چهارشنبه, ۳۰ خرداد, ۱۴۰۳ / 19 June, 2024
مجله ویستا

نوآم چامسکی


نوآم چامسکی

نوآم چامسکیآورام نوآم چامسکی (۱۹۲۸ در فیلادلفیا، پنسیلوانیا) زبان‌شناس ، فیلسوف آنارشیست و نظریه پرداز یهودی-آمریکایی است. نظریه معروف وی دستور زایشی-گشتاری است که در دهه …

نوآم چامسکیآورام نوآم چامسکی (۱۹۲۸ در فیلادلفیا، پنسیلوانیا) زبان‌شناس ، فیلسوف آنارشیست و نظریه پرداز یهودی-آمریکایی است. نظریه معروف وی دستور زایشی-گشتاری است که در دهه ۶۰ میلادی انقلابی در زبانشناسی معاصر ایجاد کرد. تا پیش از نظریات وی از ماهیت زبان و چگونگی یادگیری زبان توسط انسان درک درستی وجود نداشت.[نیازمند منبع] مقالات و کتابهای نوام چامسکی آغازگر پژوهشهای نوینی در عرصه روانشناسی زبان گردید.

زندگی و تحصیلات

نوام چامسکی در سال ۱۹۲۸ در فیلادلفیای امریکا متولد شد. از سال ۱۹۵۵ در موسسه تکنولوژی ماساچوست به عنوان استاد زبان شناسی مشغول به تدریس شد. چامسکی در سال ۱۹۷۶ در موسسه تکنولوژی ماساچوست به مقام استادی رسید.

نظریات

نظریه معروف وی دستور زایشی است که در دهه ۶۰ میلادی انقلابی در زبانشناسی معاصر ایجاد کرد. وی همچنین کتابهای متعددی درباره ذهن و زبان و مغز و زبان نوشته است. در واقع چامسکی در بررسی های خود نشان داد که با بررسی نظام زبانی افراد می توان نتایج روانشناختی بدست آورد.

منتقد

چامسکی به عنوان روشنفکری غیرمارکسیست و سوسیالیستی آزادیخواه از برچیدن دیوار برلین استقبال کرد.

ترس او از این که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مجموعه درهم پیچیده نظامی- صنعتی امریکا به دنبال دشمنانی جدید خواهد گشت تا وجود خود را موجه جلوه دهد با اتفاقاتی که بعداً در جهان رخ داد تایید شد. به نظر چامسکی اجرای موفقیت آمیز این برنامه وامدار «اتحادی نامقدس» میان دولت امریکا و شرکت‌های رسانه‌ای است.

چامسکی در زمان جنگ ویتنام به عنوان منتقد اجتماعی سیاست خارجی امریکا به شهرت رسید. نخستین اثر سیاسی مهم او کتاب قدرت امریکا و ماندارین‌های نوین (۱۹۶۹) بود که در انتقاد به طبقه روشنفکران لیبرال نوشته شده بود.

درک چامسکی از ساز و کار امپریالیسم امریکا و توانایی همیشگی او برای فهم دورنمای کلی سیاست‌های امریکا به مخالفت او با دخالت نظامی امریکا در کوزوو، افغانستان و عراق و همچنین جنگ بوش بر ضد تروریسم منجر شد.

او در سال ۱۹۸۰ بر کتاب روبرت فاوریسون (Robert Faurisson) که در حقیقت داشتن هولوکاست تردید کرده بود مقدمه یی نوشت.

در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی چامسکی به همراهی جان پیلگر (John Pilger) از معدود کسانی بودند که از نسل کشی «پنهان» در تیمور شرقی سخن گفتند. وی به تمامی روسای جهمور آمریکا منتقد است وحتی راجع به کندی که محبوبیتی باورنکردنی دارد هم معترض است. او درین باب کتاب نیمه تاریک کاملوت را نوشته است.