آثار اجتماعی روزه

یکی از آثار اجتماعی روزه, درس مساوات و برابری در میان افراد اجتماع است زیرا با انجام این دستور مذهبی افراد برخوردار, هم وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمی یابند و هم با صرفه جویی در غذای شبانه روزی خود می توانند به کمک آنها بشتابند

یکی از آثار اجتماعی روزه، درس مساوات و برابری در میان افراد اجتماع است؛ زیرا با انجام این دستور مذهبی افراد برخوردار، هم وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمی‌یابند و هم با صرفه‌جویی در غذای شبانه روزی خود می‌توانند به کمک آنها بشتابند. امام صادق(ع) نیز با اشاره به این پیامد نیکوی روزه می‌فرماید: «خداوند روزه را از آن رو واجب کرد که دارا و محتاج در آن برابر گردند».از نتایج بارز روزه برانگیختن حس همدردی نسبت به مستمندان و همنوعان تنگدست است، آنانکه زندگی آسوده‌ای دارند و رنج فقر و طعم گرسنگی را نچشیده‌اند، ممکن است از حال مستمندان غافل بمانند و روزه وسیله‌ای است که آنان را از غفلت می‌رهاند و رنج مستمندان را به یاد آنان می‌آورد تا به دستگیری فقیران همت گمارند و به درددل آنان برسند.

از سویی به احسان و اطعام و انفاق به مستمندان در ماه مبارک رمضان بسیار سفارش شده است و بدین ترتیب ثروتمند به فقیر نزدیک می‌شود، احساس‌ها، رقت می‌یابد و احسان و انفاق فزونی می‌گیرد و جامعه کمک به همنوع را می‌آموزد. مواسات یعنی سهیم ساختن برادران در رزق و روزی خود، رمضان به همین جهت ماه مواسات نامیده شده است تا مسلمانان به احسان نسبت به هم بپردازند و با تمرین بر این صفت ارزنده انسانی جامعه را از حقد و کینه برهانند و برادروار در کنار هم از نعمتهای الهی بهره بگیرند.خداوند روزه را بدین جهت واجب کرد که بین غنی و فقیر تساوی برقرار شود، چون غنی و بی‌نیاز، گرسنگی را نمی‌فهمد تا بر فقیر رحم کند، چون غنی هر چه بخواهد برآن قدرت دارد و لذا خداوند متعال خواست تا بین خلقش تساوی برقرار کند و اثر و درد گرسنگی را به شخص غنی بچشاند تا بر ضعیف رقت کند و بر گرسنه رحم نماید و چه نیکو توجه خداوند متعال به بندگانش از این حدیث ظاهر می‌شود که حتی روزه را برای این واجب فرموده که قدرتمندان به فکر بیفتند و ضعفا از محرومیت به درآیند و این بالاترین وظیفه برای اشخاص قدرتمند است که به فکر ضعفا و محرومین جامعه باشند.

همبستگی اجتماعی و ایجاد حس یکرنگی افراد سرمایه‌دار و افراد فقیر در ماه مبارک تمرین و راهبرد عملی است. در این ماه تنبُّه و خاطر نشان نمودن ثروتمندان است که باید با این امساک و روزه داری حس مشترکی میان پولداران و فقیران به وجود آید، از سوی دیگر رسول مکرم اسلام با استفاده از روش تشویق اطعام مساکین و بالا بردن انگیزه افراد متمکن و پولدار در این ماه می‌فرماید: هر کس روزه داری را سیر نماید، خداوند از حوض (کوثر) من شربتی نصیب او خواهد کرد که پس از آن هرگز تشنه نشود.یکی دیگر از آثار سودمند روزه در بخش اجتماعی آن، تمرین احترام به قانون و دیگر افراد جامعه است.

در جامعه‌ای که روزه به عنوان یک فریضه دینی مورد توجه است، همه افراد خود را موظف به خویشتنداری و رعایت احترام آن جامعه می‌دانند و از هرکاری که موجب جریحه دار شدن و آزار روزه داران می‌گردد، پرهیز می‌کنند. در جامعه روزه‌دار، خوردن و آشامیدن و حرکات ضد اخلاقی مغایر با رفتار دینی به شدت محکوم است و انسان‌های فهیم خویشتن را از آن دور نگه می‌دارند.اکرام ایتام به پیروی از مولای یتیمان، امیر مؤمنان (ع) نیز گوشه‌ای از آثار اجتماعی روزه داری به شمار می‌آید. در ماه رمضان، دل‌ها در اثر همسایگی با نور و کاستن از عوامل مادی، رنگ و بوی بیشتری از محبت به خود می‌گیرد و زمینه گسترش شمیم خوش مهربانی در سراسر جامعه اسلامی‌پدید می‌آید.تشویق به افطاری‌دادن در فرهنگ اسلامی‌ و دستگیری از نیازمندان و نیز گستردن سفره‌های اطعام برای همگان که امروزه به صورت فرهنگی فراگیر درآمده، نشانه‌هایی از مهرورزی‌اند.