جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
مدیران كشتی سازی نمی توانند ایران را در ردیف كره ایها قرار دهند
مدیریت صنعت كشتی‌سازی و نظام تامین اعتبارات كافی در یك چرخه باطل گرفتار آمده است و با گذشت سالها از پایه‌گذاری صنعت كشتی‌سازی در بندرعباس، نه‌تنها كارنامه موفقی نداشته‌ایم بلكه در وجود مزیت نسبی كشور برای ساخت شناورهای دریایی نیز ابهاماتی شكل گرفته است. مهندس محمد سوری، مدیرعامل شركت ملی نفتكش ایران، كه در مقاطع مختلف با سفارش كشتی به كشتی‌سازان داخلی با زیر و بم‌های نارسایی‌های صنعت كشتی‌سازی آشناست، در گفت‌وگویی به فقدان مغز متفكر و كلان نگر در عرصه توسعه صنایع كشور به طور عام و صنعت كشتی‌سازی به طور خاص اشاره دارد. این گفت‌وگو را می‌خوانید.
با توجه به سالها تلاش برای كشتی‌سازی در كشور، آثار این بخش در اقتصاد مملكت چه بوده است؟ آیا به نظر شما ورود ما به این عرصه سیاستگذاری درستی بوده است یا خیر؟
ـ سوری: اگر درست برنامه‌ریزی می‌كردیم سابقه تاریخی ما كه از قدیم در این عرصه فعال بوده‌ایم و عشق و علاقه به توسعه و صنعت، بی‌تردید می‌توانست ایران را در صنعت كشتی‌سازی، یك كشور موفق مطرح كند. در شرایطی قرار گرفته‌ایم كه رشد صنعت كشتی‌سازی با مشكلات متعددی روبه‌رو است و دولت پشتیبانی این صنعت را برعهده نگرفته است. علاقه برای انجام این كار به وفور مشاهده می‌شود اما آنجایی كه باید به‌صورت سیستماتیك برنامه‌ریزی انجام می‌شد، پشتیبانی كافی صورت نگرفت و صنعت كشتی‌سازی به نتیجه نرسید. از طرف دیگر مسئله حمایت قانونی نیز موثر است. مسائل قانونی گریبانگیر همه مسائل صنعتی كشور است از جمله كشتی‌سازی. یك كشتی‌سازی بایستی برای در اختیار داشتن واردات لوازم یدكی، آهن‌الات و موارد مورد نیاز از یك امتیازات ویژه‌ای برخوردار باشد در غیراین‌صورت اگر پول هم داشته باشد ناموفق است.
در همه جای دنیا كشتی‌سازان معطل بوروكراسی عادی نمی‌شوند اما در مورد كشتی‌سازان ما این اتفاق می‌افتد. كشتی‌سازی اروندان یك نمونه است كه ماهها معطل ترخیص لوازم خود از گمرك بوده است. یكی دیگر از معضلات مهم كه دلیل ناكامی صنعت كشتی‌سازی است به نارسایی‌های قانون كار برمی‌گردد. ما كه كشتی‌سازی نبوده‌ایم در نتیجه همه تخصص‌ها را نداریم و لازم بوده است تا از كارشناس كشتی‌ساز خارجی بهره ببریم. كارشناس خارجی هم این نیست كه درازمدت بماند. ممكن است برای ۸ ساعت یك كارشناس احتیاج داشته باشیم. بنابراین لازم است تا قوانین خاصی در وزارت كار تصویب شود تا آوردن كارشناسان متخصص معطل قوانین عادی نباشد. در كشتی‌سازی بندرعباس چندین ماه طول كشید تا توانستند مجوز ورود عده‌ای كارشناس كره‌ای را بگیرند و عده‌ای هم نیامدند. قوانین كار كه مشكل باشد گرفتاری داریم. اخذ روادید درازمدت نیز برای كارشناس خارجی كه بخواهد ۲ سال در ایران بماند دچار مشكل است. بنابراین ما تا مدتها نیاز به كارشناس خارجی داریم و این كارشناسان نمی‌توانند به راحتی در كشور حضور داشته باشند. مسئله بانك و تامین مالی پروژه‌ها نیز بحث كلیدی دیگری است و این معضل در كشور هنوز حل نشده است. تا زمانی كه مسئله تامین مالی حل نشود، كشتی‌سازی ما نیز رونق پیدا نمی‌كند. زیرا صاحبان و مالكان كشتی از روز اول پولدار نیستند و بانك‌های داخلی و خارجی به ۹۹ درصد مشتریان كشتی‌سازها وام می‌دهند. سیستم بانكی داخلی متاسفانه به گونه‌ای است كه یا نمی‌توان وام گرفت و اگر وام بگیریم نوش‌داروی پس از مرگ سهراب خواهد بود.
از حساب ذخیره ارزی برای هر پروژه بیش از ۲ سال دوندگی داشتیم. حالا كه وام تصویب می‌شود، كشتی‌ساز ۵۰ درصد قیمت را بالا می‌برد. دوباره می‌خواهیم برگردیم به صندوق ذخیره ارزی و به ما گفته می‌شود كه باید این پروسه را از اول بپیمایید! در واقع سفارش‌دهنده كشتی در یك چرخه ناكارآمد در نظام تامین مالی داخلی گرفتار می‌آید كه هیچ سرانجامی ندارد. پاسخ مثبت یا منفی را از صندوق ذخیره ارزی ظرف یك ماه باید گرفت تا تكلیف معلوم شود. اگر غیر از این باشد ارزشی ندارد. این موضوع یكی از معضلات بسیار مهمی است كه وجود دارد و اگر دانش ساخت را نیز داشته باشیم تا این مسئله را حل نكنیم باقی مسائل حل نخواهد شد. نمونه مشخص سفارش شركت ملی نفتكش به كشتی‌سازی صدرا است در زمان سفارش قیمت‌ها ۴۰ میلیون دلار بود و حالا به ما اعلام كرده‌اند كه هر فروند كشتی بیش از ۵۰ درصد اضافه قیمت پیدا كرده و به ۶۳ میلیون دلار رسیده است.
آقای مهندس، مباحثی را كه شما به آن اشاره كردید موضوعاتی است كه می‌توان مصداق‌های مشابه آن را در سایر صنایع نیز پیدا كرد. در ارتباط با صنعت كشتی‌سازی به‌صورت خاص آیا اقتصاد ما دارای ظرفیت‌های واقعی برای پذیرش صنعت كشتی‌سازی بوده است یا خیر؟
ـ سوری: اگر این مسئله در صنایع دیگر هم مصداق دارد همین دلیل رشدنایافتگی ایران در عرصه صنعتی است. عشق و علاقه و دانش كافی نیست. مسئله قوانین آنقدر مهم و تاثیرگذار است كه اگر به این شكل باشد، هر دولتی با هر علاقه‌ای بر سركار آمده یا در آینده بر سر كار بیاید، موفق نخواهد شد. آن توفیقی را كه ما انتظار داریم جهش صنعتی داشته باشیم و به استاندارد كشورهای اروپایی برسانیم این مسئله در همان سطح خواست آرمانی باقی می‌ماند. تاكنون مدیران علاقه‌مند به توسعه صنعت موفق نبوده‌اند و معضل كشور را در این بخش می‌دانم یك روز باید مدیران ما بیایند و قوانین خنثی كننده یكدیگر را شناسایی و اصلاح كنند. قانون را باید عوض كرد و از مجری نباید انتظار چشم‌پوشی داشت. مثالی می‌زنم. شما از سفر خارج كه برمی‌گردید، قانون گمرك به شما می‌گوید كه مجاز هستید تا سقف ۸۰ دلار كالای همراه مسافر سوغات بیاورید. برای بیش از این مقدار باید گمركی بدهید و گمرك حق دارد كالا را مرجوع كند. الان كه به فرودگاه وارد می‌شوید اگر گمرك‌چی بخواهد مهر قانون را مو به مو رعایت كند تمام افراد را باید از چراغ سبز مرجوع كند و عوارض گمرك بگیرد. اما این كار را كه بكند سر و صدای مردم به اسمان بلند می‌شود. مجری هست كه اغماض می‌كند اما قانون‌گذار قانون را اصلاح نمی‌كند. بقیه قسمت‌ها نیز همین‌گونه است. همه قوانین ما چنین حالتی را دارند و نمی‌دانند مشكل كجاست؟ همه مردم از گمرك و گمرك‌چی گلایه دارند. وزارتخانه‌های صنایع گلایه‌مند وزارت بازرگانی هستند حال آنكه وزارت بازرگانی مجری قانون‌گذار هستند. قوانین آنقدر مقابل هم قرار گرفته‌اند كه هر دولتی را از تحرك باز می‌دارد و فلج می‌كند. عقلا بنشینند و قوانینی را بنویسند كه ساده و تسهیل‌كننده باشد.
به هرحال اینها معضلاتی است كه بر سر راه همه صنایع و نیز كشتی‌سازی ما نیز وجود دارد. ما مزیت‌هایی نسبی نسبت به بعضی كشورها داریم. در برخی صنایع مثل ذوب فلزات به دلیل نزدیكی معادن، تاسیس چنین كارخانه‌ای توجیه اقتصادی و مزیت نسبی دارد. یا ما معادن مس داریم و هر نوع صنعتی كه در حاشیه این معان تاسیس كنیم به دلیل كم‌بودن هزینه‌های حمل‌ونقل دارای مزیت نسبی است و یا به دلیل دارابودن نفت و گاز تاسیس پالایشگاه در مناطقی دارای توجیه كافی اقتصادی است.
از طرفی ما در زمینه تولید و فرآوری بسیاری از محصولات كشاورزی دارای مزیت نسبی نیستیم. برنج تنها در ۲ استان به عمل می‌آید و به دلیل كمبود آب سرمایه‌گذاری در آن توجیه كافی نخواهد داشت. در مورد گندم نیز نسبت به كانادا و آمریكا مزیت چندانی نداریم. در مورد صنایع كشتی‌سازی نیز دارای مزیت نسبی نیستیم. آن بازده و نتیجه اصلی را نمی‌دهد. ژاپن، كره جنوبی و یا چین شرایط نسبی خوبی را در صنعت كشتی‌سازی دارند. در بندرعباس در هوای ۴۵ درجه و یا در هوای شرجی كاركردن بسیار دشوار است. كارگران مجبورند به داخل مخازن و یا موتورخانه بروند و طبیعی است كه بازده كافی را نخواهند داشت. یكی از مشكلات كشتی‌سازی‌ها این است كه در شهرهایی كار می‌كنند كه امكانات مناسب زندگی را در اختیار آنها نمی‌گذارد. اكثر پرسنل كشتی‌سازی‌ها به دلیل یك دوره ناچاری به كشتی‌سازی در منطقه بد آب و هوا رفته‌اند و پرسنل اكثراً بومی منطقه نیستند و مدیران پروازی هستند. بنابراین بومی‌سازی در منطقه‌ای مانند بندرعباس بسیار سخت است. در منطقه نكا كه شركت صدرا، كشتی‌سازی راه‌انداخته است، شرایط تاحدودی بهتر است و یا بوشهر شرایط بهتری نسبت به بندرعباس دارد اما بزرگ‌ترین كشتی‌سازی را در بندرعباس كه از نظر موقعیت آب و هوایی مناسب نیست قرار داده‌اند. همین كشتی‌سازی در بندرعباس را ۴۰ كیلومتر دورتر از شهر قرار داده‌اند و افراد نمی‌توانند از امكانات شهر به‌راحتی استفاده كنند. پرسنل مجبورند هزینه سنگینی بپردازند تا از امكانات رفاهی برخوردار شوند.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست