مثل یک سراب

ماریون جونز از درخشش دروغین تا سقوط حقیقی

قهرمان سابق «دو»های ۱۰۰ و ۲۰۰ متر زنان جهان و المپیک آن قدر اتهامات دوپینگ خود را تکذیب کرد که همگان باور کرده و با او کاری نداشتند اما اعتراف تکان دهنده وی به خطاهایش و سپس مجازات زندان، ماجراها را به کلی عوض کرد

ماریون جونز که مدتی پیش تصور می شد یکی از برترین دونده های زن در تاریخ مسابقات المپیک باشد، در ماه های اخیر چنان سقوط شدیدی داشته که اینک جز رسوایی و بدنامی هیچ چیز برای او متصور و موجود نیست. او پس از اعتراف به دوپینگ و محروم شدن به مدت دو سال و پس دادن اجباری هر پنج مدالی که در المپیک سیدنی با شکوه ظاهری فراوانی به دست آورده بود، اخیراً در دادگاهی در وایت پلینز نیویورک به اتهام دروغگویی به مقام های بررسی کننده اتهامات دوپینگ وی و بهتر بگوییم تکذیب مکرر تخلف خود طی چهار، پنج سال گذشته به ۶ ماه حبس محکوم شد تا مراتب نزول خود وتبدیل شدنش از یک ستاره به یک قهرمان تقلبی و دروغین و جعلی را کامل کند و یک نماد کامل از قهرمانان پوشالی باشد. در تمام سال های اخیر که درباره اتهامات دوپینگ جونز بحث و تحقیق می شد، وی آن را رد می کرد و حتی وقتی مدارکی خلل ناپذیر دال بر ارتباط وی با لابراتوار بالکو در کالیفرنیا آمریکا، بزرگ ترین و مخوف ترین تولیدکننده مواد غیرمجاز نیروزا در این کشور کشف و مراتب و مراحل قضیه افشا شد، باز هم جونز حاضر نشده بود ارتباط فوق و وابسته بودنش به بالکو و دریافت مکرر و دائمی مواد نیروزا از آن جا را بپذیرد و به آن اعتراف کند و آنقدر در رد قضیه و انکار اتهاماتش اصرار ورزید، که همگان حرف او را اجباراً باور کرده و متقاعد شدند که وی واقعاً دوپینگ نکرده و به واقع به این نتیجه رسیدند که راهی برای به دام انداختن او ندارند و در این زمینه ها قطع امید کردند.

● معادلاتی جدید

با چنین مقدماتی ناظران و حتی بازپرسان دلسرد شده و به اندازه سابق روی پرونده جونز حساس و دقیق نبودند، اما اعتراف او به دوپینگ منظم و دقیق و سازماندهی شده خود از سال ۲۰۰۰ به بعد که مهرماه امسال صورت پذیرفت ناگهان معادلات تازه ای را به وجود آورد و چهره متقلب و ماهیت حقیقی وی را رو کرد. مجازات های ورزشی جونز که پیشتر نیز به اختصار از آن یاد کردیم و حذف و محو تمام نتایج حاصله وی از ۲۰۰۰ به بعد را شامل می شد، فقط بخشی از ماجرا بود و نوع برخورد قضایی با خطاها و دروغ های وی نیز در کار بود و این چنین بود که سه هفته پیش قاضی کاراس در دادگاه وایت پلینز تقصیرات جونز را سنگین تر و مجازات وی را شدیدتر و او را برای نصف یک سال راهی زندان کرد که شروع این مجازات و رفتن وی به حبس از اسفندماه خواهد بود. کاراس همچنین حکم داد که جونز بعد از آزادی از زندان نیز باید دو سال را زیر نظر پلیس و با نظارت این نهاد بر زندگی اش پشت سر بگذارد و جوابگوی اقداماتش به نیروی پلیس در ازای هریک از مشکلات باشد. اضافه برآن او باید ۴۰۰ساعت خدمات عام المنفعه را نیز پشت سر بگذارد.

جونز در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه جاری در اوج قدرتش بود و در «دو»های ۱۰۰ و ۲۰۰ متر و همچنین ۱۰۰*۴ متر امدادی به مدال طلای مسابقات جهانی و المپیک رسید. اگر بخواهیم تعداد دقیق مدال های زرین او در رقابت های دو ومیدانی قهرمانی جهان را مشخص کنیم ، باید بگوییم که به عدد ۵ می رسید و چند مدال نقره و برنز هم شامل آن می شد. او در سیدنی نیز به طلا در هر سه رشته اصلی اش (۱۰۰ و ۲۰۰ متر و همچنین ۱۰۰*۴ متر امدادی) رسید و در آن زمان وی را ملکه دو ومیدانی جهان می نامیدند.

● هویتی دوگانه

مدتها تکذیب خطا و سپس قبول و اعتراف به آن، هویتی دوگانه را برای جونز به وجود آورده است و ناظران نمی دانند چگونه با آن برخورد کنند. وقتی ویکتور کونته رئیس لابراتوار ترسناک بالکو گفت که بارها به جونز مواد نیروزا داده و حتی یک بار به چشم دیده است که او به خودش این مواد را تزریق می کرده است، دونده متقلب آمریکایی نه تنها قبول مسئولیت نکرد ، بلکه حرف کونته را به کلی بی اساس خواند و با متهم کردن وی به تلاش برای براندازی خود به دادگاه شکایت کرد و وقتی سی جی هانتر قهرمان سابق پرتاب وزنه آمریکا و همسر پیشین جونز چنین کرد و همین دیدگاه را مطرح نمود، با او نیز همین برخورد را داشت و وی را نیز «یک همسر سابق حسود و انتقامجو» خواند.

افشای فعالیت های خلاف قانون در بالکو و پخش شدن جزئیات ارتباط این آزمایشگاه تولیدکننده مواد نیروزا با بیش از ۵۰ ورزشکار ملی پوش و معروف آمریکایی، طبعاً دست های جونز را هم که یکی از آن نفرات بود بیش از پیش رو کرد ولی هر چقدر مدارک علیه او بیشتر می شد، جونز به همان میزان انکار فزون تری را ضمیمه اظهاراتش می ساخت.

با این حال فشار این مسأله و موج تردیدها و تحقیق ها سرانجام از تمرکز جونز برروی فعالیت ها و مسابقاتش کاست و او حتی مجبور شد برای المپیک ۲۰۰۴ فقط جهت رشته پرش طول در مسابقات انتخابی تیم ملی دو و میدانی کشورش ثبت نام کند و مجوز حضور در المپیک را نیز تنها در همان رشته بگیرد.

● مثل مونتگومری

به همان میزان و منوال جونز در مسابقات جهانی ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ که در هلسینکی و اوزاکا برگزار شدند، نیز غایب بود و با این که توان فنی و فیزیکی لازم برای کسب مجوز شرکت در این رقابتها را صاحب بود، ترجیح داد چنین نکند و اصلاً به میدان نیاید. همین مسأله نیز تأثیرگذاری منفی ماجراها و اتهامات دوپینگ بر جونز را نشان می داد و نشانه و تأکیدی بر آن موضوع بود. او به واقع همانند «تیم مونتگومری» دونده برجسته دوی ۱۰۰ متر مردان آمریکا و جهان که مثل وی به دوپینگ و گرفتن مواد نیروزا از بالکومتهم شده بود، ترجیح می داد به میدان نیاید تا تحت نظر و زیر ذره بین ها نباشد و خطا و اتهاماتش از یادها برود و در مرکز توجه قرار نگیرد و از این بابت نفس بکشد. این امر باعث شد او از ۲۰۰۳ به بعد هیچ مدال عمده ای نگیرد و اصولاً در میدان نباشد تا در مسیر تصاحب مدال ها قرار گیرد و چنین امکانی را برای خود متصور سازد.

این رویداد و ادامه و استمرار آن و ناکام نشدن جونز در حتی یک تست دوپینگ و به روایت بهتر به دست نیامدن ولو یک مدرک خدشه ناپذیر درخصوص دوپینگ او، به نظر می رسید که وی را به ساحل نجات رسانده باشد، ولی همان طور که پیشتر گفتیم اعتراف او به خطاهایش در یک کنفرانس مطبوعاتی و درحالی که اشک می ریخت و ویران شده بود، همه چیز را عوض کرد و وضعیتی جدید را به ماجرا بخشید و پرده از چهره حقیقی این دونده و به واقع کل ورزش فاسد آمریکا برداشت که سالها دیگران را به دوپینگ متهم کرده اما بهترین ورزشکاران همین کشور مانند جونز بشدت دوپینگی هستند.

● زندگی پیچیده

در اعترافات جونز مشخص شد که وی از سپتامبر ۲۰۰۰ تا جولای ۲۰۰۱ از ماده ممنوعه THG که طی تحقیقات در بالکو به وجود آن پی برده شد، برای تقویت خود سود می جسته است و سپس در مقاطع بعدی تا ۲۰۰۴ از همین دارو و نظایر آن باز هم استفاده کرده است. این اعتراف تکان دهنده مراتب سقوط جونز را کامل کرد و زندگی پرماجرای او را پیچیده تر ساخت. او که زاده شهر لس آنجلس آمریکاست، فقط ۹ سال داشت که قهرمان رده سنی نوجوانان آمریکا شد و در ۱۶ سالگی برای همراهی تیم ۱۰۰*۴ متر امدادی این کشور در المپیک بارسلونای اسپانیا انتخاب شد، ولی آن را رد کرد و استدلالش این بود که ترجیح می دهد حتماً نفر ثابت و همیشگی تیم ملی کشورش باشد و نه این که در مراحل مقدماتی ماده مذکور از وی استفاده و در فینال به خاطر کمبود تجربه کنار گذاشته شود.

در سال های بعدی او ظاهراً چنان سریع و قوی شد که دیگر نمی شد برخورد سابق را با وی داشت و پس از کامل شدن انتقالش از بسکتبال به دو ومیدانی در سال ،۱۹۹۵ دیگر هیچکس جلودارش نبود. رکوردها و مدال های او در دوهای ۱۰۰ و ۲۰۰ متر از ۱۹۹۷ به بعد پیوسته بهتر شدند و به نقطه اوج پیروزی های وی در المپیک سیدنی منجر گشتند.

● افسانه دروغین

۸ سال بعد از آن واقعه و به لطف افشای کامل تقلب های وی (و در تضاد با تکذیب های دائمی او طی سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶) چیزی به نام جونز باقی نمانده و اگر بخواهیم بهتر بگوییم، فقط یک افسانه مخدوش و دروغین به جای مانده است. چیزی که او را مثل یک سراب از صحنه ورزش پاک خواهدکرد.

وصال روحانی

منبع: Boston globe