سولاریوم برص می آورد

با اینکه تابستان را پشت سر گذاشته ایم هنوز خیلی ها دوست دارند رنگ پوست خود را تیره کنند عده ای قبل از رسیدن سوز پاییزی خود را به مناطق گرمسیری می رسانند و عده ای هم در شهر خودشان در سالن های زیبایی سراغ «سولاریوم» می روند

با اینکه تابستان را پشت‌سر گذاشته‌ایم هنوز خیلی‌ها دوست دارند رنگ پوست خود را تیره کنند. عده‌ای قبل از رسیدن سوز پاییزی خود را به مناطق گرمسیری می‌رسانند و عده‌ای هم در شهر خودشان در سالن‌های زیبایی سراغ «سولاریوم» می‌روند...

خانم مریم عباسی، میهمان این هفته ما که ۲۹ سال سن دارد هم به مدت ۶ سال، هفته‌ای ۳-۲ بار به سولاریوم رفته و نتیجه منفی آن را هم به صورت ضایعات ویتیلیگو بر پوستش دیده است. این دختر‌خانم جوان ماه‌هاست برای درمان مشکلات پوستی‌اش تلاش می‌کند اما متاسفانه در این مدت دچار آکنه هم شده ‌است.

خانم عباسی که بعد از سولاریوم دچار لکه?های پوستی شده، می گوید:

هـفـتـه‌ای۲ بـار و گـاهـی روزی ۲ بـار به سـولاریـوم مـی‌رفـتـم!

▪ خانم عباسی! مشکل شما از کی شروع شد؟

من از سنین نوجوانی پوستم را در مقابل نور مستقیم آفتاب برنزه می‌‌کردم و از ۱۹ سالگی هم هفته‌ای ۲-۳ بار و گاهی روزی ۲ بار به سولاریوم می‌رفتم تا اینکه ۴ سال پیش، اولین لکه‌های سفیدرنگ را بر پوستم دیدم.

▪ چه کار کردید؟

بار آخری که به سولاریوم رفتم، تمام بدنم برنزه شده بود اما متاسفانه ۲ لکه سفید خیلی کوچک روی چانه‌ام دیده می‌شد به پزشک متخصص پوست مراجعه کردم و ایشان تشخیص دادند دچار بیماری ویتیلیگو شده‌ام و هشدار دادند که دیگر در معرض تابش مستقیم خورشید قرار نگیرم و به مراکز سولاریوم نروم. نوعی کرم برایم تجویز کردند و بعد از استفاده از آنها لک‌ها سریع برطرف شدند.

▪ بعد از آن دیگر سعی نکردید رنگ پوست خود را تغییر دهید؟

نه، اما ۱۰ ماه پیش ناگهان روی تمام پوست بدنم لکه‌های سفید ایجاد شد. دور چشم‌ها، پاها، آرنج‌ها، زیر بغل، روی دست‌ها و ... یعنی بهتر است بگویم تمام بدنم پر از لکه‌های سفید شد.

▪ وسعت هر کدام از این لکه‌ها چقدر است؟

لکه‌های صورت و گردنم بزرگ‌ هستند و لکه‌های روی نیم تنه پایینی کوچک‌تر.

▪ برای درمان این وضعیت چه کردید؟

به چند پزشک مختلف مراجعه و داروهای جلدی و خوراکی مختلفی دریافت کردم اما هیچ‌کدام وضعیتم را بهتر نکردند، تا اینکه یکی از آشنایانم دکتر باریک‌بین را به من معرفی کرد. دارودرمانی و نوردرمانی ایشان خوشبختانه بعد از چند هفته، تاثیر بسیار چشمگیری بر وضعیت پوستی‌ام داشته و لک‌های گسترده صورتم کاملا برطرف شده‌اند. پیش از ایشان، یکی از پزشکان از من خواست برای لیزردرمانی مراجعه کنم تا قسمت‌هایی از پوستم را که سفید نشده بودند، به رنگ لکه‌های ایجادشده درآورد ولی من قبول نکردم. یکی از متخصصان هم پیشنهاد داد بعد از مصرف داروها در مرحله آخر از نوردرمانی استفاده کنم که چون مصرف داروهایی که تجویز کرده بودند هیچ اثری بر من نداشت، دیگر به ایشان مراجعه نکردم. راستش را بخواهید حوصله صبرکردن و انتظار بیهوده ندارم.

▪ پزشکان درمان شما را قطعی می‌دانند؟

می‌‌گویند مشکلم حل خواهد شد اما معتقدند برای اینکه دیگر هیچ‌وقت لکه‌ها به سراغم نیایند، هیچ تضمینی وجود ندارد و باید زندگی کم‌استرسی داشته باشم.

▪ ۱۰ ماه پیش استرستان زیاد بود؟

بله، در آن دوران مشکلی برایم پیش آمد که استرس زیادی به من وارد کرد و دقیقا همان زمان‌ بود که این لک‌ها روی پوستم ایجاد شد.

▪ آیا برای جلوگیری از تاثیر آن مشکل بر روحیه‌تان اقدام درمانی‌ای هم انجام دادید؟

به روانپزشک مراجعه کردم و چند نوع دارو برایم تجویز شد اما من داروها را مصرف نکردم.

▪ آیا در خانواده‌تان کسی به ویتیلیگو مبتلاست؟

نه.

▪ روش‌های مختلفی برای برنزه‌کردن وجود دارد. چرا سولاریوم را انتخاب کردید؟

زمان تاثیر این روش خیلی کوتاه و در حد ۱۰-۱۵ دقیقه و دوام رنگ حاصله هم زیاد است. از طرفی من ورزش بدنسازی انجام می‌دهم و به همین دلیل ظاهر برنزه را بیشتر دوست داشتم ولی متاسفانه این اقدام‌ها سلامت پوستم را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

▪ شما سال‌ها مرتب پوستتان را برنزه کرده‌اید، آیا تا به حال با آفتاب یا سولاریوم، دچار سوختگی پوستی شده بودید؟

بله، بارها. یک‌بار از سولاریوم که بیرون آمدم، دیدم پوست سینه‌ام کاملا سوخته اما به آن اهمیت ندادم و بعد از اندکی بهبود، دوباره به سولاریوم ‌رفتم!

▪ معمولا افراد در تابش‌های مستقیم و شدید خورشید دچار چنین سوختگی‌ها می‌شوند، مگر دستگاه سولاریوم درجه‌ای برای تنظیم ندارد؟

نه، تمام افراد با هر نوع پوستی از یک دستگاه با یک قدرت استفاده می‌کنند.

▪ شما دختر خانم جوانی هستید، در مدتی که لک‌های ویتیلیگو روی صورتتان بود، از نظر روحی به هم نریختند؟

به شدت، ۷-۶ ماه اولی که این لک‌ها روی پوستم ایجاد شده بود و درمان‌های مختلف بی‌تاثیر بودند، آنقدر به پوستم مواد آرایشی می‌زدم که صورتم پر از جوش شد، اما چندان به درمان آنها اهمیت نمی‌دادم. من بیشتر نگران بیماری ویتیلیگو بودم. البته دکتر برای درمان جوش‌هایم هم دارو تجویز کردند که خوب شد.

▪ برخورد دیگران با شما چطور بود؟

دست‌هایم سفیدسفید شده بود و خیلی‌ها علت آن را از من می‌پرسیدند که باعث ناراحتی بیشترم می‌شد.

▪ آیا بیماری زمینه‌ای دارید؟

بله، به کم‌کاری تیرویید مبتلا هستم اما بعید می‌دانم به این مشکل ربطی داشته باشد.

● نگاه اول

دکتر بهروز باریک‌بین متخصص پوست‌ومو و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می گوید:

اسـتــرس، لـک وپـیـس را تـشـدیــد مـی کـنـد

▪ آقای دکتر! برای درمان خانم عباسی از چه نوع درمان و داروهایی استفاده کردید؟

با توجه به استرسی که این خانم برای بیماری‌شان داشتند، از ترکیب داروهای موضعی، تزریقی و نوردرمانی استفاده کردم که خدا را شکر نتیجه درمانی رضایت‌بخش بود. اولین قدم برای درمان این بیماری، تجویز داروهایی مثل «کورتون موضعی»، «تاکرولیموس» و «پیمکرولیموس»، «دیوونکس» (ویتامین D فعال موضعی) و «متوکسالن» است. اگر این داروها تاثیری نشان ندهند از نوردرمانی استفاده می‌شود که می‌توان آن را به تنهایی یا همراه داروهای موضعی تجویز کرد. در نوردرمانی از اشعه‌فرابنفش A یا UVA (همراه با مصرف خوراکی یا موضعی متوکسالن) یا UVB استفاده می‌شود. طول موج UVB این مزیت را دارد که نیازی به مصرف خوراکی یا موضعی داروی دیگر ندارد بنابراین هم موثر است و هم بی‌دردسر. گاه برای مناطق کوچک می‌توان به عنوان جایگزین از لیزر خاصی نیز استفاده کرد.

▪ مواد آرایشی که این خانم استفاده کردند می‌توانند باعث ایجاد جوش شوند؟

بله، هر ماده آرایشی‌ای که باعث انسداد منافذ پوست شود، می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید آکنه شود.

▪ علت اصلی مشکل ایشان چه بوده است؟

۲ عامل در ابتلا به ویتیلیگو بسیار اهمیت دارند؛ آفتاب و استرس. گاهی هم از اشعه‌فرابنفش و حتی نور خورشید برای درمان استفاده می‌کنیم ولی به‌طورکلی نور آفتاب برای پوست فاقد رنگدانه مضر است و می‌تواند باعث تشدید بیماری شود. نمی‌توان گفت عامل بیماری خانم عباسی حتما سولاریوم بوده است هرچند این امکان نیز وجود دارد اما به‌طور قطع این عامل در تشدید بیماری و پیشرفت سریع آن نقش داشته است. میزان دریافت اشعه‌فرابنفش در این بیمار خیلی زیاد بوده است و می‌توان چنین فرض‌کرد که اشعه مصنوعی ماورای‌بنفش آن چنان طی چند سال باعث افزایش فعالیت سلول‌های رنگدانه‌ساز (ملانوسیت) پوست شده بوده که ناگهان سیستم ایمنی برای کاهش سطح فعالیت آنها اقدام به از بین بردنشان کرده است.

▪ در مورد روشی که یکی از پزشکان برای همرنگ کردن سایر قسمت‌های پوست این خانم با لکه‌ها با استفاده از لیزر پیشنهاد داده‌اند، توضیح دهید.

این کار به هیچ‌وجه منطقی نبوده است، زیرا بی‌رنگ کردن پوست سالم در فرد مبتلا به ویتیلیگو فقط زمانی کاربرد دارد که بیش از ۵۰ درصد سطح بدن درگیر باشد. در ضمن برای این کار ابتدا از داروهای موضعی خاص استفاده می‌شود، نه لیزر.

▪ آیا درمان ایشان قطعی است یا استرس می‌تواند دوباره باعث عود این لکه‌های گسترده که درمانشان هم زمان‌بر بوده است، ‌شود؟

نمی‌توان این موضوع را پیش‌بینی کرد. امیدوارم ادامه درمان در کنار شیوه صحیح و آرام زندگی، باعث درمان دایمی شان شود.

▪ استرس‌های جسمی از قبیل ابتلا به برخی بیماری‌های شدید هم در این بیماری اثر دارند؟ وضعیت‌های اجتناب‌‌ناپذیر روحی مثلا بارداری چطور؟

بله، هر نوع استرس جسمی یا سوختگی یا زخم‌شدن پوست می‌تواند باعث تشدید بیماری شود. در بارداری نیز ممکن است سیر ویتیلیگو دچار تغییر شود.

▪ توصیه شما برای این‌گونه افراد چیست؟

توصیه من به تمام افرادی که از بیماری‌های پوستی و به ویژه بیماری‌های خود ایمنی مانند ویتیلیگو رنج می‌برند این است که درمان خود را در کمال آرامش انجام دهند. استرس‌های روزمره خود را به حداقل برسانند و به پزشک خود و درمانی که برای ایشان در نظر می‌گیرد اطمینان داشته باشند چرا که این مساله خود نوعی آرامش به بیمار می‌دهد که یقینا در سیر درمان موثر خواهد بود.

● نگاه دوم

درمان ویتیلیگو حوصله می‌خواهد

دکتر مجتبی امیری/ متخصص پوست‌ومو، استادیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌ا...

بیماری «برص»، «لک و پیس» یا «ویتیلیگو» یک بیماری خودایمنی است که زمینه ژنتیک (احتمال انتقال، حداکثر ۲۵درصد) هم در آن نقش دارد. سلول‌های ایمنی فرد ملانوسیت‌ها را که مسوول ساخت رنگدانه پوست هستند از بین می‌برند. گاهی این بیماری با سایر بیماری‌های خودایمنی مثل کم‌کاری تیرویید، دیابت یا آنمی بدخیم آشکار می‌شوند. ملانوسیت‌ها قابل بازسازی نیستند و اگر از بین بروند دیگر قابل‌بازگشت نیستند. این بیماری ابتدا به صورت لکه‌های تک کمرنگ در پوست شروع و نهایتا به شکل لکه‌های گسترده و بی‌رنگ گسترش می‌یابد. بیمار علامت دیگری ندارد فقط گاهی ممکن است سوزش، خارش یا قرمزی داشته باشد. سیر این بیماری قابل پیش‌بینی نیست. مثلا در بعضی افراد به صورت لکه‌های محدود است و در عده‌ای دیگر پیش‌رونده است. اگر ناحیه درگیر بیماری ویتیلیگو حدود مشخصی داشته باشد در اغلب موارد پخش‌شدنی نیست اما اگر بیماری روی سطح پوست پخش شود، ممکن است سیر پیش‌رونده یا پس‌رونده‌ای داشته باشد. اگر فرد دچار استرس شود ممکن است بیماری عود کند گاهی در نواحی ضربه‌پذیر مثل آرنج یا زانو هم به دنبال ضرب‌دیدگی ممکن است ضایعات برگردند. اگرچه نور آفتاب در درمان بیمار ویتیلیگو بسیار موثر است اما آفتاب‌سوختگی باعث ایجاد یا تشدید بیماری می‌شود.

درمان این بیماری نیازمند حوصله زیاد پزشک و بیمار است زیرا باید به روش دارودرمانی، پیاز مو را تحریک کنند تا ملانوسیت‌ها تولید رنگدانه را شروع کنند و با انتقال به ناحیه بی‌رنگ آن را پوشش دهند. البته بیمار باید در ناحیه آسیب‌دیده پوست فولیکول‌های موی ثابت داشته باشد یعنی در نواحی که تار یا پیاز مو سفید می‌شود یا اصلا وجود ندارد (مثلا مخاط، کف دست یا پا) نتیجه مطلوبی از درمان نمی‌گیرد. در قسمت‌هایی از بدن که بی‌رنگ‌شدگی بالای ۵۰ درصد است، پوست بیمار را بی‌رنگ می‌کنیم که تمام ناحیه یکدست شود اما باید توجه داشت که پوست بی‌رنگ به شدت مستعد آفتاب‌سوختگی و سرطانی‌شدن است بنابراین اگر احیانا خانم عباسی این روش را استفاده می‌کردند لازم بود به دقت ملاحظات لازم صورت گیرد. اگر ناحیه درگیر وسیع باشد، پزشک از اپیدرم پوست سالم بیمارش برای نواحی آسیب‌دیده پیوند می‌زند. اگر بیماری در فردی پیش‌رونده است حتما باید با داروهای خوراکی سیر افزایشی بیماری را کنترل کرد. پس به خانم عباسی و تمامی بیماران ویتیلیگو توصیه می‌کنم حوصله به خرج دهند و به پزشک خود اعتماد کنند.

خانم عباسی! بیماری ویتیلیگو بیماری مشخصی است و متخصصان پوست با آن آشنایی کافی دارند گاهی بیمار مرتب پزشک خود را تغییر می‌دهد غافل از اینکه پزشک او داروهای مربوط به این بیماری را به دلیل عوارض‌شان با احتیاط و کنترل شده تجویز می‌‌کند و به تدریج از داروهای ملایم به سمت داروهای قوی‌تر می‌رود. بد نیست بدانید تقریبا ۳ ماه طول می‌کشد تا پزشک متوجه شود بیمارش به دارو جواب داده یا نه. برخی از افراد معتقدند که ویتیلیگو ناشی از خوردن ترکیب برخی خوراکی‌های خاص از قبیل ماست و ماهی است اما این باور توجیه علمی ندارد و همان‌طور که در ابتدای صحبتم اشاره کردم، ویتیلیگو یک بیماری با منشا خودایمنی است و هنوز دقیقا نمی‌دانیم چه عاملی سیستم ایمنی فرد را به چنین واکنشی وا می‌دارد.

● نگاه سوم

سراغ سولاریوم نروید

خانم عباسی مانند بسیاری از جوانان هم‌ن خودشان به برنزه‌شدن علاقه داشته و سال‌ها این روش را در پیش گرفته‌اند. متاسفم که بعد از ایجاد تاثیرات سوءدستگاه سولاریوم بر پوست ایشان، ما متخصصان دور هم جمع‌شده‌ایم تا از زیان‌های این روش بگوییم. در سولاریوم با استفاده از لامپ‌های فلورسنت ساطع‌کننده اشعه ماورای‌بنفش A، پوست فرد برنزه می‌شود. اشعه ماورای‌بنفش دو بخش دارد؛ بخش A و B که به ترتیب طول موج ۳۲۰ تا ۴۰۰ و ۲۸۰ تا ۳۲۰ نانومتر دارند. در حالی که نور مرئی ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر طول موج دارد. بخش B اشعه ماورای‌بنفش عامل اصلی آفتاب‌سوختگی و بخش A عامل اصلی برنزه‌شدن است. دستگاه‌های برنزه‌کننده اشعه ماورای‌ بنفش A (۹۷ درصد A و ۳ درصد B) را به پوست می‌تابانند، بنابراین پوست بدون سوختن برنزه می‌شود. البته اگر مدت تماس با اشعه طولانی شود یا لامپ‌ها استاندارد نباشد و مقدار اشعه B بالا باشد، با دستگاه‌های برنزه‌کننده هم احتمال سوختگی وجوددارد. عده‌ای تصورمی‌کنند نور خورشید خطرناک است و سولاریوم به سلامتشان ضرری نمی‌رساند. درست است که در برنزه‌کردن با نور خورشید احتمال آفتاب‌سوختگی بالاتر است اما پیری زودرس و افزایش شانس ابتلا به سرطان پوست نیز به دنبال استفاده مکرر از دستگاه‌های برنزه به اثبات رسیده است. اگر کسی رنگ برنزه را برای پوست خود می‌پسندد، بهتر است از کرم‌های اتوبرنزه استفاده کند. خانم عباسی در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کردند که بارها دچار سوختگی ناشی از تابش‌ آفتاب و سولاریوم شده‌اند و بدون توجه به آن دوباره این کار را انجام داده‌اند. اگر سولاریوم استاندارد باشد و به درستی استفاده شود، احتمال سوختگی با آن کم است ولی اگر سوختگی ایجاد شد، باید به‌طورجدی برای درمان آن اقدام کرد. وقتی سوختگی ایجاد می‌شود یعنی مقدار زیادی اشعه به بدن تابیده است و این یعنی احتمال عوارض ناشی از تابش بر پوست، بیشتر است. برخی بیماری‌های پوستی به‌طور نهفته در بدن برخی از افراد وجود دارند و هرگونه آسیب یا سوختگی پوست می‌تواند بیماری نهفته را بیدار کند. خانم عباسی استعداد ذاتی ابتلا به ویتیلیگو را داشته‌اند و به دنبال استفاده مکرر از سولاریوم بیماری‌شان فعال شده است.

بهتر است همه افراد استفاده از سولاریوم را کنار بگذارند زیرا در کشور ما غیرقانونی است و چون قانون در برابر آن مسوولیتی ندارد، هیچ نظارتی از سوی وزارت بهداشت بر مراکز سولاریوم انجام نمی‌شود و این خود مشکل را دوچندان می‌کند بنابراین درشرایط فعلی بهترین کار، ترک استفاده از سولاریوم است.

● نگاه چهارم

رابطه کم‌کاری تیرویید و برص

دکتر سیدمحسن خوش‌نیت‌نیکو/ فوق‌ تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

خانم عباسی در پایان صحبت‌های خود به کم‌کاری تیروییدشان اشاره کرده‌اند و من قصد دارم در این رابطه نکته‌ای را با شما در میان بگذارم. کم‌کاری تیرویید به دنبال یک بیماری خودایمنی بروز می‌کند که در اثر آن سیستم ایمنی بدن به بافت تیرویید حمله می‌کند و باعث تخریب آن می‌شود. بیماری ویتیلیگو هم در اثر حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های رنگدانه‌ساز پوست- ملانوسیت ایجاد می‌شود. بیماری دیابت نوع ۱ نیز یک بیماری خودایمنی است بنابراین ممکن است همراهی بیماری‌های خودایمن در فرد دیده شود. مثلا بیماری که کم‌کاری یا پرکاری تیرویید دارد، ممکن است با احتمال بیشتری دچار ویتیلیگو شود. به عبارتی اگر عاملی در بدن باعث ایجاد یک نوع بیماری خودایمنی شود، ممکن است قسمت‌های مختلف بدن درگیر انواع بیماری‌های خودایمنی شوند. پس این بیماری‌ها ممکن است با هم در یک فرد بروز کنند اما علت‌و‌معلول هم نیستند و نمی‌توان گفت اگر فردی کم‌کاری تیروییدش را درمان کند، مشکل ویتیلیگوی او هم برطرف می‌شود. درمان هریک از این بیماری‌های خودایمنی روش مستقل خود را دارند. به یاد داشته باشید که بیماری‌های خودایمنی به دنبال استرس تشدید یا ایجاد می‌شوند زیرا استرس تاثیر مستقیمی بر سیستم ایمنی بدن دارد و ممکن است فعالیت طبیعی این سیستم را به کلی تغییر دهد. پس مهم‌ترین توصیه من به شما این است که زمینه‌های بروز استرس را به حداقل برسانید و مهارت‌های مهار استرس را یاد بگیرید.

● نگاه پنجم

وسواس زیبایی، اضطراب آور است

دکتر حسین ابراهیمی‌مقدم/ روان‌شناس و استاد دانشگاه تهران

به نظر می‌رسد خانم عباسی حساسیت فوق‌العاده‌ای دارند که باید از نظر پزشکی و روان‌شناختی بررسی شود. اگر به سابقه ایشان نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم تحت تاثیر تقلید از مدهای روز پذیرفته‌اند که از ابزار غیراصولی برای تغییر رنگ پوست خود کمک بگیرند؛ این علایم می‌توانند تلقین‌پذیری و تمایل به هیستریونیک بودن را در ذهن زنده کنند. نگرانی مشهود خانم عباسی در مورد حالت ظاهری و زیبایی‌شان، با این واکنش بدنشان دو چندان شده و متاسفانه برطرف شدن آن، به صرف زمان و همکاری با متخصص پوست‌و‌مو نیاز دارد. روحیه حساس و وسواس زیبایی ایشان باعث شده بر ظاهر و خلق‌وخوی خود تمرکز زیادی داشته باشند و این دقت بیش از حد و ریز‌بینی‌ها می‌تواند اضطراب و افسردگی را در پی داشته باشد و سیستم ایمنی بدن را تضعیف و وضعیت جسمی را وخیم‌تر کند.

اگر این خانم از همان ابتدا به همکاران مشاور مراجعه می‌کردند، حتما علت این رفتارهایشان ریشه‌یابی می‌شد و احتمالا نیازی هم به استفاده از داروهای شیمیایی در ایشان وجود نداشت. بدیهی است روان‌پز‌شکان گرانقدر برای برطرف کردن علایم بیمارشان داروهای شیمیایی را براساس دانش و تجربه‌های خود تجویز می‌کنند اما از دیدگاه روان‌شناسی معتقدیم داروهای شیمیایی همیشه نمی‌توانند علت مشکل را از بین ببرند و در مواردی فقط حالت‌های ظاهری فرد را اصلاح می‌کنند. برای فردی مانند خانم عباسی که تمام این مشکلات را برای درخشیدن در نظر دیگران تجربه کرده‌اند، بعید به نظر نمی‌رسد که در مورد درمان روانپزشکی‌شان هم تحت تاثیر نظرات عده‌ای ناآگاه که خود را از هر متخصص دانش‌آموخته‌‌ای عالم‌تر می‌دانند، قرار نگرفته باشد و خودسرانه داروهای تجویزی را مصرف نکرده باشند. البته داروهای روان‌پزشکی مانند تمام داروها عوارض جانبی دارند اما مطمئن باشید متخصص روانپزشک با درایت و احاطه بر شرایط بیمار و عوارض دارو، میزان و نوع دارو را طوری تجویز می‌کند که حداکثر فایده و حداقل ضرر را برای فرد داشته باشد. در پایان از خانم عباسی خواهش می‌کنم بدون توجه به نظر اطرافیان، به یک روان‌شناس مراجعه و مسایل درونی، روانی و ناخودآگاه خود را ریشه‌یابی کنند و برای افزایش عزت نفس خود بکوشند.

یاسمین ثریا

«میزگرد زیبایی» درباره لک پوستی ناشی از سولاریوم در خانم عباسی با حضور دکتر بهروز باریک‌بین، دکتر مجتبی امیری و دکتر محمد شیزر پور متخصصان پوست‌و‌مو

دکتر حسین ابراهیمی مقدم روان‌شناس و دکتر سید محسن خوش‌نیت‌نیکو فوق تخصص غدد