شرایط دعا

سایر شئون زندگی انسان باید با دعا هماهنگی داشته باشد, یعنی آنها با هدف تکوین و تشریع هماهنگی داشته باشند دل, پاک و صاف باشد کسب و روزی حلال باشد و مظالم مردم بر گردن نداشته باشد هر کسی از دل خود با خدا راه دارد دری از همه دلها به سوی خدا هست

سایر شئون زندگی انسان باید با دعا هماهنگی داشته باشد، یعنی آنها با هدف تکوین و تشریع هماهنگی داشته باشند. دل، پاک و صاف باشد؛ کسب و روزی حلال باشد و مظالم مردم بر گردن نداشته باشد. هر کسی از دل خود با خدا راه دارد. دری از همه دلها به سوی خدا هست. حتی شقی‌ترین افراد در موارد گرفتاری و ابتلا،در وقتی که اسباب و علل به کلی از او منقطع می‌شود تکانی می‌خورد و به خدا التجا می‌برد. این یک میل فطری و طبیعی است در وجود انسان که پرده گناه وشقاوت گاهی روی آن را می‌گیرد.

در سختی‌ها که پرده زایل می‌شود، خود به خود این میل تحریک می‌شود و به هیجان در می‌آید.دعا دارای شرایطی است که شرط اولش این است که واقعا خواستن و طلب در وجود انسان پیدا شود و تمام ذرات وجود انسان مظهر خواستن گردد، واقعا آنچه می‌خواهد به صورت یک احتیاج و استدعا و حاجت در آید، همان طور که اگر در یک نقطه بدن یک احتیاجی پیدا شود تمام اعضا و جوارح شروع می‌کنند به فعالیت و حتی ممکن است عضوی به مقدار زیادی از کار خود بکاهد برای رفع احتیاجی که در فلان نقطه بدن پیدا شده است. مثلا اگر تشنگی بر انسان غلبه کند اثر تشنگی تمامی‌بدن را فرا می‌گیرد. شرط دیگر دعا ایمان و یقین است؛ ایمان به رحمت بی منتهای ذات احدیت، ایمان به اینکه از ناحیه او هیچ منعی از فیض نیست؛ ایمان داشته باشد که در رحمت الهی هیچ گاه به روی بنده ای بسته نمی‌شود،نقص و قصور همه از ناحیه بنده است.

در حدیثی آمده است: اذا دعوت فظن حاجتک بالباب؛ یعنی آنگاه که دعا می‌کنی حاجت خود را دم درآماده فرض کن.شرط دیگر دعا این است که برخلاف نظام تکوین یا نظام تشریع نباشد. دعا استمداد و استعانت است برای اینکه انسان به هدف‌هایی که خلقت و آفرینش و تکوین برای او قرار داده و یا تشریع و قانون آسمان الهی که بدرقه تکوین است معین کرده برسد. دعا اگر به این صورت باشد شکل یک حاجت طبیعی به خود می‌گیرد و دستگاه خلقت به حکم تعادل و توازنی که دارد و هر جا احتیاجی هست فیض و مدد می‌رسد، او را یاری و کمک می‌کند.

و اما خواستن و طلب چیزی که بر خلاف هدف تکوین یا تشریع است، مانند خواستن خلود در دنیا یعنی عمر جاویدان که مرگ هرگز به سراغش نیاید یا خواستن قطع رحم، قابل استجابت نیست؛ یعنی این گونه دعاها مصداق واقعی دعا نمی‌باشد.هماهنگی سایر شئون دعا کننده؛ شرط دیگر اینکه سایر شئون زندگی انسان با دعا هماهنگی داشته باشد، یعنی آنها با هدف تکوین و تشریع هماهنگی داشته باشند. دل، پاک و صاف باشد؛ کسب و روزی حلال باشد؛ مظالم مردم بر گردن نداشته باشد.مورد دعا نتیجه گناه نباشد؛ شرط دیگر اینکه حالتی که بالفعل دارد و آرزو دارد آن حالت تغییر و حالت بهتری پیدا کند، نتیجه کوتاهی و تقصیر در وظایف نباشد و به عبارت دیگرحالتی که دارد و دعا می‌کند آن حالت عوض شود. عقوبت و نتیجه منطقی تقصیرات و گناهان ما نباشد که در این صورت تا توبه نکنیم و علل و موجبات این حالت را از بین نبرد آن حالت عوض نخواهد شد. مثلا امر به معروف و نهی از منکر واجب است. صلاح و فساد اجتماع بستگی کامل دارد به اجرا و عدم اجرای این اصل.

نتیجه منطقی ترک امر به معروف و نهی از منکر این است که میدان برای اشرار باز می‌شود و آنها بر مردم مسلط می‌گردند. اگر مردم در این وظیفه خود کوتاهی کنند و به عقوبت و نتیجه منطقی این کوتاهی مبتلا شوند و آن وقت بخواهند ابتلاهای خود را با دعا رفع کنند،ممکن نیست. راه منحصر این است که توبه کنند و دو مرتبه در حدود امکانات خود امر به معروف و نهی از منکرکنند. البته در این صورت تدریجا به هدف و مطلوب خود خواهند رسید.شرط دیگر این است که واقعا مظهر حاجت باشد؛ در موردی باشد که انسان دسترسی به مطلوب ندارد، عاجز است ناتوان است. اما اگرخداوند کلید حاجتی را به دست خود انسان داده و اوکفران نعمت می‌کند و از به کاربردن آن کلید مضایقه دارد و از خدا می‌خواهد آن دری را که کلیدش در دست دعا کننده است به روی او باز کند و زحمت به کار بردن کلید از دوش او بر دارد، البته چنین دعایی قابل استجابت نیست.