لیگ آلمان, یکی از ۵ لیگ معتبر جهان

لیگ دسته اول آلمان در کنار لیگ های انگلستان, ایتالیا و اسپانیا از قوی ترین لیگ های اروپا محسوب می شود اگرچه فدراسیون فوتبال آلمان و تیم ملی این کشور, بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند اما از عمر بوندس لیگا تنها ۴۶ سال می گذرد

لیگ دسته اول آلمان در کنار لیگ های انگلستان، ایتالیا و اسپانیا از قوی ترین لیگ های اروپا محسوب می شود. اگرچه فدراسیون فوتبال آلمان و تیم ملی این کشور، بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند اما از عمر بوندس لیگا تنها ۴۶ سال می گذرد. تا سال ۱۹۶۳ که لیگ سراسری فوتبال آلمان به راه افتاد، ۵ لیگ منطقه ای در این کشور وجود داشت که قهرمانان آنها برای کسب عنوان قهرمانی باشگاه های آلمان به مصاف هم می رفتند. اگر چه در سال ،۱۹۳۲ یعنی پیش از روی کار آمدن رژیم نازی، فلیکس لینه مان، رئیس فدراسیون فوتبال آلمان در آن وقت، راه اندازی یک لیگ سراسری در این کشور پیشنهاد کرده بود اما فدراسیون های منطقه ای این کشور پیشنهاد او را رد کردند، تا اینکه سرانجام در دهه ۶۰ میلادی این رؤیا تحقق یافت.

● نخستین سال ها

باید اعتراف کرد که در مقایسه با کشورهایی چون ایتالیا، اسپانیا و انگلستان، راه اندازی یک لیگ سراسری در آلمان بسیار دیر صورت گرفت و شاید هم یکی از دلایل موفقیت کم باشگاه های آلمانی در رقابت های اروپایی تا پیش از سال ،۱۹۶۳ همین بوده باشد. درخور توجه آنکه تیم پرآوازه بایرن مونیخ در اولین فصل بوندس لیگا، جز تیم های دسته اول نبود و تنها تیمی که از آغاز تأسیس بوندس لیگا تا کنون در این لیگ حضور دارد، تیم هامبورگ است. سوت اولین دیدار بوندس لیگا در روز ۲۴ ماه اگوست ۱۹۶۳ زده شد. ۵۸ ثانیه از به صدا درآمدن صدای سوت بازی نگذشته بود که تیمو کنیئتسکا Timo Konetzka از تیم بروسیا دورتموند، نخستین گل تاریخ بازی های لیگ دسته اول فوتبال آلمان را به ثمر رساند. عنوان قهرمانی اولین فصل را که با حضور ۱۶ تیم برگزار شد، تیم اف ث کلن از آن خود کرد. در ۵ فصل اول، هر بار تیمی دیگری قهرمان بوندس لیگا شد و هیچ قهرمانی از پس دفاع از مقامش برنیامد. از سال ،۱۹۶۵ تعداد تیم های دسته اولی لیگ فوتبال آلمان، از ۱۶ تیم به ۱۸ تیم افزایش یافت.

● دوئل غرب و جنوب در سال های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷

از اواخر دهه۶۰ تا اواخر دهه ۷۰ میلادی، وضعیتی فوق العاده در لیگ دسته اول آلمان حاکم بود، چرا که ۲ تیم حرف اول را در رقابت های آن سال ها می زدند: یکی بایرن مونیخ که تا به امروز موفق ترین باشگاه آلمان و یکی از معروف ترین باشگاه های دنیا محسوب می شود و دیگری بروسیا مونشن گلادباخ که برخلاف بایرن مونیخ، فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته و هم فتح قله اروپا را تجربه کرده و هم تلخی حضور در لیگ دسته دوم آلمان را. در بین سال های ۱۹۶۹ تا ،۱۹۷۷ تیم بایرن مونیخ ۴ بار عنوان قهرمانی را از آن خود کرد و بروسیا مونشن گلادباخ نیز ۵ بار این عنوان را به دست آورد. مونیخی ها حتی در طی سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ موفق شدند ۳ بار پیاپی قهرمان بوندس لیگا شوند. ناگفته نماند که بازیکنان این ۲ باشگاه، از جمله گونتر نتزر، فرانتس بکن باوئر، گرد مولر، سپ مایر و یوپ هاینکس در تیم ملی فوتبال آلمان هم حرف اول را می زدند. کسب عنوان قهرمانی اروپا در سال ۱۹۷۲ و عنوان قهرمانی جهان در سال ۱۹۷۴ شاهدی است بر برتری و قدرتنمایی فوتبال آلمان در دهه ۷۰ میلادی. در حالی که آخرین موفقیت بزرگ بروسیا مونشن گلادباخ به ۳۱ سال پیش و کسب عنوان قهرمانی بوندس لیگا در سال ۱۹۷۷ برمی گردد، بایرن مونیخ توانسته است، روز به روز جایگاه خودش را در لیگ دسته اول فوتبال آلمان و نیز فوتبال اروپا مستحکم تر سازد.

● سال های ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۰ و حضور موفق تیم های شمالی

رقابت بایرن مونیخ و مونشن گلادباخ درواقع پیکار جنوب و غرب آلمان بود. در بین سال ها ی ۱۹۷۹ و ۱۹۹۰ اما بوندس لیگا بیش از همه صحنه دوئل باشگاه های شمال و جنوب آلمان بود. بایرن مونیخ و اشتوتگارت از تیم های جنوب آلمان بودند که توانستند در این سال ها موفق باشند و تیم های هامبورگ و وردربرمن نیز از تیم های شمال این کشور بودند که در چند فصل موفق به فتح قله لیگ دسته اول آلمان گردیدند. تماشاچیان کمتری جذب استادیوم ها می شدند و محبوبیت فوتبال در آلمان نیز رو به کاهش گذاشت. یکی از دلایل مهم این روند منفی، انتقال چندین ستاره فوتبال آلمان به باشگاه های خارجی بود. جنجالی ترین نقل و انتقال آن زمان، پیوستن کارل هاینتس رومنیگه از بایرن مونیخ به اینتر در سال ۱۹۸۴ بود. میلانی ها برای به خدمت درآوردن این مهاجم مو بور آلمانی ۱۰‎/۵ میلیون مارک (چیزی معادل ۵/۵ میلیون یورو) به حساب بایرن مونیخ واریز کردند.

● دهه ۹۰ میلادی و وحدت ۲ آلمان

آغاز دهه۹۰ میلادی برای آلمان و آلمان ها خوش یمن بود. یکی آنکه تیم ملی فوتبال آلمان توانست در مسابقات جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا، به عنوان قهرمانی جهان دست یابد و دیگر آنکه در همان دوران وحدت ۲ آلمان صورت گرفت. در سال ۱۹۹۱ فدراسیون های فوتبال آلمان غربی و آلمان شرقی سابق به هم پیوستند. در اولین فصل بوندس لیگا که بعد از وحدت ۲ آلمان برگزار شد، تیم های دینامو درسدن و هانزا روشتوک از آلمان شرقی سابق هم در کنار ۱۸ تیم بوندس لیگا قرار گرفتند. این تنها باری بود که رقابت های لیگ دسته اول آلمان با شرکت ۲۰ تیم برگزار شد. مجموعاً ۵ تیم مختلف توانستند عنوان قهرمانی بوندس لیگا را به دست آورند. اگر چه بایرن مونیخ در دهه مزبور حضوری برجسته داشت اما باید به درخشش بروسیا دورتموند نیز اشاره کرد که در سال های ۱۹۹۵ و ۱۹۹۶ ۲ بار پیاپی قهرمان بوندس لیگا شد و از آن گذشته در سال ۱۹۹۷ عنوان قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا و قهرمانی باشگاه های جهان را از آن خود کرد. یکی از رکوردهای جالب دهه ۹۰ میلادی را باشگاه کایزرسلاترن به جای گذاشت. این تیم در سال ۱۹۹۷ با هدایت اتوری هاگل (سرمربی کنونی تیم ملی یونان) از لیگ دسته دوم آلمان به دسته اول صعود کرد و بلافاصله نیز به عنوان قهرمانی بوندس لیگا دست یافت. با شروع قرن ،۲۱ محبوبیت فوتبال در آلمان دوباره رو به افزایش گذاشت. در سال های اخیر، باز هم بایرن مونیخ بوده که در لیگ دسته اول آلمان حرف اول را می زده و می زند. مونیخی ها در عرض ۸ سال گذشته، ۵ بار قهرمان بوندس لیگا شدند و اکنون با داشتن ۲۱ عنوان قهرمانی بوندس لیگا، رکورددار مطلق هستند.

● ۴۹ باشگاه در ۴۶ فصل

از آغاز تأسیس بوندس لیگا تا کنون ۴۹ باشگاه مختلف در جمع دسته اولی های آلمان حضور داشته اند که در بین آن تنها باشگاه هامبورگ، بی وقفه در لیگ دسته اول آلمان حضور داشته است. اکثر این باشگاه ها از شهرهای بزرگ آلمان هستند و معدود شهرهایی با جمعیتی کمتر از ۱۰۰ هزار نفر وجود دارند که در تاریخ بوندس لیگا تیمی دسته اولی داشته اند. از لحاظ جغرافیایی، اکثر باشگاه های بوندس لیگا در غرب آلمان فعالیت دارند و کمترین آنها در شرق آلمان. در حال حاضر تنها ۲ تیم انرژی کوتبوس و هرتا برلین هستند که به اصطلاح به عنوان نماینده شرق آلمان در مسابقات بوندس لیگا حضور دارند.

● ورزشگاه های ۵ ستاره

استادیوم های باشگاه های بوندس لیگا جزو بزرگ ترین و مدرن ترین ورزشگاه های دنیا به حساب می آیند. ۵ استادیوم فوتبال آلمان حتی ۵ ستاره محسوب می شوند. و از این رو، از معیار و کیفیت لازم برای میزبانی دیدار فینال لیگ قهرمانان باشگاه های اروپا و مسابقات جام ملت های اروپا برخوردارند. اکثر ورزشگاه های فوتبال آلمان طی سال های گذشته به خاطر برگزاری پیکارهای جام جهانی ۲۰۰۶ در این کشور، مدرنیزه شده و استاندارد بالایی دارند. سنگین بودن هزینه ساخت یا مدرن سازی استادیوم های فوتبال سبب شد که در اکثر موارد، نام استادیوم در ازای حمایت مالی هنگفت، به شرکتی واگذار شود: برای نمونه استادیوم آلیانتس در مونیخ که با پشتیبانی شرکت عظیم بیمه آلیانتس آره نا ساخته شده است. بزرگترین استادیوم فوتبال آلمان به باشگاه بروسیا دورتموند تعلق دارد. در این ورزشگاه عظیم بیش از ۸۰ هزار نفر جای می گیرند. استادیوم المپیک برلین با ۷۴ هزار نفر و استادیوم مونیخ با نزدیک به ۷۰ هزار نفر گنجایش در رده های ۲ و ۳ قرار دارند. ناگفته نماند که بهای بلیت بازی های بوندس لیگا در مقایسه با بازی های لیگ دسته اول ایتالیا و انگلستان به مراتب ارزان تر هستند.