بچه ها و محیط بیرون از خانه

والدین همیشه با نگرانی های بی حد و حصری درمورد امنیت کودکان نوپا و سنین بالاتر روبه رو هستند

والدین همیشه با نگرانی های بی حد و حصری درمورد امنیت کودکان نوپا و سنین بالاتر روبه رو هستند. نمی توانیم فرزندان را همیشه لای پر قو نگاه داریم و به آنها اجازه ندهیم تا در محیط بیرون حضور یابند. بلکه باید مسائل مهم امنیتی را به آنها آموزش دهیم. کودکان به موازات رشد و حضور در دنیای بیرون از خانه با مشکلات تازه ای روبه رو می شوند. ما باید به کودکان کمک کنیم تا شرایط مختلف را درک کرده و درصورت احساس خطر از کسی کمک بگیرند. از سن سه سالگی می توان مسائل ساده امنیتی را به بچه ها آموزش داد.

مثلا، می توان به آنها گفت؛ «بدون اجازه من با کسی که نمی شناسی نباید بیرون بروی، حتی اگر یک بچه هم سن و سال خودت باشد». در حوالی همین سن و سال می توان نام کامل، آدرس و شماره تلفن را به او یاد داد، گرچه بچه ها تا سن پنج - شش سالگی نمی توانند آن را به طور کامل حفظ کنند.

شما می توانید چگونگی عبور از خیابان و چهارراه ها، چگونگی پرسیدن آدرس و جهت را به آنها یاد دهید و به صورت بازی با آنها تمرین کنید. محل های امن برای بازی کردن را به آنها نشان دهید. می توانید با نشان دادن محل های خطرناک مانند رودخانه ها، جاده و خیابان های شلوغ به آنها توضیح دهید که چه خطراتی آنها را تهدید می کند. بهتر است با کودک خود بازی کنید و در حین بازی به او یاد دهید که اگر نیاز به کمک داشت، چگونه بدون ترس و اضطراب از دیگران کمک بگیرد.

وقتی فرزند شما خیلی کوچک است، نگرانی درمورد سلامت او هم بیشتر است.بهتر است آنها را با کالسکه حمل کنید درغیراین صورت، حتما دست آنها را محکم در دستتان نگاه دارید تا مشکلی پیش نیاید. بچه ها غالبا از گم شدن و جداشدن از والدین ترس زیادی دارند. بهتر است هنگامی که به جاهای شلوغ می روید، محلی را برای بچه ها مشخص کنید تا درصورت جداشدن از شما در این محل خاص منتظر شما بمانند. با فرزندتان صحبت کنید و به او یاد دهید تا درصورت گم شدن از کسانی مانند فروشنده مغازه، مادری همراه با فرزندش یا یک پلیس در خیابان کمک بگیرند. به کودکتان آموزش دهید که اگر احساس خطر کرد نباید ساکت باشد.

می تواند جیغ بزند یا حتی از محل فرار کند. بیشتر محققان می گویند تشویق کردن بچه ها به صحبت نکردن با غریبه ها اصلا کار مناسبی نیست. این عمل می تواند باعث ایجاد ترس نامعقول و غیرمنطقی در بچه ها شود و نگرانی های آنها درمورد خطرات دنیا را بیش از اندازه کند.در این صورت، بچه ها فکر می کنند که تمام مردم می خواهند به آنها صدمه بزنند.

اگر بچه ها نتوانند با هیچ غریبه ای صحبت کنند در هنگام خطر یا گم شدن نمی توانند از کسی کمک بگیرند و از سوی دیگر با این عمل آنها را از داشتن ارتباط با جمعیت کثیری از افراد مهربان محروم می کنید. تحقیقات اخیر نشان داده است، در بسیاری موارد بچه ها تصور درستی از غریبه ها ندارند. بیشتر آنها فرد غریبه را مردی خبیث با لباس یا ماسک سیاه در ذهن تصور می کنند. به موازات رشد بچه ها، باید به آنها آزادی داد تا محیط اطراف خود را به طور مستقل کندوکاو کنند و چیزهای تازه ای یاد بگیرند.

برای این کار، بهتر است با استفاده از بازی های کودکانه مکان های خطرناک و یا مکان های امن را به آنها نشان دهیم. یک بازی ترتیب دهید و به او بگویید؛ «اگر تو در مغازه گم شدی و نتوانستی مرا پیدا کنی چه کار کنی؟ و یا «اگر کسی از تو خواست سوار ماشین اش شوی و به تو گفت مادرت مرا فرستاده چه کار می کنی؟» سعی کنید به جواب ها و تخیل فرزندتان احترام گذاشته و درمورد همه آنها با کودک صحبت کنید تا زمانی که مطمئن شوید کودک شما کاملا متوجه مسئله شده است.

وقتی فرزند شما بزرگ تر می شود، می توانید برای او توضیح دهید که دنیا پر از خطرات متفاوت و جور واجور است. مثلا هربار در حین پختن غذاهای خوشمزه ممکن است دستتان بسوزد و یا با هربار باغبانی کردن، دستتان را ببرید ولی این به آن معنا نیست که چشممان را بر لذت و خوشی ناشی از انجام این کارها ببندیم و از اینگونه کارهای پر از تفریح و هیجان دست بکشیم زیرا ما می دانیم که میزان خطراتی که ممکن است بروز کند، بسیار اندک است و با کمی دقت و ملاحظه می توان با لذت زندگی کرد و از خطرات جان سالم به در برد. بچه ها بزرگ تر می شوند و به سن نوجوانی می رسند؛ شواهد نشان می دهد نوجوانانی که دارای اعتماد به نفس بیشتری هستند و انعطاف پذیری بیشتری نسبت به محیط از خود نشان می دهند، نسبت به سایر نوجوانان هم سن و سال خود مشکلات کمتری دارند.

برای آماده کردن بچه ها جهت رویارویی با خطرهای موجود در دنیا، بهتر است کنارآمدن با مسائل و مستقل بودن را از سنین بسیار پایین به بچه ها آموزش دهید. اجازه بدهید فرزندتان در یک وضعیت کنترل شده با خطرات روبه رو شود تا اعتماد به نفس بالاتری پیدا کند. به عنوان مثال، کودکتان را برای خریدهای کوچک به مغازه بفرستید تا کارهای کوچکی را کاملا مستقل انجام دهد، ولی دورادور مراقب او باشید و او را تحت نظر بگیرید. به کودکانتان اجازه دهید با بچه های هم سن و سال خود بازی کنند و از کودکی شان لذت ببرند و آنها را به بازی هایی که تحت نظارت بزرگسالان انجام می شود، محدود نکنید.

بچه هایی که بسیار حساس هستند و از تجربه چیزهای جدید می ترسند، دائما از کلماتی مانند «تو می توانی» استفاده کنید. به او اطمینان دهید که به توانایی هایش اعتماد دارید و او را به خاطر تلاش هایش هرچند کوچک، تحسین کنید. با این عمل به او کمک می کنید تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.

برخی بچه ها بسیار بی باک هستند و از هیچ خطری نمی ترسند بهتر است کاملا آرام و منطقی با آنها صحبت کنید و برای آنها توضیح دهید برخی از ریسک کردن ها بسیار خطرناک است و از او بخواهید برای رفتارش حد و مرزی مشخص کند. با استفاده از این توصیه ها، بچه ها می توانند از بودن در محیط بیرون لذت ببرند و دائم به تجربه های جدیدی دست یابند.

میترا جلیلی