ریشه اصلی پوسیدگی دندان کجاست

بسیاری از ما تاکنون مطمئناً برای یک بار هم که شده دندان درد کشیده و از زور درد به دندانپزشک مراجعه کرده ایم

بسیاری از ما تاکنون مطمئناً برای یک بار هم که شده دندان درد کشیده و از زور درد به دندانپزشک مراجعه کرده ایم. برای بیشتر افراد مشکلات دندانی از همان کودکی ایجاد شده و خیلی از کودکان از همان سنین ابتدایی دارای چندین دندان پوسیده هستند که به مرور زمان و عدم درمان به موقع و مناسب، این پوسیدگی ها وسعت بیشتری یافته و به عصب دندان یا ریشه می رسند که در آن زمان هم درد دندان بیشتر شده و هم درمان پیچیده تر و پرهزینه تر می شود.

حال سؤال این است که علت این امر چیست؟ چرا ما ایرانی ها از وضعیت دندانی خوبی برخوردار نبوده و در سنین بالا همین موضوع، مشکل بزرگ بهداشتی برای افراد کهنسال محسوب می شود که در نهایت باعث از دست دادن کل دندان یا تعداد زیادی از دندان هایشان می شوند.

در این زمان این سؤال مطرح می شود که چه راهکاری می توان برای کودکان خود پیش گرفت که در آینده با چنین مشکلی مواجه نشوند؟ آیا این مشکل قابل پیشگیری است؟ و آیا می توان از همان کودکی جلوی پوسیدگی و از دست دادن دندان را تا حد زیادی گرفت؟

در همین خصوص با دکترمحمدرضا طاهریان، دندانپزشک و مسؤول کمیته انتشارات و تبلیغات انجمن دندانپزشکی ایران مصاحبه ای ترتیب دادیم تا برای سؤالاتمان به پاسخ هایی دست یابیم.

● وضعیت سلامت دندانی در کودکان ایرانی

متاسفانه میزان شاخص DMF یعنی میزان متوسط پوسیدگی دندان، Decay به علاوه دندان های کشیده شده Missing و دندان های پرشده filling در کودکان ایرانی برابر چهار است حال آنکه این میزان در کشورهایی مثل سوئد که برای پیشگیری و بهداشت اهمیت زیادی قائل هستند به عدد یک تنزل یافته است.

نقش آموزش در ارتقای سلامت دهان و دندان

بدون شک نشان دادن اهمیت سلامت دندان ها و نقش آنها در جویدن صحیح غذا که موجب استفاده مناسب از مواد غذایی و کمک به سلامت دستگاه گوارش می شود و نقش دندان ها در تامین زیبایی و سلامت روحی فرد و تکلم از جمله مواردی هستند که سبب جلب حساسیت افراد برای برخورد فعال در زمینه تامین سلامت دندان ها به ویژه سلامت دندان ها در کودکان می شود.

مدیر مسؤول و سردبیر مجله دندانپزشکی امروز در ادامه می افزاید: جنبه دیگری که در آموزش افراد و آگاه سازی اهمیت دارد چگونگی پیشگیری و رعایت بهداشت است که از سه جنبه مورد بررسی قرار می گیرد.

۱) تغذیه: در این مورد باید از مواد قندی و کربو هیدرات به موقع استفاده شود. مصرف مواد قندی و شکلات که بسیار مورد علاقه کودکان است هنگام صرف غذا از میزان تبعات تخریبی این مواد به روی دندان ها می کاهد. به هر حال باید سعی کنیم از استفاده بی رویه کودکان از مواد قندی بکاهیم.

۲) رعایت بهداشت و مسواک کردن : کودکان از علاقه مندی والدین خود به رعایت بهداشت و مسواک زدن تاثیر می گیرند. ضمن نشان دادن این علاقه و رعایت بهداشت توسط والدین باید در کار رعایت بهداشت و مسواک زدن به کودکان به ویژه کودکان کم سن و سال کمک کنیم.

۳) استفاده از فلوراید: استفاده از فلوراید باید با توجه به میزان فلوراید آب شهر انجام شود. فلوراید تراپی در مناطقی که فلوراید موجود در آب بیش از استاندارد است با نقاطی که میزان فلوراید آب ناکافی است کاملاً نتایج متفاوتی به بار می آورد. استفاده از فلوراید باید تحت نظر دندانپزشک و براساس تجویز پزشک انجام شود.

● چگونگی مسواک زدن در کودکان

قاعده مسواک زدن صحیح را باید به تدریج به کودکان بیاموزیم. برای این کار باید اولاً والدین کودک خود، مسواک زدن صحیح را از دندانپزشک یا بهداشت کار دهان و دندان بیاموزند و سپس آن را به طور کامل و صحیح به کودکان خود یاد دهند. دو نکته ای که هنگام مسواک کردن دندان ها نباید فراموش شود آن است که اولاً اگر بلافاصله بعد از غذا خوردن مسواک می زنیم باید قبل از مسواک زدن و در جهت کاهش اسید تهیه داخل دهان ابتدا چندبار دهان خود را با آب بشوییم و سپس اقدام به مسواک زدن کنیم زیرا مسواک زدن در شرایطی که محیط دهان اسیدی است موجب تخریب دندان ها می شود. نکته دوم آن است که باید دقت کنیم که پرزهای چشایی و قسمت های عقبی دهان به خوبی تمیز شود زیرا وجود مواد غذایی در این نقاط نیز باعث تولید اسید و تخریب دندان ها می شود.

دکتر طاهریان در ادامه به مراجعه سالانه افراد به دندانپزشک به عنوان عامل اصلی برای پیشگیری از بروز پوسیدگی دندان و ناراحتی های دهان و لثه اشاره می کند و درباره تعداد مراجعات مورد نیاز و کافی برای هر فرد به دندانپزشک می گوید: بیماری دندان و لثه تا زمانی که به وخامت معینی نرسند موجب درد نمی شوند یعنی بیماری های دندان و لثه درمانی زمانی با علامت درد همراه می شوند که پیشرفته و وخیم باشند، بنابراین توصیه می شود که برای جلوگیری از وخامت بیماری های لثه و دندان هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنیم. توجه کنید که درد معمولاً فقط در مراحل نهایی بیماری ظاهر می شود.

وی اظهار داشت: بدون شک مراجعات دوره ای از میزان وخامت بیماری های لثه و دندان می کاهد و نتایج شاخص آن عبارت است از:

- پیشگیری به موقع موجب حفظ سلامت، افزایش و طول عمر دندان ها می شود و در بسیاری از موارد از ایجاد بوی بد دهان جلوگیری می کند.

- پیشگیری به موقع موجب می شود که هزینه درمان های سنگین از دوش بیمار برداشته شود. مسلماً هزینه روت کانال تراپی (عصب کشی) چند برابر پرکردگی معمول است.

- پیشگیری به موقع از ریسک ها و خطرات ناشی از درمان های پیشرفته می کاهد.

وی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا وجود دندان های عفونی در کودکان موجب سایر عوارض جسمی(عمومی) می شود، پاسخ داد: طیف اصلی میکروب ها در عفونت های دهان و دندان و لثه، استرپتوکوک ها هستند، این میکروب ها می توانند سبب آندوکاردیت باکتریال(مشکلات قلبی) شده و باعث ایجاد مشکلات دریچه ای قلب شوند و در برخی موارد سبب واکنش های اتوایمون شده و برای فرد مشکلات رماتیسمی ایجاد کنند.

ویدا پوریگانه