ناایمن ترین وسایل گازسوز کدام است

گازگرفتگی و مرگ خاموش ناشی از آن یکی از حوادث تلخی است که هر از گاهی در یکی از نقاط شهر یا کشور رخ داده و در نتیجه وقوع آن خانواده هایی داغدار شده یا آسیب جدی به آنها وارد می شود

گازگرفتگی و مرگ خاموش ناشی از آن یکی از حوادث تلخی است که هر از گاهی در یکی از نقاط شهر یا کشور رخ داده و در نتیجه وقوع آن خانواده‌هایی داغدار شده یا آسیب جدی به آنها وارد می‌شود.

این حادثه تلخ که می‌توان آن را به نوعی نتیجه بی‌توجهی به توصیه‌های ایمنی در هنگام استفاده از وسایل گازسوز دانست، در فصول سرد سال که استفاده از وسایل گرمایشی تشدید می‌شود، افزایش پیدا می‌کند.

سوختن کامل در وسایل گرمایشی زمانی انجام می‌شود که اکسیژن کافی وجود داشته باشد، زیرا در دستگاه‌های گرم‌کننده، هوای مورد نیاز باید از خارج محیط تامین شده و گازهای مضر ناشی از سوختن مانند گازکربنیک و منواکسیدکربن نیز در خارج از محیط تخلیه شود.

در وسایل گرمـــازای دودکــــش دار، در صورتی که دودکش بدون نقص باشد، عمل تهویه (ورود اکسیژن لازم و تخلیه گازهای مضر) بخوبی از طریق آن انجام می‌شود، اما در وسایل گرمازا با شعله باز و بدون دودکش، این شرایط فراهم نیست.

به این ترتیب این وسایل، اکسیژن لازم برای سوختن را از همان محیط می‌گیرد و گازهای مضر حاصل از سوختن را نیز به همان محیط برمی‌گرداند که با توجه به سرمای هوا و بسته بودن راه‌های تهویه هوا مثل پنجره‌ها، دریچه‌های کولر و درها، عمل تهویه هوا به درستی انجام نمی‌شود و بر اثر سوختن ناقص و وجود گازهای مضر بخصوص گاز CO در این محیط، افراد دچار مسمومیت یا به اصطلاح «گازگرفتگی» شده و در اندک زمانی جان خود را از دست می‌دهند.

گرچه شاید استفاده از عنوان «ناایمن‌ترین وسایل گازسوز» صحیح نباشد، زیرا این شرایط محل استفاده، نحوه استفاده از وسایل گازسوز و سیستم‌های حرارتی است که به حوادث تلخ مرگ خاموش منجر می‌شود، اما می‌توان گفت ناایمن‌ترین وسیله گازسوز، وسیله‌ای است که نشان استاندارد نداشته باشد یا از سوی سرویسکار غیرمجاز و متفرقه نصب یا تعمیر شود.

استفاده از هر وسیله گازسوزی (بخاری، آبگرمکن، شومینه، پکیج شوفاژ دیواری، سیستم حرارت مرکزی دیگ، مشعل و...) نیازمند شرایط خاصی است و حتی در هر گروه از محصولات (مثلا بخاری، آبگرمکن و پکیج) مدل‌های مختلف برای شرایط و مکان‌های مختلف مناسب است و یک مدل یا یک محصول برای همه شرایط و واحدهای مسکونی مناسب نیست.

احتمال دارد یک مدل وسیله گازسوز برای یک واحد مسکونی مناسب باشد، اما برای واحد مسکونی دیگر مناسب نباشد و علت آن ممکن است شرایط دودکش و تهویه هوا باشد. بنابراین مناسب نبودن مدل یک وسیله گازسوز برای واحد مسکونی دوم، به معنی ناایمن بودن آن محصول نیست.

این موضوع مشابه این است که بگوییم آب که مایه حیات و نعمت الهی است از آنجاکه سالانه جان بیش از یکهزار نفر از هموطنان‌مان در زمان شنا کردن را می‌گیرد، بد است.

سیستم‌های حرارتی (اعم از بخاری، پکیج و آبگرمکن) که هوای مورد نیاز برای احتراق را از فضای خارج از محیط نصب می‌گیرد و هوای واحد مسکونی را استفاده نمی‌کند، ایمن‌ترین وسایل گازسوز است. این نسل از محصولات یاد شده از فناوری خاصی برخوردار است.

در واقع محفظه احتراق یا کوره آنها بسته است، با محیط اطراف تبادل هوا ندارد و وسیله مربوط به دودکش دوجداره مجهز است.

مطابق مقـــررات ملی ساختمان، در واحدهای مسکونی زیر ۶۰ متر، استفاده از وسایل گازسوز بدون امکان تامین هوای مورد نیاز برای احتراق وســــــیله گازسوز، ممنــوع است و به این ترتیب استفاده از این مدل‌ها یا تکنولوژی الزامی است. چون استفاده از بخاری یا آبگرمکن یا پکیج با دودکش معمولی و محفظه احتراق باز در یک واحد مسکونی کوچک مثلا ۴۰، ۵۰ یا ۶۰ متری بدون دریچه تامین هوا، یعنی استقبال از خطر گازگرفتگی و به آغوش حادثه رفتن است.

جواد نوفرستی

‌رئیس کارگروه پیشگیری از مرگ‌های خاموش