راهکارهای یوگا برای مدیریت خشم

در عصر کنونی و در زندگی روزمره اغلب انسانها در گیر هیجان خشم هستند و به دلیل عدم شناخت مناسب آن و ندانستن راه های مدیریت ( به جا سرکوب یا تخلیه روی دیگران) باعث به مخاطره افتادن …

در عصر کنونی و در زندگی روزمره اغلب انسانها در گیر هیجان خشم هستند و به دلیل عدم شناخت مناسب آن و ندانستن راه های مدیریت ( به جا سرکوب یا تخلیه روی دیگران) باعث به مخاطره افتادن سلامت جسم ، روان و ذهن خود و دیگران و نیز در یک مقیاس بزرگتر کاهش سلامت اجتماعی می شوند .

خشم یکی از هیجانات اصلی است که به هنگام احساس خطر و تهدید شدن در انسان باعث فعال شدن اعصاب

سمپاتیک در فرد می شود . ضربان قلب افزایش می یابد . خون رسانی به اندام هایی مانند دستها و فک افزایش یافته و بدن به حالت برانگیخته به خود می گیرد تا یک پاسخ مناسب به محرک بیرونی داده شود . بعد از این پاسخ سیستم پاراسمپاتیک فعال خواهد شد و فرد در حالت آرام و رها به تخلیه تنش ها خواهد پرداخت .

متاسفانه در عمل چنین اتفاقی نمی افتد و فرد در طول روزها بارها به دلیل خشم زیاد ( بر اثر ترافیک ، شرایط کاری و ... ) برانگیخته می شود و بدون اینکه به سیستم اجازه داده شود به حالت وانهاده رفته و به استراحت بپردازد ، صرفا میزان این خشم افزایش می یابد و فرد به آستانه روانی خود می رسد و یک اشاره کوچک کافی است که او را منفجر کند .

انسان غافل از مکانیزم فوق پیوسته این خشم ها را با خود جابجا می کند و بعضا روی دیگران که نقشی هم روی خشمگین شدن او ندارند تخلیه می کنند .

جالب است که بدانید خشم مانند هیجانات دیگر پدیده ای گذرا و موقتی است و اگر فرد بتواند مهارتهای مناسب را بیاموزد می تواند از اسارت خشم خود رها شود .

به طور کلی چهار روش و رفتار در مواجهه با خشم وجود دارند :

۱) بهترین روش مشاهده گری بدون عکس العمل نشان دادن و نیز سرکوب نکردن آن هیجان است تا موج هیجانی عبور کند .

۲) تخلیه آگاهانه با توجه به زمان و مکان با استفاده از تکنیک های تخلیه ای

۳) تخلیه ناآگاهانه و در زمان و مکان مناسب

۴) عکس العمل نشان دادن و تخلیه روی دیگران . این روش ، نامناسب ترین روش مواجهه با خشم است .

یوگا روشی است که باعث افزایش خود آگاهی هیجانی انسان که سنگ زیر بنای هوش هیجانی است می گردد . با انجام تمرینات مستمر یوگا ، با گذشت زمان فرد به تدریج به آرامش بیشتر ذهنی می رسد و آگاهی بیشتری از خود پیدا می کند . در زمانهای خشمگین شدن نیز به دلیل افزایش آگاهی و در لحظه بودن فرد به عنوان گام نخست از وجود خشم در وجود خود آگاه شده و آن را می پذیرد تا در گام های بعدی در پی مدیریت آن باشد .

اگر انسان بر اثر انجام تمرینات مستمر یوگا بتواند مفهوم مشاهدگری ( بی قضاوت بودن ) را در خود تقویت کند ، در هنگام بروز خشم صرفا یک ناظر خاموش خود و نظارگر عبور خشم خواهد بود . افراد وارسته از چنین ویژگی برخوردار هستند .

عارفی در این خصوص می گوید : خشمگین شو ولی بر اساس آن عمل نکن.

رسیدن به مرحله فوق تلاش ، همت و صبوری زیادی می طلبد .

یوگا همگام با تلاش برای رسیدن به توانایی فوق راهکارهای متنوعی برای تخلیه آگاهانه خشم با توجه به شرایط مکانی ، زمانی و جسمی افراد ارائه می دهد .

از جمله این روشها می توان به مواردی زیر اشاره کرد :

۱) انجام حرکات یوگا به منظور متعادل کرن ذهن و جسم

۲) استفاده از تکنیکهای تخلیه ای مانند شیر یوگا ، تبر زنی ، هیزم شکن ( در صورت نداشتن درد و مشکلات مزمن در ناحیه کمر و ستون مهره ها )

۳) گرفتن دوش آب گرم برای رها سازی بدن و فعال سازی اعصاب پاراسمپاتیک

۴) انجام ریلکسیشن ( تن آرامی )

۵) تنفس های آرمش بخش یوگا مانند تنفس زنبوری

۶) حضور در مکانهای طبیعی و پر انرژی مانند کوه ، جنگل و انجام تکنیکهای تخلیه خشم و نیز تکنیکهی کسب انرژی از طبیعت

هر فردی می تواند با توجه به شرایط خود کارهای مختلفی انجام دهد تا همواره مانع رسیدن خود به آستانه تخلیه روانی و آستانه انفجار خود شود . ممکن است شما به هنگام رفتن به کوه در یک جای خلوت شروع به داد زدن کنید یا از روشهای ابتکاری خودتان استفاده کنید .

گردآوری کننده : مهدی معظمی

منبع : کارگاه های هوش هیجانی و خودکاوی آقای دکتر عیوضی در موسسه یوگای علمی نوا