۲۲ کیلو کاهش وزن در ۶ ماه

درباره روند کاهش وزن علی اصغر مَهمَدی کرتلایی با حضور دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه و رژیم درمانی, دکتر محمدرضا رجبی متخصص قلب و دکتر احمد علی اکبری کامرانی فوق تخصص طب سالمندان

میهمان این هفته میزگرد تغذیه یکی از خوانندگان پروپا قرص سلامت هستند که با پیام کوتاه برای ما پیغام گذاشته‌اند که مایل به انجام مصاحبه با ما بوده و اینکه می‌خواهند دیگران را از روند کاهش وزن شان مطلع کنند...

ایشان از استان زیبای خوزستان و شهر مسجدسلیمان با ما تماس گرفته و افزوده‌اند که توصیه‌های گفته شده از سوی متخصص تغذیه همین صفحه در شماره‌های پیشین ایشان را در راه کاهش وزنشان یاری رسانده است که در ادامه خواهید خواند.

آقای مَهمَدی کرتلایی که توانسته طی ۷ ماه از ۱۰۷ کیلو به ۸۵ کیلو برسد، می‌گوید:

مـن بـا «سـلامـت» وزن کـم کـردم!

▪ آقای مهمدی! لطفا خودتان را معرفی کنید.

- بنده علی‌اصغر مهمدی کرتلایی ساکن شهرستان مسجدسلیمان هستم. ۵۲ سال سن دارم و قبل از اینکه رژیم بگیرم ۱۰۷ کیلوگرم وزن داشتم. از ۱۵ شهریور تاکنون توانسته‌ام ۲۲ کیلوگرم کم کنم و به ۸۵ کیلوگرم برسم و هنوز هم در حال کاهش وزن هستم!

▪ چرا تصمیم گرفتید وزنتان را کم کنید؟

- بنده قبل از ماه رمضان سفری به تهران داشتم و چکاپ‌ کامل انجام دادم. همان‌جا بود که پزشکم مشکوک شد به ناراحتی قلبی و گفتند به احتمال زیاد بنده تنگی عروق دارم. به من گفتند که باید اسکن قلب بدهم اما به دلیل اینکه وزنم بالای ۱۰۰ کیلوگرم بود از من اسکن قلب گرفته نشد. ناراحت شدم. به پزشک مراجعه کردم و ایشان اضافه کردند که یک کیلوگرم ایرادی ندارد. اسکن قلبی از من گرفتند. بعد از آن به کاهش وزن علاقه‌مند شدم و ادامه دادم.

▪ آیا اسکن قلب نشان داد که ناراحتی قلبی دارید؟

- بله. ۲ تا از عروق قلبم گرفته بود که بعد از آنژیوگرافی بهبود پیدا کردم.

▪ در حال حاضر مشکل قلبی‌‌تان برطرف شده است؟

- بله. بهتر شده‌ام. البته به دنبال کاهش وزن احساس سبکی و نشاط هم می‌کنم.

▪ بعد از ۶ کیلوگرم کاهش وزن ابتدایی چه شد که باز هم به کاهش وزن، ادامه دادید؟

- دیدم که می‌توانم وزن کم کنم. خواستن، توانستن است و کاهش وزن، کمی اراده می‌خواهد.

▪ آیا مشکل دیگری غیر از ناراحتی قلبی داشتید که کاهش وزن به بهبود آن کمک کند؟

- خیر، کمی دچار گرفتگی در تنفس شده بودم اما مشکل خاص دیگری نداشتم.

▪ آیا برای کم کردن وزن به متخصص تغذیه مراجعه کردید؟

- خیر. پزشک قلبم توصیه کردند چربی و نمک کمتری مصرف کنم و مقدار زیاد گوشت و غذاهای سرخ‌کردنی نخورم. بنده خودم هم کمی مطالعه داشتم و چند کتاب تغذیه و البته هفته‌‌نامه‌ سلامت را مرتب مطالعه کردم و به این نتیجه رسیدم که با کم کردن کالری دریافتی، تحرک بیشتر و راهپیمایی می‌توان به راحتی وزن را پایین آورد.

▪ آیا اهل خوردن سرخ‌کردنی و چربی بالا بودید؟

- از دوران کودکی اضافه وزن داشتم. عکس‌های ۲ سالگی‌ام گویای آن است که بسیار چاق بوده‌ام و به نظر می‌رسد، چاقی در خانواده ما ارثی است و استعداد چاقی داریم. اصلا متوجه اضافه‌وزن نبودم. تا دلتان بخواهد عادات غلط غذایی داشتم. اهل پرخوری، تمایل به مصرف غذاهای پرچرب و گوشتی، برنج و ماکارونی، انواع ساندویچ‌ها و فست‌فودها بودم.

▪ سبزیجات جایی در برنامه غذایی‌تان نداشت؟

- خیلی کم، حتی اهل خوردن لبنیات هم نبودم.

▪ چقدر تحرک روزانه داشتید؟

- آن هم کم. بیشتر با ماشین جابه‌جا می‌شدم و خیلی کم پیاده‌ جایی می‌رفتم اما در این ۶ ماه هر روز یک تا یک ساعت و نیم پیاده‌روی تند می‌کنم.

▪ آیا از برنامه غذایی‌تان گروه خاصی مانند چربی‌ها را حذف کرده‌اید؟

- خیر. البته مقدار آنها را کم کرده‌ام. به عنوان نمونه گوشت بدون چربی را هفته‌ای یک بار می‌‌خورم اما میزان مصرف ماهی‌ام را بالا برده‌ام. مرغ فقط بخش سینه را استفاده می‌کنم و بیشتر سعی می‌کنم از سبزی، صیفی‌جات و لبنیات در برنامه‌غذایی‌ام بگنجانم. تخم‌مرغ فقط آبپز می‌خورم در حالی که در گذشته بیشتر تخم‌مرغ سرخ شده مصرف می کردم. برنج هم قبلا در هر وعده یک دیس می‌خوردم اما الان حدودا یک کفگیر می‌خورم.

▪ بعد از کاهش وزن، آیا پزشک شما از وضعیت جسمانی به ویژه سلامت قلبتان راضی بودند؟

- من از شهریور ماه دیگر به پزشکم مراجعه نکرده بودم. البته بهمن ماه که برای چکاپ پیش ایشان رفتم ابتدا بنده را نشناختند. وقتی خود را معرفی کردم از اینکه وزنم را پایین آورده‌ام بسیار اظهار خوشحالی کردند.

▪ آیا در آزمایش خون، قند یا چربی شما بالا نبوده است؟

- قبلا خیر. حتی الان از نرمال هم پایین‌تر است.

▪ آیا مکمل یا داروی خاصی مصرف می‌کنید؟

- خیر. جز داروهای مربوط به قلبم از هیچ داروی دیگری استفاده نمی‌کنم.

▪ جز رژیم و ورزش آیا برای کم کردن وزن تکنیک دیگری هم دارید؟

- خیر. صبح قبل از صبحانه و ظهر و شب قبل از ناهار و شام یک لیوان آب می‌نوشم. سعی می‌کنم بیش از پیش سبزیجات، میوه و لبنیات بخورم. نوشابه‌های گازدار را به کل کنار گذاشته‌ام اما هر ۳ وعده و تمامی گروه‌های غذایی را مصرف می‌کنم و ۲ وعده هم به عنوان میان‌وعده میوه‌های فصل می‌خورم.

▪ با توجه به اینکه گفتید چاقی در خانواده شما ارثی است آیا خواهر و برادرها یا فرزندانتان هم اضافه‌وزن دارند؟

- بله.

▪ آیا کاهش وزن شما انگیزه‌ای برای لاغر شدن آنها نبوده است؟

- چرا خیلی. خانم و دخترخانم‌هایم سعی می‌کنند اما برای کاهش وزن باید اراده قوی داشت.

▪ در مورد هفته‌نامه سلامت برایم بگویید. از کدام صفحات بیشتر خوشتان می‌آید؟

- تمامی صفحات به ویژه میزگرد تغذیه را دوست دارم. از همین هفته‌نامه بود که بنده فهمیدم کاهش وزن یعنی کمتر خوردن غذاهای چرب، فست‌فود و غذاهای آماده و بیشتر ورزش کردن صحیح. این هفته‌نامه راهنمای بسیار خوبی برایم بوده و بسیار کمکم کرده است.

نظر دکتر محمدرضا وفا متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی درباره سوژه «میزگرد تغذیه»

چـاقـی فـقـط اضـافـه وزن نـیـسـت

▪ آقای دکتر! آقای مهمدی بدون مراجعه به متخصص، توانسته‌اند ظرف مدت کوتاهی مقدار قابل‌توجهی وزن کم کنند. نظر شما در مورد رژیم‌ ایشان چیست؟

- در رژیم‌های کاهش وزن نکاتی وجود دارد که اصول تغذیه هستند و هر کسی که رژیم کاهش وزن را دنبال می‌کند ناچارا باید از این اصول تبعیت کند. مثلا کسی که رژیم کاهش وزن می‌گیرد باید کالری دریافتی او از طریق خوردنی‌ها و ‌آشامیدنی‌های روزانه طبیعتا نسبت به کالری مورد نیاز او کمتر باشد. اینکه هر فردی برحسب شرایط روزانه چه مقدار کالری مورد نیازش را باید کم کند تا روند کاهش وزن مناسب و پایداری داشته باشد و به وزن مناسب برسد، یک مساله کاملا فردی است.

رژیم هر فرد با توجه به سابقه و شرایط فردی و الگوی زندگی و مشکلاتی که دچار آن است ممکن است متفاوت باشد. رژیم‌های کاهش وزن به ویژه برای افرادی که مبتلا به ناراحتی‌های قلبی هستند و گرفتگی عروق قلبی دارند مانند این آقای محترم، اگر خیلی شدید باشد ممکن است اختلالات متابولیکی ایجاد کند و این اختلالات متابولیک می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین رژیم کاهش وزن باید براساس شرایط هر فرد و وضعیت متابولیک او سنجیده شود و الگوی متناسبی برای او در نظر گرفته شود. به نظر بنده درست‌تر این بود که ایشان زیر نظر متخصص تغذیه، رژیم کاهش وزن می‌گرفتند.

▪ آیا تبعیت از رژیم سایر افرادی که بسیار شبیه به وضعیت ما هستند کار اشتباهی است؟

- بله. شاید تا ۷۰، ۸۰ درصد ۲ بیمار کاملا شبیه به هم باشند اما به هر حال اختلافات کوچکی بین این دو نفر وجود دارد. برای شخصی که تصمیم می‌گیرد وزن کم کند ممکن است این تفاوت‌ها در ادامه رژیم به سلامت فرد لطمه بزند. به عنوان نمونه اگر رژیم کاهش وزن سریع شروع شده باشد احتمال کمبود ریزمغذی‌ها پیش می‌آید. ممکن است این ریزمغذی‌ها آسیب‌های اکسیداتیو را در فرد زیاد کنند و این آسیب‌ها به ویژه برای فردی که از قبل مقدار چربی‌های خون او بالا بوده و کلسترول بالایی داشته می‌تواند احتمال آسیب‌رسانی به سلول‌های بدن را از حد طبیعی بالاتر ببرد و مشکل جدی ایجاد کند.

▪ آقای دکتر! چاقی از چه سنی به بعد می‌تواند مشکل‌ساز شود؟

- تا حدود سن ۲۵ سالگی متابولیسم بدن به حداکثر حد خود می‌رسد اما از این به بعد متابولیسم روند کاهشی پیدا می‌کند. بین دهه سوم و چهارم زندگی روند کاهش متابولیسم سرعت بیشتری می‌گیرد. به این معنی که ضربان قلب و تعداد دفعات و عمق تنفس در دقیقه کمتر می‌شود و میزان اکسیداسیون و سوختن مواد در بدن کمتر می‌شود. وقتی متابولیسم پایین می‌آید، انرژی کمتری صرف اعمال حیاتی بدن می‌شود. اگر فردی به همان میزان که در جوانی غذا می‌خورده با افزایش سن به همان شیوه غذا مصرف کند، طبیعتا میزان کالری دریافتی اضافه به صورت چربی در بدن ذخیره شده و عامل اضافه‌وزن خواهد شد.

البته در چند دهه گذشته مشخص شده که شیوه زندگی ما هم تغییر کرده یعنی فعالیت‌ها کم شده و الگوی غذایی عوض شده و مواد غذایی‌ای مصرف می‌کنیم که در واحد وزن مقدار کالری بالایی دارند. به عبارتی با افزایش سن متابولیسم بدن کاهش پیدا می‌کند در نتیجه به کالری دریافتی کمتری نیاز داریم، از یک سو فعالیت کم می‌شود و فرد در زندگی ماشینی تحرک چندانی ندارد پس باز هم به انرژی کمتری نیازمند خواهد بود. از سوی دیگر، خوراکی‌هایی که مصرف می‌کنیم نیز به نسبت گذشته، تراکم کالری بالاتری دارند. این مسایل زمینه‌ساز چاقی هستند و بسیار طبیعی است که با افزایش سن احتمال چاقی بیشتر شود و این از نظر فیزیولوژیک از سن ۲۵ سالگی به بعد شروع می‌شود.

▪ اضافه‌وزن در سنین بالا چه عوارض و مشکلاتی پیش می‌آورد؟

- در تمامی دانشگاه‌های معتبر دنیا و در کشور خودمان مطالعاتی نشان داده‌اند که چاقی و اضافه‌وزن مهم‌ترین عامل خطر بیماری‌های مزمن شایع هستند که از آن جمله می‌توان به بیماری‌های قلبی-‌عروقی که آقای مهمدی هم به آن مبتلا هستند، اشاره کرد. براساس مطالعات پژوهشگران وزارت بهداشت مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر و ناتوانی در کشور ما ناراحتی‌های قلبی‌عروقی است. انواع سرطان‌ها، بیماری‌های ریوی، کلیوی و... نیز به شدت با چاقی در ارتباط‌اند.

▪ جناب دکتر! بسیاری از افراد به نظر وزن طبیعی دارند با این حال به این مشکلات دچارند، چرا؟

- حدود ۱۰ سال گذشته موضوعی که در دنیا مطرح شده این است که چاقی فقط افزایش وزن نیست. یک فرد ممکن است از نظر ظاهری و وزن مشکل‌دار به نظر نرسد اما وقتی ترکیب بدنی او را می‌بینیم می‌فهمیم درصد چربی بدن به نسبت به فرد معمولی و نرمال خیلی بیش از اندازه طبیعی است. به عبارت دیگر تعریف علمی چاقی افزایش درصد چربی بدن است. در حالت ایده‌آل درصد چربی در آقایان بین ۱۲ تا ۱۸ درصد و در خانم‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ درصد وزن بدن است. اگر مقدار چربی در بدن یک آقا بیش از ۱۸ درصد باشد یعنی مبتلا به چاقی است و با افزایش درصد چربی بدن، احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن بالاتر می‌رود.

▪ اگر یک فرد مسن که به این بیماری‌های مزمن دچار است، وزن خود را پایین بیاورد، بیماری‌ها بهبود می‌یابند؟

- صددرصد. این موضوع را در مورد آقای مهمدی هم شاهد بودید. البته بهبود قطعی به این بستگی دارد که این بیماری چه مدتی است شروع شده و در چه مقطعی است و چه آسیب‌هایی وارد کرده است. بسیاری از بیماری‌ها با چاقی و به ویژه چاقی شکمی در ارتباط هستند زیرا چربی‌های این ناحیه قابل تبادل با چربی‌های خون بوده و به راحتی سبب افزایش چربی خون، رسوب در عروق و گرفتگی عروق می شوند. با گرفتگی عروق جریان خون مختل شده و اگر این عروق اطراف قلب باشند سبب سکته قلبی و اگر در مغز باشند سبب سکته مغزی می‌شوند و بسته به شدت و ضعف گرفتگی عروق می‌تواند حتی کشنده باشد.

▪ آقای دکتر! وقتی فرد مسنی که مشکل قلبی دارد به شما مراجعه می‌کند، چه نکاتی را در رژیم ایشان مدنظر قرار می‌دهید؟

- یکی از نکاتی که برای بنده مهم است عادات و الگوی غذایی گذشته است. چاقی یک مساله انضباطی است. اگر بخواهیم وزن یک نفر کم شود و این وزن پایدار حفظ شود، باید تمامی علت‌ها و عواملی که سبب چاقی و اضافه‌وزن شده‌اند را پیدا کرد. ۷۰ تا ۸۰ درصد علل چاقی مربوط به مسایل رفتاری، اجتماعی و روانی است. باید با برخی پرسش و پاسخ‌ها در مورد عادات غذایی، مسایل رفتاری، شغل فرد، زمان غذا خوردن و... تمامی مسایلی که سبب چاقی شده‌اند را پیدا کرد و براساس تمایل فرد به غذا خوردن به گونه‌ای رژیم لاغری به فرد داد که اولا با مسایل سلامت ایشان منافات نداشته باشد و دوما از نظر ‌روانی به این فرد القا نشود که با دیگران متفاوت است.

▪ دکتر! لطفا اختصاصی‌تر بفرمایید آقای مهمدی بهتر است چه مواد غذایی را بیشتر بخورند و از مصرف چه موادی پرهیز کنند؟

- اگر آقای مهمدی جز مشکل قلبی، مشکل گوارشی، بیماری‌ کلیوی یا... ندارند بهتر است بیشتر موادغذایی با منشأ گیاهی مصرف کنند و خوردن موادغذایی با منشأ حیوانی را پایین آورند یعنی مصرف میوه و سبزیجات را بیشتر کنند. البته میوه‌های خیلی شیرین مانند خرما، انجیر، کشمش، موز و انگور را باید کمتر مصرف کرد. غلات مصرفی ایشان باید غلات کامل باشند. روغن‌های مصرفی حتما از نوع گیاهی و مایع بوده و مصرف غذاهای کنسروی و فرآوری شده را باید کنار بگذارند. بهتر است گوشت‌قرمز را خیلی کم مصرف کنند و گوشت قرمز خیلی کم‌چرب بخورند. بهتر است غذاهای سرخ‌شده مصرف نکنند. لبنیات مصرفی ایشان هم باید کم‌چرب باشد. لبنیات پرچرب و به ویژه پنیر را باید محدود کنند و شکر، شیرینی و نمک هم باید کمتر مصرف شوند.

▪ آقای دکتر! کسانی که خود اقدام به گرفتن رژیم می‌کنند مدام دچار کاهش و افزایش وزن می‌شوند. آیا این حالت خطرناک است؟

- اگر فردی مدام دچار کاهش و افزایش وزن شود یا رژیم یویو داشته باشد، هر یک باری که این اتفاق برای او می‌افتد به شدت ترکیب بدنی او به هم می‌ریزد. این موضوع به ویژه در مورد خانم‌ها اهمیت پیدا می‌کند و این نوع رژیم بر قلب، کبد، اسکلت و استخوان‌ های ایشان تاثیر می‌گذارد و سلامت عمومی به شدت به مخاطره می‌افتد.

▪ سوال دیگر من در مورد مکمل‌هاست. آیا مصرف مکمل‌ در دوران سالمندی ضروری است؟

- تمام تلاش ما بر این است که وقتی یک رژیم کاهش وزن تنظیم می‌شود، تمام مواد مغذی مورد نیاز روزانه در وهله اول از طریق غذا تامین شوند نه از طریق مکمل اما گاهی در صورتی که فردی مثلا به دلیل نوع زندگی و آپارتمان‌نشینی، یا نوع تغذیه کلسیم و ویتامینD کمی در بدن داشته باشد، اگر بخواهیم اختلال متابولیکی رخ ندهد لازم است از مکمل استفاده کنیم چون مثلا کمبود کلسیم یا آهن حتی اگر در حد بسیار خفیف باشد می‌تواند زمینه‌ساز چاقی و سایر مشکلات متابولیک شود. به عبارت دیگر کلسیم و آهن در فرآیند و چرخه تولید انرژی در بدن نقش دارند و کمبودشان به این معنی است که متابولیسم کاهش و تجمع چربی افزایش می‌یابد. البته اگر قرار است فردی مکمل مصرف کند باید دوز و مدت مصرف آن مشخص شود.

● نظر متخصص قلب و عروق

خطر چاقی شکمی بعد از ۴۰ سالگی

دکتر محمدرضا رجبی/ استادیار دانشگاه علوم پزشکی شاهد

چاقی به عنوان یک عامل مستقل می‌تواند سبب عوارض قلبی-‌عروقی شود اما یک عامل خطرساز ماژور نیست بلکه یک ریزفاکتور درجه دو به حساب می آید. متاسفانه همراه چاقی، نشانگان متابولیک داریم و مجموعه داستان‌هایی که همراه با چاقی است و اثرات آنها، عوارض منفی چاقی را بیشتر می‌کند. اگر فردی فقط چاق باشد ممکن است حتی در میانسالی خیلی عوارض شدید قلبی پیدا نکند ولی وقتی چاقی با افزایش چربی، فشارخون، دیابت، کم‌تحرکی و... همراه شود مجموعه این عوامل کنار هم سبب افزایش عوارض قلبی-‌عروقی می‌‌شود. اینکه یک فرد چاق است یا خیر را براساس BMI یا شاخص توده بدنی محاسبه می‌کنند. اگر BMI بالاتر از ۳۰ باشد یعنی فرد دچار چاقی قابل‌توجهی است.

در آقای مهمدی به نظر می‌رسد قبل از رژیم، BMI ایشان بالای ۳۰ است. فراموش نکنیم درست است که BMI یک معیار خوب و قابل سنجش برای چاقی است ولی یک معیار مهم‌تر چاقی دور کمر است. چاقی دور کمر برحسب اینچ محاسبه می‌شود. اگر دور کمر در آقایان بیش از ۴۰ اینچ یا ۱۰۰ سانتی‌متر و در خانم‌ها بیش از ۳۵ اینچ یا ۹۵ سانتی متر باشد یعنی فرد به چاقی شکمی مبتلاست و این نوع چاقی، عوارض قلبی-‌عروقی بیشتری دارد. افرادی که به سنین میانسالی و بعد از ۴۰ سال می‌رسند، اگر شکم بیاورند، «شکم آوردن» از نظر یک متخصص قلب عامل منفی و خطرناکی محسوب می‌شود و همراهی این نوع چاقی با افزایش کلسترول بد، دیابت و فشارخون در مقایسه با سایر انواع چاقی بیشتر است.

نکته دیگری که باید با توجه به صحبت‌های آقای مهمدی به آن اشاره کنم اینکه گرچه استعداد ژنتیکی در بروز چاقی موثر است ولی متاسفانه بسیاری از افراد جامعه ما وقتی در سنین جوانی هستند نگرش منفی نسبت به چاقی ندارند و عوارض چاقی به چشم آنها نمی‌آید. وقتی سن رسید به میانسالی و عوارض قلبی-‌عروقی، یا عوارض اسکلتی، تنفسی، گوارشی و... خود را نشان دادند تازه فرد به فکر رژیم گرفتن می‌افتد. بهتر است به چاقی به دید پیشگیرانه نگاه کنیم و وقتی دیدیم استعداد چاقی وجود دارد از همان بچگی به فکر پیشگیری و درمان بیفتیم. فراموش نکنیم رژیم‌ها خود می‌توانند عوارض قلبی-‌عروقی و بدنی قابل‌توجهی ایجاد کنند. برای آقای مهمدی که از ۱۵ شهریور تاکنون ۲۲ کیلوگرم کم کرده‌اند به نظر می‌رسد این کاهش وزن بسیار شدید و غیرقابل‌قبول بوده است. بهتر است هر ماه براساس سن و وزن پایه، وزن فرد بیش از ۳ تا ۵ کیلوگرم کم نشود یعنی هر ماه یک تا ۲ درصد وزن پایه فرد پایین بیاید.

در کل، کاهش وزن عارضه کمتری دارد و مثمرثمر است که به صورت تدریجی و در مدت‌زمانی طولانی و تحت نظارت متخصص تغذیه باشد تا عوارض قلبی-‌عروقی آن کاهش یابد. البته فراموش نکنیم گرچه مراجعه به متخصص تغذیه خوب است اما مهم‌تر از آن به وجود آمدن این نگرش است که من باید وزنم را پایین بیاورم. گرچه آقای مهمدی کاهش وزن غیرطبیعی داشته‌اند اما خیلی خوب است که خودشان با یک بازنگری در رژیم غذایی‌شان به این باور رسیده‌اند که غذایی که مصرف می‌کنند کالری بالایی دارد و توانسته‌اند وزنشان را کم کنند. با چنین دیدی یک فرد چاق به راحتی می‌تواند ۱۰ درصد از وزن خود را در مدت‌زمان ۶ ماهه کم کند. این امر کاملا منطقی است و نیازی به مراجعه به متخصص تغذیه و گرفتن رژیم‌های تخصصی ندارد.

گاهی افراد می‌گذارند چاق شوند بعد رژیم می‌گیرند. متاسفانه برخی عوارض چاقی وقتی ایجاد شد (به عنوان نمونه اگر فردی دچار دیابت، فشارخون، چربی بالا، گرفتگی عروق و... شد)، کاهش وزن به ویژه تنگی عروق کرونر در مورد آقای مهمدی برطرف نمی‌شود. اما به هر حال اگر همین فرد هم رژیم بگیرد و وزن خود را متعادل کند باری که روی قلب است کم می‌شود و احتمال دردهای قلبی و سکته پایین می‌آید. مطمئنا کنترل وزن و اصلاح شیوه زندگی شرایط قلبی-‌عروقی را بهتر می‌کند. خیلی از افراد چاق قلب کاملا سالمی دارند ولی همین اضافه‌وزن چون بار قلبی و تنفسی زیادی را تحمیل می‌کند، باعث می‌شود با کمی راه رفتن قلبشان بگیرد، نفسشان تنگ شود، تپش قلب پیدا کنند و ... توصیه بنده این است که اگر چاق هستید حتی اگر هیچ بیماری‌ای ندارید، وزن خود را کنترل کنید و با اصلاح شیوه زندگی، سالم‌تر بمانید.

● نظر فوق‌تخصص طب سالمندان

ضرورت چکاپ سالانه بعد از ۴۰ سالگی

با توجه به شرایط فیزیکی آقایی مهمدی - با قد ۱۶۰ سانتی‌متر و وزن ۱۰۷ کیلوگرم- شاخص توده بدنی ایشان بالاتر از ۴۱ است که به اصطلاح پزشکی BMI گفته می‌شود. برای به دست آوردن آن باید وزن فرد را به مجذور قد وی به مترمربع تقسیم کنیم. BMI افرادی که وزن ایده‌آل دارند حدود ۲۰ تا ۲۵ است. عوارض چاقی در افرادی که BMI بالای ۳۰ دارند، شامل افزایش شیوع بیماری‌های قلبی–عروقی، بیماری‌های عروق محیطی، افزایش شیوع سکته‌های مغزی، افزایش شیوع سرطان پستان و آندومتر رحم در زنان، افزایش شیوع بیماری آرتروز در مفصل زانو، سر ران و ناتوانی حرکتی، ایست تنفسی در خواب، فشارخون بالا، مقاومت به انسولین و اختلال متابولیسم گلوکز، کمردرد، عدم تحمل ورزش و کاهش اعتمادبه‌نفس است.

یکی از اقدامات خوبی که آقای مهمدی انجام داده‌اند انجام چکاپ سالیانه است. توصیه بنده این است که از ۴۰ سالگی به بعد اگر افراد بیماری خاصی ندارند چکاپ سالیانه آزمایش خون کفایت می‌کند. اما در صورتی که فردی دارای بیماری خاصی مانند کلسترول خون بالاست باید براساس نظر پزشک به طور دوره‌ای تحت مراقبت و آزمایش قرار گیرد. البته علاوه بر چکاپ سالیانه خون، چکاپ دوره‌ای ویژه برای دستگاه‌های خاص بدن مانند قلب، دستگاه تنفس، گوارش و دستگاه تناسلی که هر کدام زمان متفاوتی دارد و براساس دستورالعمل‌ خاصی از طرف پزشکان تجویز می‌شود باید انجام شود (به عنوان نمونه ماموگرافی یا کولونوسکوپی). نکته دیگر اینکه افرادی که اضافه‌وزن شدید دارند مانند آقای مهمدی بهتر است ابتدا توسط پزشک از نظر بیماری‌های غدد داخلی و سایر بیماری‌ها چکاپ شوند و در صورت مشاهده اختلال آن را درمان کرده و در صورت عدم اختلال و بیماری‌ها، زیر نظر متخصص تغذیه نسبت به کاهش وزن اقدام کنند. به نظر بنده ایشان کار صحیحی انجام ندادند که سرخود رژیم گرفتند گرچه به هر حال کاهش وزن برای ایشان بسیار مفید است.

سمیه مقصودعلی