آیا اضطراب در نوجوانان غیرعادی است

اضطراب و نگرانی دایمی یک حالت هیجانی متداول در بین نوجوانان است

اضطراب و نگرانی دایمی یک حالت هیجانی متداول در بین نوجوانان است. معمولا نوجوانان نگران ارتباطات فعلی و آینده، وضع تحصیل، شغل و روابط خود با همسالان و جنس مخالف هستند. نگرانی‌ها در این دوره طیف گسترده‌ای و تظاهرات گوناگونی دارد. ترس‌ها ممکن است عادی باشد و محدود به یک تجربه ترسناک یا شرایط پراضطراب در زندگی شود. ترس عادی پاسخی است که نسبت به تهدید واقعی...

اما گاهی واکنش جوانان در مقابل استرس‌ها و فشارها از حد عکس‌العمل‌های دفاعی تجاوز و به‌صورت حالات هیجانی بروز می‌کند. حالات هیجانی در دوران نوجوانی معمولا به‌صورت زیر است:

الف‌- نگرانی: نگرانی و در واقع وسواس فکری با اضطراب یک حالت هیجانی متداول در بین نوجوانان است. معمولا نوجوانان نگران آینده، وضع تحصیل، شغل و روابط خود با همسالان و جنس مخالف هستند. نگرانی‌ها در این دوره طیف گسترده‌ای دارد.

ب- ترس: ترس را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد؛ اولین دسته وقتی است که ترس ممکن است مربوط به یک محرک ترسناک باشد و در کل ترس عادی باشد و محدود به یک تجربه در زندگی شود. ترس عادی پاسخی است که نسبت به تهدید واقعی داده می‌شود.

ج- احساس حقارت: احساس حقارت از ارزیابی نادرست خویش سرچشمه می‌گیرد و بر عدم کارایی خیالی یا واقعی مبتنی است. این احساس وقتی برای نوجوان پیش می‌آید که خود را پایین‌تر از حد مطلوب ببیند و تصور کند که به آنچه خود را شایسته آن می‌داند نرسیده است. احساس حقارت به‌وسیله خانواده، گروه هم‌سن و جامعه ایجاد می‌شود. خانواده نقش مهمی در ایجاد این احساس دارد. وقتی فرد در خانواده تحقیر شود، احساس بی‌ارزشی می‌کند. مدرسه پس از خانواده عامل مهمی در شکل‌گیری این احساس است. برخورد معلمان و همسالان در پذیرش یا عدم پذیرش فرد در گروه تاثیر می‌گذارد و چنانچه محیط مدرسه فوق‌العاده رقابت‌آمیز باشد و دانش‌آموز همواره با سایرین مقایسه و تحقیر شود ممکن است خود را ناتوان پندارد و در نتیجه احساس حقارت کند. احساس حقارت دارای نشانه‌های زیادی است از جمله اینکه فرد:

۱. نسبت به انتقاد دیگران حساس است.

۲. خود را هدف همه انتقادها می‌داند.

۳. از مردم کناره‌گیری می‌کند.

۴. بیش از اندازه از دیگران چاپلوسی می‌کند.

۵. در موارد رقابت‌آمیز، واکنش‌های نامطلوبی نشان می‌دهد.

۶. دیگران را تحقیر می‌کند.

خجالت نشانه‌ای از احساس حقارت است. نوجوان خجالتی وقتی با مردم روبه‌رو می‌شود بیش از حد متوجه خویشتن است و چون فاقد اطمینان شخصی است و از ابراز خود می‌ترسد در بین جمع ساکت می‌ماند و کناره‌گیری می‌کند. خجالت و عدم قدرت ارتباط با دیگران و در نتیجه احساس حقارت بیشترین مشکل دانشجویان را تشکیل می‌دهد.

د - احساس گناه: احساس گناه از هیجان‌های متداول بین نوجوانان است. وقتی نوجوان کار خود را برخلاف فرم و معیار اخلاقی - اجتماعی بداند، احساس گناه می‌کند. احساس گناه معمولا با افسردگی و اضطراب همراه است و گاهی در اثر ترس احساس بی‌کفایتی به فرد دست می‌دهد.

هـ - خصومت و پرخاشگری: در جوانان پرخاشگری و تندمزاجی، زیاد دیده می‌شود. دلیل کلی خصومت را ناکامی و تعارض دانسته‌اند. وقتی فرد نتواند خواسته‌های خود را عملی کند یا در انتخاب‌ها دچار تعارض شود، عکس‌العمل پرخاشگری را بروز می‌دهد. خصومت ممکن است متوجه شخصی خاص باشد یا متوجه فرد به‌خصوصی نباشد. جوانان طبقه پایین خشم خود را راحت‌تر بیان می‌کنند ولی جوانان طبقه متوسط یاد می‌گیرند که خصومت خود را بپوشانند و از بروز آن جلوگیری کنند. در مورد این مساله دختران بیش از پسران تحت‌فشار قرار می‌گیرند تا خشم خود را ظاهر و ابراز ندارند. در جوامع سنتی پرخاشگری در پسران نشانه مردانگی محسوب می‌شود ولی در دختران عیب به حساب می‌آید. عدم ابراز خصومت به فشار بیشتر روانی می‌‌انجامد و چه بسا به صورت ناراحتی‌های نوروتیک یا سایکوسوماتیک (بیماری‌های روحی - روانی) بروز می‌کند. هر گاه فشار روانی و استرس‌های مختلف زیاد باشد، بیم آن می‌رود که روال زندگی طبیعی و معمول یک جوان از هم پاشیده شود و این نوجوان دچار نوعی اختلال عاطفی یا روانی بشود که بر زندگی آینده او هم تاثیر خواهد گذاشت.

ترجمه: علیرضا سردشتی