فیس بوک رکن جدید دیپلماسی ایران

حدود دو هفته قبل زمانی که بسیاری از ایرانیان چشم به رسانه ها بسته بودند تا خبری از ژنو مخابره کننده, ناگهان رویکرد عجیب فرانسه آنها را شوکه کرد

حدود دو هفته قبل زمانی که بسیاری از ایرانیان چشم به رسانه‌ها بسته بودند تا خبری از ژنو مخابره کننده، ناگهان رویکرد عجیب فرانسه آنها را شوکه کرد.

مثل بزنگاه‌های دیگر، ایرانیان سریع از شاهراه ارتباطاتشان با جهان یعنی همین اینترنت دست و پا شکسته وارد عمل شدند. نه اینکه فیس بوک باشد، تجربه امضا جمع کردن برای گوگل علیه استفاده از نام جعلی و تحریف عنوان خلیج فارس و بمب گوگلی و... نشان داده ایرانیان در هر چیزی خوب عمل نکنند، اینجا خوب اتحاد دارند.

کوتاه آنکه با سرچ کوچکی در اینترنت فن پیج فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه که ایرانیان وی را عامل اصلی عدم توافق در مذاکرات ژنو می‌دانستند پیدا شد و بازی شروع شد.

رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، میلیون‌ها دلار برای سرپا نگهداشتن لابی‌های خود در جهان صرف کرده بودند تا مذاکرات ژنو شکست بخورد و تمام قد در کنار فرانسه ایستادند، اما ببینید کاربران اینترتی ساده این سوی ماجرا چه می‌کنند.

بازگردیم به فن پیج فابیوس در فیس بوک، قبل از انتشار آدرس وزیر امور خارجه فرانسه، پست‌های فیس بوکی او نهایتا ۳۰-۲۰ لایک و تعداد اندکی کامنت داشتند. تاریخ‌ها را نگاه کنید، از نهم نوامبر به این سو ناگهان تعداد کامنت‌ها در پیج وی افزایش پیدا کرده است.

دگمه مشاهده کامنت‌ها را بزنید، انبوه کامنت‌ها دیده می‌شوند. اما صبر کنید! نام‌ها را که نگاه کنید، مشخص می‌شود نویسنده‌ها فرانسوی نیستند. اسامی ایرانی است.

ایرانیانی که به رویکرد فرانسه در جریان مذاکرات اعتراض داشتند. اول ماجرا شبیه شوخی بود، اما خیلی زود جدی شد. کاربران ایرانی که به زبان فرانسوی منطقی و مستدل به رویکرد فابیوس اعتراض کرده بودند.

تقریبا وزارت امور خارجه فرانسه بدون خون ریزی به دست کاربران ایرانی فتح شد و حالا نوبت واکنش بود.

● فرانس ۲۴: ایرانیان ناراضیند

فرانس ۲۴ در گزارشی از واکنش ایرانیان در پیج فابیوس نوشت: پس ازعدم حصول نتیجه قطعی از آخرین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای غربی، بسیاری از ایرانیان هزاران کامنت اعتراضی در صفحه فیس‌بوک وزیر امورخارجه فرانسه نوشتند.

آنچه که واضح است، این است که ایرانی‌ها به رغم آنکه استفاده از شبکه‌های مجازی در ایران ممنوع است و همچنین دسترسی به آنها با استفاده از وی پی ان و فیلترشکن بسیار دشوار است، اما بسیار در آن فعالند.

زمانی در اعتراض به کاربری واژه‌ای غیرواقعی برای خلیج‌فارس توسط نیروی دریایی آمریکا صفحه فیس‌بوک آنها را محل اعتراض خود قرار می‌دهند، حالا هم صفحه وزیر خارجه فرانسه مهمان کامنت‌های اعتراضی ایرانیان نسبت به نقش دولت فرانسه در روند مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای گروه ۱+۵ می‌شود، مذاکراتی که بسیاری از ایرانیان را به کاهش تحریم‌ها و بهبود وضع زندگی‌شان امیدوار کرده بود.

طبق اخباری که پس از پایان این دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و ۶ قدرت جهانی پیرامون برنامه هسته‌ای، منتشر شد، لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه، تنها مقام غربی بود که با توافقات صورت گرفته به مخالفت پرداخت و مذاکرات بدون نتیجه باقی ماند، هرچند بعدها روایات دیگری نیز از سوی مقامات غربی منتشر شد، روایتی که وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد این ایران بود که میز مذاکرات را ترک کرد.

اما شاید از سویی محبوبیت جواد ظریف با بیش از ۶۰۰ هزار لایک در صفحه فیس‌بوکش و همینطور نقش پررنگ فابیوس در عدم حصول نتیجه در این دور مذاکرات و اشاره او به حمایت از اسرائیل و عربستان در مقابل برنامه هسته‌ای ایران، باعث شده صفحه فیس‌بوک که او که تا پیش از حضور ایرانیان تنها کمی بیش از ۵ هزار دنبال کننده داشت به محل اعتراض ایرانیان بدل شود. اعتراض‌هایی به زبان‌های مختلف دنیا، از فرانسه و عربی گرفته تا فارسی و انگلیسی!

عده‌ای به شوخی و طنز، عده‌ای در تلاش برای متقاعد کردن منطقی وزیر فرانسوی به ارتکاب اشتباه در مخالفت با توافقنامه با تهران و عده‌ای نیز با توهین و ناسزا، اعتراضات خود را نسبت موضع اخیر پاریس در مذاکرات پنج عضو شورای امنیت و آلمان با ایران نشان دادند.

برخی مانند همیشه سعی کرده بودند طنز را چاشنی اعتراض خود به موضع لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه کنند.

عده‌ای نیز سعی کرده بودند با یادآوری نکات تاریخی یا اقتصادی نسبت به تصمیم دولت فرانسه و فابیوس اعتراض کنند.

یک شهروند ایرانی عنوان کرده دیگر از محصولات فرانسوی استفاده نخواهد کرد و سپس مدعی تحویل تسلیحات شیمیایی از سوی دولت فرانسه به صدام حسین در خلال جنگ ایران و عراق شده است.

نکات اقتصادی و به خصوص اشاره به سود کمپانی‌های خودروسازی فرانسوی در ایران، بخش مهمی از کامنت ایرانی‌ها را در صفحه وزیر امور خارجه فرانسه تشکیل می‌دهد.

وابستگی فرانسه به عربستان و اسرائیل نیز از جمله پرحجم‌ترین کامنت‌ها است. از دید این شهروند ایرانی نیز «نوبل جنگ» را باید به وزیر خارجه فرانسه داد.

در این میان یک فرانسوی نیز احتمالا با استفاده از گوگل ترنسلیت سعی کرده است به نوعی حمایت خود را از اعتراض ایرانی‌ها به وزیر امورخارجه کشور خود اعلام کند.

و شاید کامنت پایانی، نشان دهنده انگیزه بسیاری از ایرانیان برای مخالفت با تصمیم دولت فرانسه در مذاکرات اخیر باشد، مردمی که گمان می‌کردند طی مذاکرات اخیر احتمال دارد کمی از بار سنگین تحریم‌های اقتصادی در زندگی روزانه آنها کم شود.

● تحلیل لوموند از برخورد ایرانیان با فابیوس

روزنامه معتبر لوموند در مورد واکنش کاربران ایرانی نوشت: مذاکرات درخصوص پرونده اتمی ایران در تاریخ‌های ۹ و ۱۰ نوامبر بدون هیچ توافقی به پایان رسید. خوش بینی محمد جواد ظریف، رییس دیپلماسی ایران و همتایان اروپایی‌اش، امید بسیاری را در نزد مردم ایران ایجاد کرد و آنها بی‌صبرانه در انتظار توافقی نشسته بودند که بتواند تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده علیه تهران را کاهش یا حتی لغو کند. ولی این سناریو به تحقق نپیوست.

کاربران ایرانی اینترنتی که این مذاکرات را پیگیری می‌کردند، خشم و یاس خود را با نوشتن نظراتشان نسبت به نقش لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، در شکست مذاکرات، در صفحه فیس‌بوک وی نشان دادند. ایمان س. در صفحه لوران فابیوس می‌نویسد: «مردم ایران دشمن مردم فرانسه نیستند. ما می‌خواهیم دوست شما باشیم، ولی از شما نیز انتظار یک حرکت‌دوستانه داریم.» و کاربر دیگری می‌نویسد: «این حرکت برای فرانسه، به عنوان کشور حقوق بشر، شرم آور است.» نظرات برخی از کاربران تندتر بوده و با یادآوری اشغال سفارت آمریکا در سال ۱۹۸۰، نسبت به اشغال سفارت فرانسه در تهران هشدار داده‌اند. پیمان در صفحه فیس بوکش می‌پرسد: «دیوار سفارت فرانسه در تهران چند متر است؟» کاربر دیگری پیشنهاد می‌دهد که بهتر است شعار «مرگ بر فرانسه» را جایگزین «مرگ بر آمریکا» کرد.

کاربران دیگر، فرانسه را به دلیل اینکه وارد بازی اسرائیل و برخی کشورهای عربی شده مورد انتقاد قرار دادند. مهدی پ. می‌نویسد: «شما بیشتر به وزیر خارجه اسرائیل شبیه هستید تا وزیر خارجه فرانسه.» حجت به زبان فارسی در صفحه لوران فابیوس نوشته است: «ایران در دوستی خود با فرانسه تجدیدنظر خواهد کرد و خواهید دید چه کسی بیشتر به درد شما خواهد خورد: ایران یا اسرائیل؟ شما اشتباه بزرگی مرتکب شدید، آقای فابیوس! آن کسی که فکر می‌کنید نمی‌فهمد، ایران نیست، بلکه اسرائیل است.»

امیر، کاربر دیگری، از اینکه فرانسه خود را «بسیار ارزان فروخته» ابراز تاسف می‌کند. او می‌نویسد: «من متاسفم که یک کشور متمدن مانند کشور شما، با یک ملت بزرگ، تنها به خاطر پول و به خاطر حل مشکلات اقتصادی، اختیار خود را به دست کشورهای عربی بدهد.»

گروه دیگری از کاربران به فرصتی اشاره کرده‌اند که بازار ایران برای صنایع فرانسه به ارمغان می‌آورد؛ به ویژه در زمینه صنایع اتومبیل سازی، ازجمله پژو، که به دلیل تحریم‌های آمریکا و اروپا مجبور به ترک ایران شد. سارا در صفحه فیس‌بوک وزیر خارجه فرانسه می‌نویسد: «ما کلی اتومبیل پژو خریدیم. امروز این شرکت کجا است؟ شما حتی نگران سرنوشت مردم خودتان نیز نیستید.» امیررضا نیز هشدار می‌دهد: «شما اولین قربانی تحریم‌های اعمال شده علیه ایران هستید. روزی که تحریم‌ها لغو شوند، دیگر جایی در بازار ایران نخواهید داشت.»

این درحالی است که برخی کاربران فیس بوک پا را فراتر گذاشته‌اند و به تاریخ خصومت‌های ایران و فرانسه اشاره کرده‌اند. میترا س. در صفحه فیس‌بوک لوران فابیوس به «فروش تسلیحات شیمیایی و موشک‌های فرانسوی به حکومت صدام حسین در زمان جنگ ایران و عراق» اشاره می‌کند و می‌نویسد: «آقای فابیوس! این دومین باری است که کشور شما به دشمنان ایران هدیه می‌دهد. امروز ما شاهد بودیم که شما به اسرائیل و دوستانش کمک می‌کنید. واقعا از شما ممنونیم!» کاربر دیگری از آقای فابیوس می‌خواهد نگاهی به صفحه فیس‌بوک محمد جواد ظریف کند و تعداد «لایک»ها را در آن ببیند. امروز ۵۷۳ هزار نفر صفحه وزیر ایران را لایک کرده اند که این رقم برای وزیر خارجه فرانسه به کمتر از ۶۰۰۰ می‌رسد. هادی م. می‌گوید: «من نمی‌دانم تو چطور جرات کردی چنین کاری با ما بکنی.»

● دیپلمات‌های فیس‌بوکی

قدرت هایی در دنیا هستند که با صرف هزینه‌های بزرگ می‌توانند در رسانه‌های مطرح یادی از اهداف خود کنند، اگرچه ایران نظیر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اسرائیل لابی‌های ثروتمند در کشورهای توسعه یافته ندارد، اما کاربرانی دارد که با وجود انواع و اقسام مشکلات، خود را به هر طریقی که شده به فیس‌بوک می‌رسانند و با پشتکاری خارق‌العاده حرفشان را می‌زنند.

این موضوع شاید برای ما عادی باشد، اما یقینا برای رسانه‌های غربی موضوع عجیبی است. این حد از توجه و حساسیت مردم به عملکرد دولتمردان و حمایت آنها از ایشان موضوعی است که در مقابل میلیون‌ها دلار که صرف لابی‌های ضد ایرانی می‌شود ایستاده و صفحه نخست معتبرترین رسانه‌های غربی را به خود اختصاص داده است.

این اولین بار نبود که چنین واکنشی از سوی ایرانی‌ها دیده شده است. در جریان مصاحبه نتانیاهو با بی بی سی و ادعای وی در مورد آزادی در ایران نیز کاربران زیادی اتفاقا از طریق شبکه فیس بوک وارد عمل شدند و اظهارات وی را به تمسخر گرفتند.

کاربرانی که دولتی یا سازماندهی شده هم نبودند، بلکه قطراتی بودند که از هر سازماندهی بیشتر اثرگذار بودند و دنیا هم حرف آنها را باور کرد. با این حال فیس‌بوک که این روزها در دست کاربران ایرانی خود به رکنی از ارکان دیپلماسی دولت تدبیرو امید بدل شده، در ایران فیلتر است!