انقلاب اسلامی و تقویت و تلاش های فکری و فرهنگی

انقلاب اسلامی ایران به عنوان نهضتی الهی و فراگیر برای فرهنگ سازی، هنجارسازی و تأثیرگذاری بر قواعد رفتاری و ساختار سیاسی منطقه ای و بین المللی تلاش کرده است.
اساس و محور این …

انقلاب اسلامی ایران به عنوان نهضتی الهی و فراگیر برای فرهنگ سازی، هنجارسازی و تأثیرگذاری بر قواعد رفتاری و ساختار سیاسی منطقه ای و بین المللی تلاش کرده است.

اساس و محور این انقلاب بر مردم سالاری دینی، احیای تفکر اسلامی، جهان گرایی تمدن اسلامی، محوریت فعالیت های فرهنگی، تقویت جنبش های جدید اجتماعی و فرهنگ استکبار ستیزی و استقلال خواهی استوار است.

این انقلاب با تأکید بر قدرت نرم افزاری فرهنگ، تفکر و نیز تفوق اندیشه ورزی بر ابزار انگاری، نوعی فعالیت فکری و فرهنگی را رقم زده است.

چنین انقلابی که خودکفایی و خود اتکایی علمی بدون وابستگی به قدرت های خارجی را ترویج می کند، سبب نوعی جنبش نرم افزاری و تولید علم در جهان اسلام شده است که بر حفظ فرهنگ بومی در عین بهره گیری از دستاوردهای فناوری به ویژه فناوری های ارتباطی روز تأکید دارد. از این رو علومی مانند بیمه اسلامی، بورس اسلامی، اقتصاد اسلامی و سیاست اسلامی مورد توجه محافل علمی قرار گرفته و هم زمان دو مرکز علمی حوزه و دانشگاه را به تعامل و هم فکری با یکدیگر واداشته است.

بدین سان هم زمان با افزایش گرایش اندیشمندان به درک و فهم واقعیت و ماهیت انقلاب اسلامی، حوزه های علمیه در تحولات فکری جهان اسلام اهمیتی مجدد یافت و خیل مشتاقان فراگیری علوم دینی به ویژه از کشورهای آفریقایی برای تحصیل در حوزه های علمیه به ایران گسیل شدند. هم چنین دانشگاه ها میدان مهمی برای فعالیت های علمی و حرکت های سیاسی گروه های اسلامی شد.

هم چنین به منظور استقلال فکری و اندیشه ای ملت های مسلمان و تقویت هویت اسلامی و احساس دینی در میان نخبگان علمی و فرهنگی و مقابله با تهاجم فرهنگی غرب، اهتمام به اسلامی شدن مدارس و دانشگاه ها افزایش یافت. به گونه ای که دانشگاه ها و مراکز علمی و دینی ضمن تأکید بر آگاهی فکری و سیاسی بر اهمیت حق تحصیل و فراگیری علمی به ویژه برای زنان مسلمان اهتمام ورزید. مراکز علمی و فرهنگی کشورهای مسلمان علاوه بر توجه به مبانی متافیزیکی دانش و هنجار سازی در مورد نوع نگرش به انسان و زندگی، درصدد تقویت دیدگاه های علمی و منطقی برای تبدیل جهان اسلام به قطب فکری و تمدنی برآمدند.

در این رهگذر، استفاده از فناوری های غرب در عین اهتمام به ارزش های دینی و یافته های بومی موجب شد، ارتباط وثیق علم و دین بر مبنای رویکرد غرب پژوهی به جای ره یافت غرب ستیزی یا غرب پذیری بر دانشگاه ها و حوزه های علمیه کشورهای اسلامی حاکم شود و بدین ترتیب بازسازی فکری براساس تلفیق سنت و مدرنیته با تأکید بر بومی گرایی و تقویت هویت فرهنگی تمدنی و اقتباس آگاهانه از فناوری های نوین در جوامع مسلمان و مراکز علمی آنان رقم خورد.