر و خطرناك تر از بزرگسالان خواهد بود. زیرا كودكان به اقتضای سن خویش توانایی و مهارت مقابله با این پدیده و غلبه بر آن را ندارند. در واقع استرس نوعی پاسخ به تغییرات عاطفی یا فیزیكی ایجاد شده در محیط و شرایط زندگی كودك است كه می تواند با توجه به سن، موقعیت زندگی و شخصیت كودك به گونه های مختلف بروز پیدا كند. عوامل به وجود آورنده استرس در كودكان به دو دسته عوامل داخلی نظر دارو، حساسیت به سر و صدا، تغییر درجه حرارت بدن، خستگی و عوامل خارجی مانند جدایی والدین، تغییر مكان زندگی یا مدرسه، خشونت، توقعات بیش از حد دیگران، ترس از دكتر ،تقسیم بندی می شوند. بعضی اوقات عوامل استرس زا در زندگی كودك بسیار ساده و البته تأثیرگذار هستند به گونه ای كه معمولاً توجه والدین را برنمی انگیزانند. به عنوان مثال گاهی حتی جدایی طولانی مدت از یك فرد عزیز مثل پدربزرگ، مادربزرگ و معلم می تواند منشأ اصلی اضطراب كودك باشد. پژوهشگران رفتار كودك در مقابله با این پدیده را به ۴ مرحله تقسیم بندی می كنند: ۱) زنگ خطر و عكس العمل فیزیكی ۲) ارزیابی موقعیت و تلاش برای درك شرایط موجود ۳) جستجو برای پیدا كردن روش های مناسب برای انطباق پیدا كردن با شرایط موجود یا تحمل وضع پیش آمده ۴) به كار بستن یك یا چند روش برای غلبه بر وضع موجود.

گریه كردن، عرق كردن كف دست، رفتارهای تهاجمی، سردرد، شكم درد، رفتارهای بعدی(كشیدن مو، دندان قروچه كردن، جویدن ناخن)، شب اداری، بهانه جویی، گریه كردن بی مورد، از دست دادن اشتها و راندمان پایین درسی از جمله مهم ترین عوارض ناشی از استرس هستند. اما از آن جایی كه كودكان نسبت به علائم این پدیده و تغییرات حاصل از آن آگاهی ندارند، نمی توانند به درستی والدین خود را نسبت به شرایط و وضعیت خویش مطلع كنند. علاوه بر نقش كودك در بهبود شرایط موجود، والدین و معلمین نیز می توانند تأثیر مهمی در فرآیند حل این مشكل داشته باشند.

●چند پیشنهاد ساده:

«محیط خانه را به مكانی امن و دوست داشتنی تبدیل كنید و سعی كنید هر روز چند ساعتی را به فرزند خود اختصاص بدهید، به گونه ای كه كودك در خانه و در میان اعضای خانواده احساس آرامش و امنیت بكند.كودك را تشویق كنید از مشكلات، عوامل استرس زا و نگرانی هایش با شما سخن بگوید. به او اطمینان بدهید كه شما می توانید دوست خوب و مفیدی برای او باشید و به حرف های كودك گوش بدهید و از خلال حرف های او سعی كنید علل و عوامل بوجود آورنده این پدیده را بشناسید.

سعی كنید كودك را برای پذیرش وقایع استرس زای احتمالی مثل تغییر مدرسه یا جدایی از یك دوست آماده كنید.از این رو كودك را تشویق كنید در مورد آن چه رخ خواهد داد از شما سؤال كند تا ترسش در مورد وقایع ناشناخته ای كه تصور می كند او را تهدید می كنند برطرف شود. اما به یاد داشته باشید كه حرف زدن و توصیه بیش از حد در مورد یك واقعه می تواند از خود آن مسأله استرس زا تر باشد.

سعی كنید به كودك كمك كنید بر اعتماد به نفس پایین خود و در نتیجه ترس و اضطراب از برخورد با دیگران و محیط خارج از خانه فائق آید. از این رو موقعیت هایی فراهم كنید كه كودك بتواند در آنها شركت كند و موفق بشود. (مثلاً بازی های ساده ای كه كودك بتواند در آنها برنده بشود.)

به كودك خود فرصت انتخاب و كنترل زندگی خویش را بدهید. تحقیقات روانشناسان نشان می دهد كه مسئولیت دادن و محول كردن وظیفه به كودك می تواند به او در مقابله با شرایط سخت و بحرانی (از جمله شرایط استرس زا) كمك كند.

برنامه های تلویزیونی را كه كودك می بیند، كنترل كنید. دیدن صحنه های خشونت بار و ترسناك می تواند به ایجاد حالت استرس در كودك كمك كند.راه حل ها و مهارت های عملی مقابله با استرس را به فرزند خود بیاموزید. مثلاً به او یاد بدهید، هر گاه دچار احساس استرس شدید می شود چند بار نفس عمیق بكشد، چشمانش را برای چند لحظه ببندد و به چیزهای خوب و دوست داشتنی فكر كند.فرزند خود را به ورزش كردن تشویق كنید.

منبع: google.es

مترجم: طلوع ریاضی