خودسازی، تلاشی مقدس

۱) «خودسازی» تلاشی است مقدس برای «انسان» شدن و همه باید بدان اهتمام داشته باشند، همیشه و همه جا. پیر و جوان، مرد و زن، ماه رمضان و غیررمضان، در خانه، خیابان، محل کار و تحصیل و... همه باید …

۱) «خودسازی» تلاشی است مقدس برای «انسان» شدن و همه باید بدان اهتمام داشته باشند، همیشه و همه جا. پیر و جوان، مرد و زن، ماه رمضان و غیررمضان، در خانه، خیابان، محل کار و تحصیل و... همه باید در امر «خودسازی» همت کنند.

۲) «خودسازی» قبل از آن که امری «دینی» باشد، مفهومی «انسانی» است. انسان ها در بوته «خودسازی» ساخته و آبدیده می شوند تا به مقام «انسانیت» برسند. «خودسازی» فقط مربوط به فضایل و رذایل اخلاقی (به مفهوم عام و مشهور) نیست. دانشجویی که با جدیت به فراگیری علم و دانش همت گماشته است؛ طبیبی که سودای درمان بیماران و سلامت جامعه را از سر بیرون نکرده است؛ کاسبی که دامن به کم فروشی و گران فروشی نیالوده و حبیب خدا مانده است؛ خانم خانه داری که در تربیت فرزندان و نیکو همسرداری، جهادگر بوده است؛ خطیبی که به پشتوانه علم و تقوی، مردم را به راستی و مسیر مستقیم فلاح و رستگاری فرا می خواند؛ کارمندی که با وجدان کاری و وظیفه شناسی در رفع مشکلات مردم و ارباب رجوع کوتاهی نمی کند؛ استاد معمار و مهندسی که در کار و پروژه خود دقت کافی داشته و امانت دار بوده است؛ مدیر و کارگزاری که کمر همت به خدمتگزاری و توسعه مملکت بسته است و... همگی (خواسته و یا ناخواسته، دانسته و یا ندانسته) در «خودسازی» کوشیده اند. چراکه سعی کرده اند بگونه ای باشند و طوری عمل نمایند که شایسته «مقام انسان» است و در حقیقت خواسته اند «انسان» باشند.

۳) برای «خودسازی» چه به عنوان یک فریضه اخلاقی و مفهوم دینی و چه بعنوان یک ارزش انسانی، رعایت سه اصل مهم، ضروری است:

الف) «نگاه انتقادی به خویشتن»: هیچگاه، خود را کامل و بی نقص ندانسته و نبینیم.

«خودبزرگ بینی» به «خود خدابینی» منتهی خواهد شد. قبل از این که دیگران از ما انتقاد کنند، خودمان خود را نقد کنیم. بیش از آن که بدنبال عیب های دیگران باشیم، وجود خودمان را نقد و عیب یابی کنیم.

ب) «شناخت عیوب و کاستی ها» در شناختن ایرادات و عیب های خود فروگذار نباشیم و از این که به هر طریقی آنها را بشناسیم، نهراسیم. اگر چنین باشد، حقیقتاً بهترین دوست ما کسی خواهد بود که ما را به عیب هایمان آگاه سازد.

ج) «تلاش جهت رفع عیب ها» آنگاه که عیب هایمان را شناختیم، رفع ایرادات شناخته شده، شرط عقل است. اگر عیبی در خود می بینیم، بجای فرار از آن و یا انکارش و سرپوش نهادن بر آن، شجاعت و شهامت و همت آن را داشته باشیم که بدان اقرار کنیم و در رفع آن بکوشیم.

دکتر محمدجعفر طالب پور