درد‌های روان‌تنی

بیماری‌های روان‌تنی بیماری‌هایی هستند که نمود جسمانی دارند اما عوامل روانی در شروع و تشدید آنها موثرند. این به این معنا نیست که عوامل روانی تنها عامل سبب ساز در این بیماری‌ها …

بیماری‌های روان‌تنی بیماری‌هایی هستند که نمود جسمانی دارند اما عوامل روانی در شروع و تشدید آنها موثرند. این به این معنا نیست که عوامل روانی تنها عامل سبب ساز در این بیماری‌ها هستند، اما مشخص شده است که عوامل روانی نقش مهمی در آنها بازی می‌کنند. درست، مانند کاتالیزوری که سرعت واکنش‌ها را تسریع می‌کند. بروز این اختلالات به صورت ناگهانی نیست بلکه به صورت تدریجی پدید می‌آیند و ابتدا توسط نشانه‌هایی مانند استفراق، تپش قلب، رنگ پریدگی و... آغاز می‌شوند و سپس عوامل روانی مانند استرس‌ها و ضربه‌های روحی به طور تدریجی بر فرد اثر گذاشته و در مجموع موجب بیماری می‌شود. برخی از مهمترین بیماری‌هایی که جنبه روان‌تنی دارند:

بیماری‌های گوارشی: «زخم معده و اثنی عشر» از جمله اختلالات روان‌تنی هستند که اثر استرس‌ها و فشار‌های روانی در بروز و تشدید آنها به اثبات رسیده است و درافرادی که عصبی مزاج هستند و خشم زیادی را تجربه می‌کنند، یا حساسیت بالا دارند ممکن است پدید آید. بیماری «روده تحریک پذیر» نیز که با علائم یبوست یا اسهال متناوب‌، نفخ گوارشی یا دردهای گوارشی همراه است دارای جنبه روان‌تنی است و بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری دارای اضطراب و یا وسواس‌های فکری و عملی هستند.

بیماری کرونر قلبی: این بیماری نیز با علائم روانشناختی ارتباط تنگاتنگی دارد. افرادی که دارای شخصیت تحریک‌پذیر، اهل رقابت و نا آرام اند و به سرعت دچار تنش و تحریک می‌شوند بیشتر در معرض این بیماری هستند.

آسم: آسم در کودکان یک ناهنجاری تنفسی است که طی آن مجراهای هوای نایژه تنگ و متورم می‌شود و در برابر محرک‌ها مایع اضافی ترشح می‌کند. نشان داده شده است که در میان کودکانی که آسم دارند میزان اضطراب مخصوصا اضطراب جدایی از شدت بیشتری برخوردار است و عوامل روانی و استرس‌ها در بروز و تشدید حمله‌ها موثر هستند. بیماری‌های متعدد دیگری از جمله میگرن، کهیر، دیابت نوع دو و...نیز در زمره بیماری‌هایی قرار می‌گیرند که جنبه روان‌تنی دارند. احساس خشم، افسردگی، اضطراب، نفرت و... در ریشه یابی و علت یابی اکثر بیماری‌های روان‌تنی نقش عمده‌ای دارند. آشفتگی‌های هیجانی و اضطراب و افسردگی جزو جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره هستند و در صورتی که فرد نتواند به خوبی با آنها کنار بیاید و احساسات ناخوشایندی مانند خشم، نفرت، اضطراب را مکررا تجربه کند سلامتی جسمانی‌اش به مخاطره جدی می‌افتد. همانطور که عوامل روانی در تشدید این بیماری‌ها موثرند‌، در بهبود آنها نیز می‌توانند اثر گذار باشند. چنانچه کاهش استرس‌ها وتنش‌های خانوادگی به کاهش شدت علائم آسم در کودکان منجر می‌شود. در بیماران مبتلا به این اختلالات حفظ آرامش و برقراری محیط آرام و دوری از تنش‌های خانوادگی بسیار ضروری است.

نویسنده : آذر نادی