۴ خطر حمام برای سالمندان

از لیز خوردن و شکستگی تا سوختگی و برق گرفتگی

استحمام اگرچه کاری ساده و روزمره به نظر می‌آید ولی همین کار ساده و روزمره می‌تواند با خطرها و عوارضی همراه باشد؛ مخصوصا برای سالمندان که احتمال لیزخوردن و زمین خوردنشان در حمام بیشتر و احتمال شکستگی استخوان‌شان در اثر چنین واقعه‌ای نیز بیشتر از سایرین است...

این مطلب شما را با رایج‌ترین خطرهای حمام رفتن در دوران سالمندی و راهکارهای مقابله با آن آشنا می‌کند.

● خطر لیز خوردن

اغلب سالمندان در حمام در اثر سرگیجه یا به‌هم خوردن تعادل ممکن است زمین یا لیز بخورند و دچار آسیب ‏شوند بنابراین انجام اقدام‌های ایمنی که احتمال لیزخوردن را کاهش دهد، اهمیت بسیاری دارد. اولین کار، ایمن‌کردن کف حمام است که احتمال سرخوردن روی آن زیاد است. همچنین در حمام، مواد بهداشتی‌ای استفاده می‌شود که باقیمانده آنها به دیواره‌ها و کف حمام می‌چسبند و می‌توانند این سطوح را لغزنده ‌کنند. افراد سالم و جوان‌تر ممکن است هنگامی که روی این سطوح لیز پا می‌گذارند، تعادل خود را حفظ کنند اما فردی که مشکل تعادل دارد یا سالمند است،‌ سر می‌خورد و زمین می‌افتد.

▪ راه‌حل: کف حمام را با کف‌پوش‏های پلاستیکی بپوشانید و صندلی و چهارپایه‌ای هم در حمام قرار دهید. صابون را هم در ظرفی بگذارید تا احتمال افتادن آن روی زمین و در نهایت لیز خوردن کم شود.

بعد از حمام، داخل وان، کف حمام و دیوارها را با آب و تکه‌ای پارچه بشویید. کف وان نباید صیقلی و صاف باشد زیرا باعث لیز خوردن می‌شود. بهترین نوع وان، وان‌هایی با دیواره کوتاه و کف ناصاف و دارای شیار است. حتما در کنار شیر آب و دوش حمام برای حفظ تعادل، دستگیره و میله نصب کنید. گاهی کارخانه سازنده روی دیواره سمت راست یا چپ یا گاهی روی هر دو دیواره دستگیره‌هایی از جنس استیل نصب می‌کند. گاهی هم هنگام ساخت، فضای کوچکی روی دیواره ایجاد می‌کند تا از آن بتوان به جای دستگیره استفاده کرد. در سالمندانی که روی صندلی چرخ‌دار هستند یا قدشان خمیده شده و از عصا استفاده می‏کنند، ارتفاع دستگیره‏ها باید متناسب با محدوده دسترسی‌شان نصب شود.

● خطر نور سفید

بازتاب نور در حمامی که کاشی‌های آن سفید است، ممکن است باعث سرگیجه و به‌هم‌خوردن تعادل فرد و گاهی کوررنگی کوتاه‌مدت شود؛ به‌خصوص در سالمندانی که بینایی آنها ضعیف است. دیده نشدن آب روی کاشی سفید هم احتمال سرخوردن را زیاد می‌کند.

▪ راه‌حل: بهتر است لامپ‌های معمولی را با انواع مات آنها عوض کنید. اضافه کردن یک ردیف کاشی با رنگی متفاوت در وسط دیوار هم می‌تواند انعکاس نور سفید را بشکند و به سالمندانی که مشکل تعادل یا بینایی دارند، کمک کند.

● خطر سوختگی

بعضی سالمندان، مخصوصا دیابتی‌های سالمند، حساسیت و توانایی درک دما را از دست می‌دهند و ممکن است پوستشان بر اثر تماس با آب داغ، بدون آنکه متوجه شوند، دچار سوختگی شود.

▪ راه‌حل: شیر آب سرد و گرم باید با رنگ یا نشانه‌های واضحی مشخص شده باشد مثلا شیر آب سرد با رنگ آبی و شیر آب گرم با رنگ قرمز. همچنین توصیه می‌شود شیرهای آب را به سنسور حرارتی مجهز کنید تا حرارت آب از دمای تعیین‌شده بالاتر نرود.

● خطر برق‌گرفتگی

بعضی‌ها عادت دارند برای گرم‌کردن حمام برای افراد سالمندی که به سرما حساس هستند، از بخاری برقی استفاده کنند. حتی استفاده از وسایل ساده برقی، مثل سشوار و ریش‌تراش در مجاورت آب خطر برق‌گرفتگی دارد، چه برسد به بخاری برقی! یکی دیگر از خطرهای استفاده از بخاری برقی در حمام، سر خوردن و افتادن روی آن و سوختگی شدید است.

▪ راه‌حل: از شوفاژ برای گرم کردن حمام استفاده کنید.

دکتر افشین امینی

متخصص طب اورژانس

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی