نه گفتن را برای توصیه مصرف مواد مخدر یاد بگیریم

اعتیاد یعنی « وابستگی به مواد به گونه ای که کاملاً مضر به حال شخص و اجتماع باشد » و مواد به هر نوع ترکیب شیمیایی که باعث تغییر در کار کرد مغز شود گفته می شود , این تغییر می تواند به صورت هیجان , افسردگی , رفتار ناهنجار , عصبانیت ها یا اختلال در قضاوت باشد

● اعتیاد

اعتیاد یعنی « وابستگی به مواد به گونه ای که کاملاً مضر به حال شخص و اجتماع باشد » و مواد به هر نوع ترکیب شیمیایی که باعث تغییر در کار کرد مغز شود گفته می شود ، این تغییر می تواند به صورت هیجان ، افسردگی ، رفتار ناهنجار ، عصبانیت ها یا اختلال در قضاوت باشد .

● گروههای مختلف مواد ( براساس اثرهای ناشی از آن )

۱) مواد مخدر ( افیونی )

۲) حشیش و ماری جوانا

۳) مواد محرک سیستم عصبی

۴) مواد کند ساز سیستم عصبی

۵) مواد توهم زا

۶) مواد استنساقی

۷) سیگار و نیکوتین

۱) گروه مواد مخدر

این گروه شامل تمام موادی است که خاصیت منگی ، بی حسی ، بی دردی ، و تخدیر کننده دارند . این مواد می توانند طبیعی یا صنعتی باشند مواد مخدر طبیعی از مشتقات تریاک می باشند ( سوخته ) مورفین ، کدئین و هروئین از ترکیبات نیمه صناعی تریاک و متادون و پتدین جز مواد مخدر صناعی می باشند .

الف) آثار مصرف مواد مخدر

ـ مواد مخدر روی مغز تاثیر می گذارد . تفکر را کند کرده و واکنش را آهسته می سازد باعث ایجاد احساس شادی موقت و خیالبافی می گردد .

ـ مواد مخدر روی بدن تاثیر می گذارد . باعث احساس رخوت و شل شدن عضلات ، ضعیف شدن تنفس ، کاهش ضربان قلب و فشار خون می گردد . کاهش اشتها ، یبوست ، تهوع و استفراغ از تاثیرات آن بر بدن است .

ـ مواد مخدر باعث مرگ می گردد .

ـ مواد مخدر به شدت اعتیاد آور است .

مواد مخدر باعث اختلات جنسی می گردد .

ـ مواد مخدر باعث تغییرات ظاهری نامناسب می شود رنگ پوست افراد معتاد به مواد مخدر کدر و لب های آنها تیره می شود به مدت سوء تغذیه ناشیب از کاهش اشتها افراد معمولاً دجار کاهش بافت عضلانی و کاهش وزن می شود .

ـ مواد مخدر باعث اختلالات روانی می گردد . مواد مخدر باعث ایجاد بیماری های افسردگی ، شیدایی و یا مخلوطی از آنها می گردد ، این علائم به صورت تحریک پذیری ، انبساط خلق و افسردگی دیده می شود افراد معتاد دچار اختلالات خواب نیز می گردند .

ـ معتادان تزریقی به بیماریهای خطرناکی مبتلا می شوند . تزریق مواد مخدر موجب ایجاد بیماری های وخیمی مثل ایدز ، هپاتیت B و هپاتیت C و سایر بیماری ها می شود . این بیماری ها به شرکای جنسی و نوزادان آنها نیز منتقل می شوند . عفونت بافت قلب ، کزاز و عفونت های پوستی و آبسه جلدی در این افراد شایع است .

ب) علایم مصرف مواد مخدر :

ـ سرخوشی

ـ گیجی

ـ اختلال عملکرد روانی

ـ کاهش تنفس

ـ تنگ شدن مردمک چشم

ـ تهوع و استفراغ

ج) علائم مسمومیت با مواد مخدر :

ـ تنفس کم عمق

ـ مردمک های خیلی کوچک ( ته سنجاقی )

ـ پوست سرد

ـ تشنج

ـ اغما

ـ مرگ

د) علائم عدم استفاده از مواد مخدر ( علایم ترک ) در فرد معتاد چنین است :

ـ درد عضلانی اسکلتی

ـ لرز ـ بیقراری

ـ آبریزش بینی و چشم ها

ـ تعریق ـ اسهال

ـ به هم خوردن وضع خواب

۲) گروه حشیش و ماری جوانا

این گروه از مواد از زمان های دور مصرف می شده و از گیاه شاهدانه به دست می آید قسمت های مختلف آن برای تهیه موادی که حشیش ، ماری جوانا و روغن از آن جمله هستند ، استفاده می شوند . حشیش را دود کرده یا با روش هایی می خورند . شکل حشیش به صورت ماده ای خمیری و سیاه تا قهوه ای است . ماری جوانا به شکل بوته خرد شده وجود دارد.

الف) علائم مصرف حشیش و ماری جوانا :

ـ قرمزی چشم ها

ـ نبض تند ( ضربان قلب تند )

ـ افزایش اشتها ، خشکی دهان

ـ سرگیجه و عدم تعادل

ـ توهم داتشن و هذیان ( دیدن و شنیدن یا ادراک چیزهایی که وجود ندارد . )

ـ اضطراب

ـ اختلال توجه ، تمرکز ، حافظه و قضاوت

ب) علائم قطع مصرف :

توجه : در صورت فطع مصرف پس از مصرف دراز مدت ، این علائم پس از چند ساعت ایجاد می گردد.

و ۴ تا ۵ روز ادامه می یابد .

ـ تحریک پذیری ، بیقراری و اضطراب

ـ لرزش دست

ـ کاهش انرژی

ـ بی اشتهایی

ـ میل به مصرف

۳) مواد محرک سیتم عصبی

این مواد دستگاه اعصاب مرکزی را تحریک نموده و سرعت عملکرد آن را زیاد می کنند ( مثل کوکائین و آمفتامین ، اکستا سی و.. )

▪ انواع کوکائین : این مواد از گیاه کوکا بدست می آید . و به صورت پودر سفید بدون بو و تلخ مزه است ، در بیشتر موارد آن را از طریق بینی استنشاق می کنند ، نوع دیگر آن وجود دارد که قابل دود کردن است تزریق آن بسیار نادر ولی فوق العاده خطرناک است . آثار آن سریع بوده و نیم ساعت تا یک ساعت طول می کشد . بنابراین برای حفظ اثر آن مصرف مکرر آن لازم است .

▪ آمفتامین ها : ابتدا برا ی مصارف درمانی ساخته شده اند و در حال حاضر تنها در موارد معدودی در درمان کاربرد دارد . انواع غیر قانونی آن به صورت پودر ، قرص ، کپسول و در رنگ های مختلف در دست است.نام های خیابانی آن کریستال ، یخ ، و سرعت است .

اکستاسی ـ یک آمفتامین توهم زا است ، به شکل قرص و. کپسول و رنگ های مختلف به صورت غیر قانونی ساخته می شود و به نام های X , و XTC و قرص شادی معرف است . این ماده به صورت خوراکی و اغلب در میهمانی های رقص خاص طولانی مدت و وحشیانه و کلوپ شبانه استفاده می شود .

▪ علائم مصرف :

الف) کوکائین :

ـ چشم قرمز رنگ

ـ آبریزش

ـ تغییرات گروه دوستان

ـ تغییر وضع عقلی یا رفتاری

ـ بی توجهی ـ افسردگی ـ خستگی

ـ عدم علاقه به مدرسه ، فامیل و فعالیت های قبلی

ـ نیاز مکرر به پول ( قرض کردن )

ب) اکستاسی:

ـ مشکلاتی در به خاطر آوردن

ـ عدم هماهنگی و کنترل

ـ گیج خوردن

ـ از دست دادن ناگهانی هوشیاری

-افسردگی

ـ مشکلات خواب

ج) آمفتامین ها:

ـ خشکی دهان

ـ تعریق

ـ تغییر الگوی خواب

ـ تغییر الگوی غذا

۴) مواد کند ساز سیتم عصبی

این مواد عموماً عملکرد دستگاه عصبی را کند می سازند و شامل داروهای مسکن خواب آور و الکل می باشند . دیازپام ، فنوباربیتال ـ آلپرازولام ( زاناکس ) لورازپام و … از این گروه می باشند .

د) علائم مصرف این مواد :

ـ آرامش و خواب

ـ ضعف هماهنگی در حرکات

ـ اشکال قضاوت و تمرکز

ـ سخنان بریده بریده و تاری دید .

در صورت عدم مصرف علایم عبارتند از :

ـ اضطراب ، بی خوابی

ـ احساس ضعف و تهوع

ـ افزایش دمای بدن

ـ آشفتگی روانی

ـ توهم و تشنج

۵) گروه توهم زا :

این گروه از مواد بر فرآیند های ذهنی افراد تاثیر می گذارند ، شایعترین این مواد که مورد سوء مصرف قرار می گیرند ال . اس دی ( LSD ) می باشد که از یک نوع قارچ به صورت نیمه مصنوعی بدست آوردند . از نظر ظاهری ماده ای سفید رنگ است که معمولاً به صورت قرص موجود است .

مواد توهم زا روی مغز اثر میگذارد و باعث بروز احساسات غیر واقعی ـ و بی علاقگی به زندگی می گردد .

۶) گروه استنشاقی :

این مواد معمولاً از راه بینی و به وسیله حس بویایی مصرف می شوند . بنزین ـ حلال ها ُواکس و …. از این گروه هستند . که می توانند مورد سوء مصرف قرار گیرند این گروه از مواد نیز باعث آسیب زدن به سیستم اعصاب ، قلب ، روان و بدن میگردند .

« نه » گفتن را بیاموزیم .

همه ما روزی به دنیا آمده ایم . به تدریج رشد کردیم و با حمایت والدین یا دیگر افراد بزرگ شدیم به یاد بیاوریم که والدین مان در هنگام انجام هر کاری مراقب بودند و به یاد آوریم که آنها بسیاری از تصمیمات را تائید یا رد می کردند . اکنون ما تکامل یافته ایم و به تدریج این وظایف را به عهده گرفته ایم . بنابراین چون ما مسئول مراقبت از خودمان شده ایم ما مسئول هستیم که در مواقع مورد نیاز بگوئیم « نه »

● چگونه به مصرف مواد بگوئیم « نه »

۱) شرایط را در ک کنید . متوجه باشید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است .

۲) در ذهنتان دلایل خود برای « نه » گفتن را مرور کنید . مصرف مواد غیر قانونی است . به مغز و بدن شما آسیب می رساند و د رنهایت شما را گرفتار می نماید .

۳) بگوئید « نه » نه گفتن شما در موقعیت صحیح نشان دهنده قدرت شماست .

۴) پیشنهاد دیگری بدهید . اگر دوست شماست و می خواهید دوستی تان را ادامه دهید .

پیشنهادات دیگری برای گذراندن وقت ارایه دهید . ( رفتن به سینما ، پارک ، بازی و ورزش و …. ) اگر طرف مقابل شما به نه گفتن شما احترام نمی گذارد ، دوست شما نیست .

۵) از محل بروید . اگر فرد مقابل شما دوست شما نیست یا به پاسخ منفی شما احترام نمی گذارد .و اصرار می کند ، آنجا را ترک کنید .

● توصیه های مفید به دیگران برای ترک اعتیاد

ـ خطرات و عواقب مصرف مواد را برای او توضیح دهید .

ـ به او بگوئید که با ترک اعتیاد ، عوارض جسمی ، به زودی بر طرف می شود .

ـ توضیح دهید به او کمک خواهد شد که با تحمل کمترین مشکلات اعتیاد خود را کنار بگذارد .

ـ دوستتان را مطمئن کنید که با تصمیم قطعی ، می تواند موفق شود .

ـ به او یادآوری کنید که هر چه زودتر اقدام کند .

ـ از او بخواهید از خانواده و نزدیکان کمک بگیرد .

ـ او را مطمئن سازید که با ترک اعتیاد ، دوستان جدیدی پیدا می کند.

ـ فرد را به کوشش برای ترک تشویق کنید تا حتی در صورت عدم موفقیت ، قبلی باز هم تلاش کند.

ـ او را به یکی از مراکز معتبر درمان اعتیاد راهنمایی کنید .