نکات تربیتی در آموزش و پرورش دوره پیش دبستان وابتدایی ژاپن

کتاب آموزش قلبها واندیشه ها که به توصیف آموزش وپرورش دوره پیش دبستانی کشور ژاپن پرداخته است دارای نکات جالب تربیتی و آموزشی است .خلاصه ی مطالب ارائه شده در کتاب در این مطلب کوتاه آمده است.

در کلاسهای پرتعداد ، آموزگاران دانش آموزان را به گروههای ۴ تا ۸ نفره تقسیم می کنند وگروهها هم در فعالیتهای درسی واجتماعی با یکدیگر همکاری جدی دارند که منجر به آرام شدن کلاسها هم می شود.

در مدارس ژاپنی یادگیری فعال در جریان است و نوآموزان درباره علت پدیده ها به جستجو می پردازند ومعلم شاگردان را وا می دارد به اندازه گیری اشیاء ومقایسه اشیاء در کلاس وخارج از کلاس اقدام کنند ویا وقتی ماهی یا خرچنگ در آکواریوم می میرد به بررسی علت مرگ آنها بپردازند.

گروههای کلاسی نشستهایی برگزار می کنند و به بررسی نقاط ضعف در زمینه همکاری و فعالیتهای خود می پردازند. هریک از اعضای گروه سعی می کنند به یکدیگر کمک کنند تا عقب نمانند چرا که بر عملکرد کل گروه تاثیر دارد

آموزگاران سعی می کنند دانش آموزان را که دچار اشتباه شده اند راهنمایی کنند نه اینکه اشتباهات آنها را تذکر دهند. خود دانش آموزان به اشتباهات درسی و رفتاری خودشان پی می برند.کودکی که کفشهای دیگری را پوشیده بود معلمش به او نمی گوید که کفش عوضی پوشیده ای. بلکه با سئوالهایی او را متوجه اشتباهاتش می کند.

در آموزش وپرورش ژاپن هدف از نظم وترتیب ، تبعیت وپیروی نیست وآموزگاران از روبرو شدن با احساسات وامیال بچه ها پرهیز می کنند و راههای دیگری را برای کمک به افراد نابهنجار انتخاب می کنند

آموزگاران لطف ومحبت خود را در محیط حتی در مواقع بروز ناهنجاریهای دانش آموزان می پراکنند.

زمانی که رفتار ناهنجاری از یک دانش آموز سر می زند ابتدا خود شاگردان سعی می کنند آنها را سرو سامان بخشند در مرحله بعد آموزگاران با توجیه انگیزه های مثبت مانع ادامه ناهنجاریها می شوند و در مرحله بعدی بیشتر به فهم ودرک بچه ها اقدام می کنند و به حل مشکل می پردازند.

در برخورد با رفتار وگفتار نابهنجار ، معلمان سعی می کنند بجای تنبیه از روشهای روشهای تغییر رفتار استفاده کنند. با تشویق نکات مثبت توانایی هایشان را متذکر شوند و یا به تجزیه وتحلیل کلمات توهین آمیز می پردازند و یا با کلمات بازی می کنند

به عادت کردن نوآموزان به فکرکردن هانس ای می گویند. اندیشه درباره رفتارها وگفتارهای خود و دیگران و ربط دادن آنها با ارزشهایی مثل مهربانی، احساس مسئولیت ، باهم بودن

در آموزش روحیه تعاون وهمکاری روش بازو کاربرد بیشتری دارد که یک دستور العمل کاربردی است و بچه ها را وا می دارد تا در گروههای کوچک و با توانایی های متفاوت با هم کار کنند.

بچه ها از همان پیش دبستانی می آموزند که میزان تحمل خود را افزایش دهند و می دانند که در جامعه ، همه در یک وضع نیستند وکمک به دیگران وتنها به فکر خود نبودن را می آموزند

پیام هایی مانند((نگاهبان مسئولیت خود باشیم -جدول زمانی را در نظر داشته باشیم- محیط خود را تمیز نگه داریم)) دربرگیرنده آْن است که بچه ها از همان کودکی خود –فرمانی وخود-مدیریتی را بیاموزند

پافشاری وسماجت جزء آموزه های تربیتی ژاپنی هاست و کودکان را سخت کوش ومقاوم بار می آْورد

آموزگاران به انرژی جسمانی بچه ها وسرزندگی ژاپنی که با علامتی بنام گنکی شروع می شود توجه فراوان دارند و بچه ها تا توان دارند بازی وشادی می کنند

در جلسات انجمن اولیاء مدرسه از والدین خواسته می شود غذا و وسایل مصرفی که عمومیت دارند در کیف بچه ها گذاشته شود تا موجب چشم هم چشمی نشود

آموزش اخلاق برای عینیت بخشیدن به اخلاقیات در منزل وجامعه واحترام به انسانها وتکریم زندگی وگسترش یک جامعه دموکراتیک ونقش فعال در پایداری صلح جامعه جهانی است

یوسف زارع

برگرفته از کتاب آموزشها قلبها و اندیشه ها

اثر:کارترین لوئیس .

مترجمان: افشین منش وشیده ایلبگی