بازی­های رایانه­ای راهگشای آموزش و پرورش نوین

در ایالت کارولینای شمالی آمریکا, معلمانی که قصد دارند تا علاقه دانش آموزان خود را به زمینه های زیست شناسی مولکولی و هوافضا جلب کنند, به تازگی برای رسیدن به این هدف ابزار جدیدی را یافته اند بازی­های رایانه­ای و ویدیویی

در ایالت کارولینای شمالی آمریکا، معلمانی که قصد دارند تا علاقه دانش‌آموزان خود را به زمینه‌های زیست‌شناسی مولکولی و هوافضا جلب کنند، به تازگی برای رسیدن به این هدف ابزار جدیدی را یافته‌اند: بازی­های رایانه­ای و ویدیویی. از آنجایی که اکثر بچه‌ها، دوران کودکی خود را در کنار بازی­های رایانه­ای می­گذرانند، آموزگاران و مسئولان آموزشی این ایالت تصمیم گرفته‌اند تا در برنامه‌ای با همکاری طراحان بازی­های رایانه­ای و کارشناسان مربوطه، تجربه و برنامه هیجان‌انگیز و جذاب نوینی برای کلاس‌های درس خود بیافرینند.

در برنامه اول، یک سری سه‌گانه از بازی­های جدید طراحی و توزیع شد که موضوعات و مباحثی مانند فرهنگ‌ها، زیست‌شناسی مولکولی و گشت و جست­وجوی فضایی را با ظاهری ملموس‌تر و به صورت یک سرگرمی جذاب برای کودکان بیان می‌کرد. طبق یک گزارش جدید در مورد «کودکان و بازی در سال ۲۰۰۹» از گروه NDP ۸۲ درصد از کل کودکان ۲ تا ۱۷ سال در آمریکا، یعنی ۷/۵۵ میلیون کودک، در حال حاضر به بازی­های رایانه­ای می‌پردازند. ۷/۹ میلیون کودک این گروه، در طبقه‌بندی سنی بین ۲ تا ۵ سال قرار دارند که بخش کوچک­تر و ۴/۱۲ میلیون کودک، بین ۹ تا ۱۱ سال هستند که به عنوان بخش بزرگ­تر در این دسته‌بندی محسوب می‌شوند.

همان طور که کودکان در سال‌های گذشته، موسیقی را با بازی­هایی مانند «قهرمان گیتار ۵» (Guitar Hero ۵) از شرکت Activision و «بیتلز: گروه راک» (The Beatles: Rock Band) و دنیای ورزش را در کنار «Madden NFL۱۰» و «FiFA ۱۰» از شرکت Electronic Arts گذراندند و شناختند، معلمان و محققان بر این باورند که بازی­های مفیدی چون «Discover Babylon» و «Astornout: Moon, Mars & Beyond» از شرکت Virtual Heroes نیز در رشد علمی و تحصیلی کودکان و نوجوانان می­توانند مؤثر باشند.

شرکت Escape Hatch Entertainment، که طراح بازی­های رایانه­ای در فدراسیون دانشمندان آمریکایی (FAS) می‌باشد، بازی­ای تحت عنوان Immune Attack را طراحی کرد تا به کودکان ۷ تا ۱۲ ساله درباره دنیای میکروسکوپی سلول­ها و پروتئین­های سیستم دفاعی بدن آموزش دهد. در این بازی، هدف کاربر، نجات یک بیمار است که نوعی باکتری به بدن او نفوذ کرده است و خیلی درد می‌کشد. در طول بازی، کاربر با ساخت بیولوژیکی سلولی و علوم مولکولی آشنا می‌شود.

مدیر طراحی این برنامه در FAS می‌گوید: «در این بازی اسلحه لیزری کاربر با پروتئین‌هایی پر می‌شود که از دیواره داخلی رگ‌ها می‌گیرد.» تلاقی بازی­های رایانه­ای، با علوم زیستی و سلولی باعث شد تا همکاری بسیار خوب و سازنده‌ای بین محققان و دانشمندان در مرکز Brown و طراحان بازی­های رایانه­ای صورت بگیرد. این کودکان در حین انجام بازی، چیزهایی، خیلی بیشتر از کلمات علمی و لغات جدید می‌آموزند. کاربران، که همان دانش­آموزان و نوجوانان هستند، به طور حسی و با درک مستقیم از موضوع با کار اجزای سلولی و باکتری­ها و سطوح پروتئین بدن انسان آشنا می‌شوند.

برنامه کاری کاملی در این باره تا پایان سال آینده طراحی و تنظیم شده است. طبق اظهارات یکی از اساتید علوم در کالج رِدینگ کالیفرنیا، دانش­آموزانی که از بازی Immune Attack استفاده می‌کردند، تا زمانی که بازی­های جذاب و رقابت برانگیزتری طراحی شوند، خیلی سریع به همین هدف اصلی آنان که همان آموزش و ارتقای سطح علمی دانش­آموزان می‌باشد، می­رسند. وی می­گوید: «تقریباً ۱۰ درصدِ چیزهایی که یاد می‌گیریم حاصل تحصیل در فضاهای آموزشی است.

اگر به طور میانگین چند ساعت در هفته برنامه بازی­های رایانه­ای را داشته باشیم، پیشرفت چشمگیر و نتایج خوبی را در ارتقای سطح آموزش و دانش کاربران (به صورت رسمی یا غیر رسمی) شاهد خواهیم بود.» همچنین گروه FAS در یک همکاری مشترک با مرکز کتابخانه دیجیتال UCLA و موزه هنرهای والترز، بازی Discover Babylon را طراحی کرد که مخاطب آن، کودکان ۸ تا ۱۲ سال می‌باشند. در این بازی که از منابع کتابخانه و اشیاء موزه کمک گرفته می‌شود، اهمیت تمدن بین­النهرین و تأثیرگذاری آن در فرهنگ و تمدن دنیا بیان می‌شود.

یک استاد فیزیولوژی و آسیب‌شناسی در دبیرستان Bayside در ایالت ویرجینیا عقیده دارد که بازی­های رایانه­ای مناسب و با کیفیت، در آموزش بسیار مؤثر و مهم هستند؛ چون حتی می‌توانند به کودکان و دانش­آموزانی این علوم را تعلیم دهند که در غیر این صورت هیچ تمایلی به یادگیری این مباحث از خود نشان نمی‌دادند.

سال پیش، یک شرکت بزرگ تولید بازی­های رایانه­ای به نام ARA/Virtual Heroes نسخه اولیه بازی Moon Base Alpha را با امکان دانلود آزاد در اختیار کاربران قرار داد. این شرکت، پروژه طراحی این بازی را با همکاری مهندسان ناسا و با هدف آموزش علوم، تکنولوژی، مهندسی، و ریاضیات (STEM) به دانش‌آموزان سراسر ایالات متحده، به انجام رسانده است. این بازی که به صورت اول شخص می‌باشد، کاربر را به ۳۰ سال آینده می‌برد که در آن وی باید تیمی تشکیل دهد و در رقابت‌های جدی و تفکرات و مباحث علمی شرکت کند تا به مشکلاتی که ممکن است روزی فضانوردان با آنها مواجه شوند، غلبه کند و برای آنها راه‌‌حلی پیدا کند.

بازی Moon Base Alpha نیز که به صورت رایگان قابل بارگذاری می‌باشد، در واقع مقدمه‌ای است برای یک بازی جمعی آنلاین به نام «Astronaut: Moon, Mars & Beyond» که امسال وارد بازار خواهد شد. گفته می‌شود که این بازی مقدمه‌ای خواهد بود برای طراحی و انجام وسیع بازی­های گروهی آنلاین که با هدف آموزش، علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات در کلاس­های درس یا خانه انجام می‌شود.

هر یک از دانش­آموزان (به عنوان کاربرانی که از بازی استفاده می‌کنند) نقشی مانند یک روبات، یک فرمانده، یک دانشمند یا یک مهندس فضایی را برای خود انتخاب می‌کنند و در یک تیم، مأموریتی را به عهده می‌گیرند و تجربیاتی به دست می‌آورند، مشکلات فضایی را حل می‌کنند و قلمرو خود را در برابر خطرات و هزاران مشکل فاجعه­آمیز که ممکن است پیش بیاید، حفظ می‌کنند. با گذشت زمان پتانسیل‌ها و امکانات بالقوه بازی­های ویدیویی برای استفاده و بهره­گیری در امور آموزش و پرورش هر چه بیشتر نمایان می­شود.

با این احوال، ادعاها و تبلیغاتِ سطحیِ عده­ای ناکارشناسِ ناآگاه که بازی­های الکترونیک را سد و حتی غولی بر سر راه آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان می­نمایند، روز به روز پوشالی­تر می­نماید؛ و هر روز بیشتر ثابت می­شود که علاوه بر جنبه اصلی بازی که سرگرم­سازی است، در صورت استفاده هوشمندانه و جهت­دار از بازی­های رایانه­ای، حتی می­توان از آنها به عنوان ابزاری قوی و پیشرفته برای بالا بردن سطح دانش و سواد افراد جامعه، به خصوص دانش­آموزان بهره گرفت.

نوشته: جان گادیوسی

مترجم: فرزانه احسانی مؤید