کمال‌گرایی افراطی

«وقتی به خودم فکر می‌کنم، احساس می‌کنم که از رفتارها و اعمال خودم خشنود نیستم. از عملکرد خودم در هیچ زمینه‌ای راضی نیستم و احساس می‌کنم هر کاری که انجام می‌دهم می‌توانسته به شکل بهتری صورت بگیرد.

«وقتی به خودم فکر می‌کنم، احساس می‌کنم که از رفتارها و اعمال خودم خشنود نیستم. از عملکرد خودم در هیچ زمینه‌ای راضی نیستم و احساس می‌کنم هر کاری که انجام می‌دهم می‌توانسته به شکل بهتری صورت بگیرد.

زمان هایی وجود داشته که کاری را انجام داده ام و اطرافیانم از آن راضی بوده اند، اما خودم هرگز راضی نمی شوم. قبلا هم این گونه فکر می کردم، اما الان شدت بیشتری یافته و از این که دائما خودم را سرزنش می کنم، راضی نیستم. تمایل دارم بدانم آیا این حالت تا ابد در من باقی خواهد ماند یا خیر.

همچنین می خواهم بدانم بقیه افراد چگونه می توانند از عملکرد خودشان براحتی راضی باشند و با این که کاری که ارائه می دهند با این که کار حرفه ای و عالی نیست، اما خودشان بسیار راضی اند و حتی برخی مواقع کاری را که انجام داده اند، نیز بزرگ تر از حد معمول جلوه می دهند.»

یکی از مسائلی که در افراد به چشم می خورد کمال گرایی افراطی است. این واژه به آن معناست که فرد برای انجام هر کاری به بهترین ها فکر می کند.

این که ما بخواهیم کار ایده آلی را انجام دهیم مساله بدی نیست، اما چنانچه در زندگی خود تمام تلاشمان را متمرکز بر بهترین شدن معطوف کنیم و همچنین دایم دلمان بخواهد برترین ها را انجام دهیم در نتیجه رفته رفته میزان رضایت ما از انجام کارهایمان کاهش می یابد.

ایده آل گرایی زمانی مفید واقع می شود که شما سلامت روان خود را به خطر نینداخته باشید و در عملکردهای فردی و بین فردی خود دچار افت نشوید.

زمانی که از ابتدا برای انجام هیچ رفتاری از خود راضی نیستید باید مشخص شود که از لحاظ اعتماد به نفس صدمه خورده اید یا به صورت افراطی گرایش دارید که همه کارها به صورت مطلوب انجام شود.

افرادی که کمال طلب افراطی هستند معمولا به صورت مداوم نیز کارهای خود را نقد می کنند و این انتقاد به صورت منفی نگری صورت می گیرد و در نهایت رضایت خاطر آنها را به دنبال ندارد.

همچنین وقتی فردی کمال گرای افراطی است میزان گفت وگوهای درونی او و غرزدن هایش افزایش می یابد و در نهایت خلق او کاهش یافته و از روند زندگی خود ناراضی است، اما چه باید کرد تا این مساله برطرف شود.

برای فاصله گرفتن از این خطا و الگوی اشتباهی که می تواند به سلامت روان شما صدمه بزند باید ابتدا به نهایت عملکرد متمرکز شوید. به زبان ساده باید در نظر بگیرید که آیا رفتار فعلی شما صدمه ای به شما و دیگران زده است یا خیر؟ آیا کاری که انجام داده اید نتیجه مطلوب به دنبال داشته است یا خیر؟

چنانچه رفتار و عملکرد شما نتیجه مثبتی را به دنبال داشته است، اما شما همچنان ناراضی هستید باید مشخص کنید که رسیدن به اهداف و مقاصدتان به چه قیمتی باید انجام شود و هدف شما از این که می خواهید بهترین ها اتفاق بیفتد چیست.

همچنین با استفاده از روش ارزیابی نتیجه می توانید نگاه خود را کمی منطقی تر کنید. به این صورت که وقتی کارتان انجام شده و نظر افراد دیگر مطلوب بوده و هدف از انجام آن کار نیز برآورده شده، لازم است که از تکنیک توقف فکر استفاده کنید و نگاه خود را معتدل کنید.

دکتر مهرنوش دارینی

روان شناس و مشاور