سونامی و تبعات جهانی آن در سال ۲۰۰۵

حادثه سونامی یکی بزرگترین وقایع طبیعی جهان بود که در روز اول سال ۲۰۰۵ بسیاری از نگاه های را با سوی خود جلب کرد این حادثه عظیم و خسارت بار علاوه بر اینکه جان هزاران نفر را گرفت تاثیرات اجتماعی بسیاری از خود به جا گذاشت در این مقال سعی دارم به اختصار به بعضی از وقایع اشاره نمایم

حادثه سونامی یکی بزرگترین وقایع طبیعی جهان بود که در روز اول سال ۲۰۰۵ بسیاری از نگاه های را با سوی خود جلب کرد. این حادثه عظیم و خسارت بار علاوه بر اینکه جان هزاران نفر را گرفت تاثیرات اجتماعی بسیاری از خود به جا گذاشت.در این مقال سعی دارم به اختصار به بعضی از وقایع اشاره نمایم.

معنای سونامی:

سونامی، آبلرزه یا غریاله [۱] یکی از پدیده‌های جغرافیایی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه در آمده به شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورد. غریاله واژه‌ی فارسی بومی برای این پدیده در استان بوشهر است و پدیده‌ی غریاله در کرانه‌های خلیج فارس نیز دارای پیشینه است. غریاله‌ها معمولاً پس از یک زمین‌لرزه بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت آتشفشانی زمین‌لغزه و یا برخورد شهابسنگ‌ها پدید می‌آیند. بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته است.

سونامی و تاثیرات اقتصادی آن :

باید به این نکته توجه داشت بلایای طبیعی و غیر طبیعی در هر محیطی آثار مستقیم و غیر مستقیمی بر روی منطقه بحران زده از خود به جا می گزارد . منطقه که در سال گذشته شاهد بروز واقع سونامی بود از بعد جهانگردی بسیار برای کشور اندونزی و دیگر کشورهای آسیب دیده حائز اهمیت بوده است، علاوه بر تاثیراتی مستقیمی واقع سونامی بر اقتصاد جهانگردی این منطقه داشته است می توان به موارد دیگری نیز اشاره نمود.

در جهان امروز که بیشتر از هر زمان دیگری کشورها در اقتصادی جهانی شده عمل می کنند و به یکدیگر وابستگی متقابل پیدا کرده اند، زمین لرزه اخیر و هجوم سهمگین امواج ناشی از آن به خشکی، بلایی طبیعی بود با ابعادی واقعا جهانی.برای ارزیابی آنچه اتفاق افتاده، صرفا توجه به حوادث وحشتناکی که رخ داده یا آمار کشته شدگان که به طرز نگران کننده ای در افزایش پیدا کرد کافی نیست. این تراژدی در سراسر یک منطقه عظیم کمانی شکل باعث بدبختی فراوان شده، منطقه ای که از مرکز زلزله در آبهای اندونزی شروع شده و تا سومالی در آنسوی اقیانوس هند کشیده می شود. فاجعه اخیر بخوبی وابستگی متقابل کشورهای غنی و در حال توسعه را به نمایش گذاشته است.

زلزله ای برای آسیایی و اروپایی

هزاران توریست از کشورهای غرب اروپا که در هوای آفتابی این مناطق، در حال گذراندن تعطیلات کریسمس خود بودند، درست مانند مردم ساکن دهکده های کوچک ماهیگیری و دیگر مناطق ساحلی فقیر نشین به دام این بلای طبیعی گرفتار آمدند.همین وابستگی متقابل اکنون که عملیات گسترده کمک رسانی در جریان است به بوته آزمایش گذاشته شده است. کمک رسانی به این همه کشور آسیب دیده در منطقه ای با این وسعت، کاری بس دشوار است. اما مشکلات بسی فراتر از اقدامات فوری است که در جهت جلوگیری از شیوع بیماری ها و کمک رسانی به آسیب دیدگان صورت می گیرد.

دیپلماسی و پیشگیری

اکنون فرصت های زیادی برای تک تک کشورها یا سازمان های بین المللی بوجود آمده تا نقش پیشرو ایفا کنند. سئوال مطرح این است که آیا وجود یک سیستم هشدار دهنده، شبیه آنچه در منطقه اقیانس آرام وجود دارد می توانست جان عده ای را نجات دهد؟

به این ترتیب واقع سونامه علاوه بر تاثیرات مستقیمی که بر روی اقتصاد کشورهای آسیب داده داشته است با به تاثیرات غیر مستقیم ما بر اقتصاد جهانی توجه خاصی نمود

سونامه و تبلیغات جهانی :

بعد از حاثه سهمگین جنوب غربی آسیا بسیاری از سازمان و گروه های بین الملی برای کمک و یا تبلیغات خود دست به کار شدند. یکی از اولین سازمان هایی که سریعاً در این حادثه فعال شد سازمان ملل متحد بود.به گزارش بی بی سی رئیس اجلاس سازمان ملل برای امداد به سونامی زدگان می گوید کمک های عینی به سطح ۷۱۷ میلیون دلار رسیده که ۷۳ درصد مبلغ مورد تقاضای دبیرکل برای امداد فوری است.

یان اگلان هماهنگ کننده عملیات امداد سازمان ملل متحد پیشتر گله کرده بود که تنها بخش کوچکی از کمک های وعده شده بین المللی برای سونامی زدگان تا کنون دریافت شده است.

آقای اگلان که در آغاز اجلاس در مقر سازمان ملل در ژنو، میزان کمکهای دریافت شده را تنها ۳۰۰ میلیون دلار اعلام کرد، در یک کنفرانس خبری پس از اجلاس گفت که از پاسخ کشورهای کمک کننده دلگرم شده است.آقای اگلان اظهار امیدواری کرد که بقیه مبلغ مورد نیاز تا سقف یک میلیارد دلار نیز بزودی تامین شود. وی گفت که هرگز چنین کمک گشاده دستانه و سریعی سابقه نداشته است.

مجموعه کمک وعده شده به سازمان ملل ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار است.

اجلاس ژنو از طرف سازمان ملل برای بررسی نحوه کمک رسانی فوری و بلند مدت به آسیب دیدگان سونامی اقیانوس هند تشکیل شدیکی از مهمترین هدف های اجلاس ژنو این است که برخلاف موارد قبلی بروز حوادث مرگبار طبیعی، از جمله زلزله بم در ایران، اطمینان حاصل شود که کشورهای مختلف به تعهدات مالی خود برای کمک به آسیب دیدگان عمل می کنند و منابع مالی به دست کسانی می رسد که به آن نیاز دارند.پیشتر یان اگلان که ریاست اجلاس ژنو را بر عهده دارد تاکید کرد که منابع مالی برای کمک به سونامی زدگان باید تازه باشد و نه آنکه با کاستن از کمک به کشورهای نیازمند دیگر تامین شود.آقای اگلان هشدار داد که کشورهای کمک کننده نباید دیگر بحران های انسانی در جهان را نادیده بگیرند. زمان ملل می کوشد مانع از تکرار وضعیت زلزله بم و عمل نکردن کشورها به تعهدات مالی خود برای کمک شودبه همین دلیل، نمایندگان سازمان های فعال در چهارده نقطه بحران زده جهان - از جمله دارفور در سودان، بروندی و چچن - نیز به اجلاس ژنو دعوت شده اند.دست کم ۲۵ میلیون نفر در دیگر مناطق جهان از آنچه آقای اگلان "سونامی جنگ و ایدز" نامید در رنج اند. ضرورت ادامه کمک رسانی به سایر نقاط جهان از سوی یک مقام آمریکایی نیز مورد تاکید قرار گرفته است.آندرو ناتسیوس، مدیر آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده که در اجلاس ژنو شرکت دارد، در سخنانی گفته است که ادامه کمک به بازماندگان سونامی اقیانوس هند نباید مانع از کمک مردم و دولت این کشور به سایر نقاط جهان از جمله جنگ زدگان دارفور شود.

---