ورزش زنان در كدام سو

سال ۱۳۶۵ سالی بود كه فعالیت های ورزشی زنان در كشور بار دیگر به شكل رسمی آغاز به كار كرد و برای این بخش از بدنه ورزش كشور جایگاهی خاص تعریف شد

سال ۱۳۶۵ سالی بود كه فعالیت های ورزشی زنان در كشور بار دیگر به شكل رسمی آغاز به كار كرد و برای این بخش از بدنه ورزش كشور جایگاهی خاص تعریف شد. در طول سال های گذشته تشكیلات ورزش بانوان كشور با تحولات بسیاری رو در رو بوده است.

ورزش بانوان ابتدا تحت عنوان اداره نظارت ورزش بانوان و سپس به اداره كل و نهایتاً به معاونت امور ورزش بانوان در سازمان تربیت بدنی ارتقا یافت.با شروع سال ۸۴ و داغ شدن بحث اجرایی ادغام تشكیلات و مدیریت ورزش بانوان كشور، انجمن های ورزشی زنان با فدراسیون های مربوطه یكپارچه شد ند و این طرح در شرایطی به تصویب رسید كه رئیس سازمان تربیت بدنی كشور از آن به عنوان یك حركت مهم برای تقویت ورزش و بهبود تشكیلات ورزش بانوان یاد كرد.

ادغام ورزش بانوان با بدنه كل ورزش كشور در نگاه اول توفیقی بود كه به زنان ورزش نوید می داد امكانات و بودجه ها به سمت بهینه هدایت می شود تا در نهایت زنان نیز در رشته های مختلف ورزش رشد و توسعه یابند.ظاهراً اجرای اولیه طرح ادغام ورزش بانوان با بدنه ورزش كل كشور با مباحث بحث برانگیزی مواجه شده است كه تا حدودی از اهداف اصلی و اساسی این طرح یعنی یكپارچگی مدیریت ورزش كشور و در نتیجه تخصیص امكانات مناسب تر به دور مانده است.

مهری لواسانیان- معاون ورزش اداره كل تربیت بدنی استان خراسان- با انتقاد از نداشتن اختیارات كافی نایب رئیسان زن در هیأت های ورزشی در این باره گفته است: قرار بود كه در صورت موفقیت آمیز بودن طرح در گام اولیه، اجرای این طرح دائمی شود. اما متأسفانه طرح ادغام، ورزش بانوان را با مشكلات زیادی مواجه كرده است. به گونه ای كه با اجرای این طرح، فعالیت های بانوان متوقف و مسابقات و كلاس های آموزشی از اختیار بانوان خارج شده است.

وی خاطر نشان كرد: زمانی كه نایب رئیس هیأت مشخص می شود، باید با داشتن آزادی عمل و اطلاعات كافی در جریان اتفاقاتی كه در هیأت در حال انجام است، قرار داشته باشد. اما متأسفانه اكثر نایب رئیسان زن از اختیارات كافی برخوردار نبوده و تنها نام نایب رئیس را یدك می كشند.اگر قرار است نایب رئیس زن در هیأت ها فعالیت داشته باشند باید جایگاه آن در هیأت مشخص شود و بداند كه ورزشكاران را به چه شكل و با چه بودجه و اعتباری به مسابقات اعزام كند.

وی می گوید: اجرای طرح ادغام نه تنها مانع پیشرفت ورزش بانوان شده، بلكه باعث توقف ورزش بانوان نیز شده است. قبل از انجام طرح ادغام، مسئولان ورزش بانوان نظارت و حمایت از برنامه های بانوان را انجام می دادند اما در حال حاضر آشفتگی در ورزش بانوان ایجاد شده و هیچ كس جایگاه خود را نمی داند!شاید این طرح در آینده جوابگو باشد. اما در حال حاضر باید گفت تشكیلات قبل از طرح ادغام به مراتب بهتر بود.

امیدواریم سال آینده بهتر باشد!معاون ورزش بانوان استان تهران نیز در خصوص تشكیلات ورزش بانوان به ویژه در استان ها ابراز نگرانی كرده است.

فاطمه سلیمی - معاون ورزش بانوان استان تهران- با اعلام نارضایتی از عملكرد یكساله سال ۸۴ نسبت به سال ۸۳ در بخش خود گفت: در پایان سال ۸۳ برنامه ای برای سال ۸۴ ارائه كردیم كه متأسفانه به دلیل شرایط حاكم بر ورزش، جابجایی های صورت گرفته، تعویض ها، نداشتن چارت سازمانی، مشخص نبودن بودجه و مهمتر از همه جا نیفتادن طرح ادغام ورزش بانوان با فدراسیون ها نتوانستیم صد در صد آن را اجرا كنیم.

وی كه برای عدم موفقیت به ثمر رسیدن عملكرد مجموعه تحت پوشش خود عوامل بسیاری را دخیل دانسته، افزوده است: این مشكلات نه تنها گریبان استان تهران، بلكه همه استان ها و حتی برخی از فدراسیون ها را هم گرفته است. وی اظهار امیدواری كرده است شاید سال آینده برای تشكیلات ورزش بانوان بهتر از امسال باشد.

وی می گوید: خوشبختانه نگرش توسعه ورزش بانوان زنان در حال حركت است و در كمیسیون ها، جلسات و نشست های مختلف مباحث متنوعی در حال گفت وگو است كه امیدواریم به ثمر برسد.سلیمی با اشاره به نگاه مثبت علی آبادی - رئیس سازمان تربیت بدنی- به توسعه ورزش بانوان گفت: در آخرین بخشنامه ای كه وی صادر كرده است، قرار شد در تمامی مسابقات بانوان، المپیادهای ورزشی، همایش ها و كلاس های مربیگری و داوری مخصوص بانوان، ورود آقایان در موارد خاص ممنوع شود.

وی در این باره تأكید كرد: قبلاً هم بانوان با توان بالای مدیریتی كه داشتند به راحتی از عهده برگزاری لیگ ها در سطوح و رشته های مختلف، اعزام ها و همایش ها و غیره برمی آمدند.

سلیمی همچنین می گوید: در تهران و چند استان كشور، تشكیلات ورزش بانوان در سطح معاونت بود و در سایر استان ها به صورت كارشناسی عمل می كردند اما با دستور جدید رئیس سازمان تربیت بدنی، در تمامی استان ها تشكیلات بانوان در قالب معاونت خواهد بود كه این گام مهمی برای ارتقای جایگاه زنان به ویژه در استان ها ست. با این برنامه به طور یقین استقلال مالی هم در سال آینده اتفاق خواهد افتاد. موضوعی كه در سال ۸۴ به آن توجه نشد.

گفتنی است علی آبادی -رئیس سازمان تربیت بدنی- چندی قبل درباره نحوه ارزیابی عملكرد فدراسیون ها گفته بود كه دو شاخص مهم از این پس مد نظر قرار خواهد گرفت. اول این كه چه میزان از اعتبارات صرف ورزش بانوان می شود و دوم این كه چه میزان موفقیت در این زمینه كسب خواهد شد.

سلیمی درباره طرح ادغام هم گفته است با وجود اینكه طرح ادغام مدیریت ورزش بانوان با كل ورزش كشور طرح مناسب و خوبی است اما متأسفانه برخی از فدراسیون ها و هیأت های ورزشی متوجه روح این طرح نشده اند و به صورت سلیقه ای عمل می كنند!

این امر گره اصلی طرح ادغام است به ویژه در شهرستان ها و توابع كه اكثر مسئولان تربیت بدنی خود را صاحب اختیار دانسته و فعالیت های زنان را به حداقل رساندند.وی درباره ارتباط معاونت ورزش بانوان با نایب رئیسان ورزشی نیز تصریح كرده است كه این ارتباط كمرنگ شده بود اما با قانون های جدید كه وضع شده امیدواریم این ارتباط مؤثر شود، زیرا قرار است حركت هیأت ها از طریق معاونت ورزش بانوان باشد.

فضاهای ورزشی بانوان

اماكن ورزشی ویژه بانوان در اختیار حوزه ها و شهرستان ها قرار گرفته است و این امر كار تمرین تیم های استان تهران را با مشكل مواجه كرده است. این سخنان را معاون ورزش بانوان استان تهران می گوید و می افزاید: برای یك ساعت تمرین باید با خواهش و تمنا از حوزه ها درخواست سالن كنیم كه آنها هم به دلیل درآمدزایی، كمبود وقت را بهانه كرده و مشكل ایجاد می كنند. اگر مسئولان، توسعه ورزش بانوان را به ویژه در بعد قهرمانی می خواهند،باید اماكن ورزشی را به وضع سابق برگردانند.

مشكل اصلی در سازمان تربیت بدنی عدم هماهنگی بین ۴ مؤلفه اصلی ورزش قهرمانی، پرورشی، حرفه ای و همگانی است و این امر باعث شده كه آثار منفی آن گریبان استان ها و بخش بانوان را بگیرد.

●برابری زنان و مردان در ورزش

بسیاری از كارشناسان معتقدند طرح ادغام انجمن های ورزشی بانوان در فدراسیون ها با وجود برخورداری از محسنات بالقوه، متاسفانه از كمبودهای زیادی رنج می برد و دلیل این امر نیز تنها عجله متولیان آن برای به اجرا درآوردن آن است. اگرچه هدف از اجرای این طرح یكی كردن فعالیت زنان و مردان ورزشكار بوده است، اما در واقع پس از اجرای آن، انجمن هایی كه درگذشته همكاری تنگاتنگی با فدراسیون ورزشی مربوطه داشتند، دچار مشكل شده و از سوی مسئولان فدراسیون با بی مهری مواجه شدند.یك كارشناس ورزشی می گوید: با مشخص كردن نایب رئیس زن برای فدراسیون، در عمل هیچ ادغامی انجام نشده است و همچنان زنان پیگیر كار خود خواهند بود.

وی می افزاید: اگر مسئولان قصد داشتند تبعیض ها را از میان بردارند، باید پس از انحلال انجمن های ورزشی، یك نایب رئیس مشترك كه می توانست زن و یا مرد باشد، برای رسیدگی به امور آقایان و بانوان در نظر می گرفتند. مگر قرار نیست تمام امكانات و بودجه برای زنان و مردان به طور یكسان در نظر گرفته شود و تفاوتی میان آنها قائل نشوند؟ پس چرا پس از طرح ادغام نیز امور زنان و مردان در فدراسیون جداست و این دیدگاه تلخ جنسیتی همچنان در رفتار مسئولان حس می شود؟ طرح ادغام انجمن های ورزشی بانوان در فدراسیون ها، می توانست شرایط مطلوبی را برای بانوان ورزشكار فراهم سازد.وی می افزاید: برای آغاز یك كار مشترك به حداقل حسن نیت و خوشبینی نیاز است، اما متاسفانه پس از ادغام انجمن بانوان در فدراسیون هیچ حسن نیتی در عملكرد مسئولان فدراسیون وجود نداشت و این طرح از ضمانت اجرایی مناسب برخوردار نیست.

●نتایج طرح ادغام در سالهای آیندهمشخص می شود

ظریفه رحیم زاده، مسئول سابق انجمن كوهنوردی بانوان معتقد است نتایج طرح ادغام طی سالیان آینده مشخص می شود و در حال حاضر زمان مناسبی برای اظهار نظر در مورد آن نیست.رحیم زاده كه ترجیح می دهد تنها به عنوان یك كارشناس تربیت بدنی و نه از جایگاه یك مدیر مستعفی اظهار نظر كند می گوید: فعالیت های مفید و مثمر ثمر، فعالیت هایی نیستند كه تنها با جنجال و سر و صدا در مورد آنها صحبت می شود و در نهایت نیز نه تنها فایده ای در پی ندارد، بلكه دستاوردهای گذشته را نیز از بین می برند.وی می افزاید: مسائل به وجود آمده پس از ادغام انجمن های بانوان در فدراسیون ها نیاز به كارشناسی دارد. این مسئله یا از آنجا ناشی می شود كه مردان نمی خواهد زنان را داخل تشكیلات فدراسیونها بپذیرند و یا زنان قابلیت این را ندارند كه خود را با ساختار فدراسیون تطبیق دهند كه در هر صورت بهتر است این مشكل هرچه سریع تر حل شود.

رحیم زاده می گوید: من با طرح ادغام انجمن های ورزشی بانوان در فدراسیون ها مخالف نیستم و معتقدم این طرح هنوز هم می تواند با یك عزم عمومی برای بانوان ورزشكار ایران مثمر ثمر باشد.با وجود تمام این مشكلات انجمن های معدودی هم هستند كه از وضعیت خود پس از ادغام در فدراسیون ها راضی هستند.

بسیاری از كارشناسان معتقدند این امر از آنجا ناشی می شود كه روسای فدراسیون ها در قبال نماینده بانوان كاملاً سلیقه ای عمل می كنند و آنطور كه مایلند در خصوص وضعیت بانوان تصمیم می گیرند.با این تفاسیر به نظر می رسد، ورزش بانوان بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه مسئولان ورزش دارد. طرح ادغام می تواند تبعیض ها را از میان بردارد و به بانوان ورزشكار كه تا امروز نتوانسته اند توانایی های خود را به نمایش بگذارند، این امكان را بدهد كه همچون مردان از امكانات و بودجه اندك ورزش كشور سود ببرند.

●در قبال ورزش به طور یكسان مسئولیم

اما رئیس مركز توسعه ورزش قهرمانی درباره محوریت ورزش زنان و مردان با یكدیگر گفته است: علیرغم ظاهر معاونت بانوان كه یك موضوع محدود كننده است، وظیفه ای بر عهده ماست كه نباید احساس كنم، مسئول ورزش آقایانم. ادارات كل یا معاونت پشتیبانی نیز مختص به ورزش مردان نخواهند بود. اگر در بحث ساختاری نیز دقت كنیم و به عنوان مثال شش معاونت وجود داشته باشد و یك معاونت مختص به بانوان باشد؛ این به این معنی است كه پنج معاونت برای مردان و یك معاونت مختص بانوان است. همه معاونان سازمان تربیت بدنی باید در قبال ورزش به طور یكسان مسئول باشند.وی با اشاره به برگزاری جلسات خود با رؤسای فدراسیون های ورزشی و دریافت گزارش عملكرد شش ماهه اول آنها در خصوص فعالیت در بخش بانوان گفت: با دریافت گزارش فدراسیون ها، اگر فدراسیونی در بخش زنان كم كاری كرده باشد، پرداخت های بعدی را دریافت نخواهد كرد. چرا كه توسعه ورزش زنان مورد تاكید رئیس سازمان تربیت بدنی و رئیس جمهوری است؛ در این رابطه، با فدراسیون های ورزشی هیچ گونه تعارفی نخواهیم داشت. اگر از این منظر حركت كنیم، به نفع زنان خواهد بود.