چرا خفه نمی شوی شاه اسپانیا به چاوس گفت

پس از اینکه چاوس گفت آسنار فاشیست است, چاوس همچنان به اظهارات تند خود ادامه داد و اعتنایی به سخنان نخست وزیر اسپانیا خوسه لوئیس رودریگس ساپاته رو نکرد که از او خواسته بود قدری سیاستمدارانه و مدبرانه تر برخورد بکند چاوس تازه در ادامه صحبت های خود این را هم گفته بود که فاشیست ها اصلاً آدم نیستند «یک مار از یک فاشیست آدم تر است »

نشست اسپانیایی ها و امریکای جنوبی ها می رفت که امسال هم مثل سال های پیش برگزار شود؛ نشستی که برای منطقه امریکای جنوبی تا اندازه یی مهم بود اما تکراری و دلیلی نداشت که صدایش به گوش آلمانی ها، بلغاری ها یا ما ایرانی ها برسد. اما این بار اوضاع فرق داشت، به خصوص وقتی که شاه اسپانیا به هوگو چاوس رئیس جمهور دوآتشه ونزوئلا گفت؛ «چرا خفه نمی شوی.»

تقریباً خبری از این نشست حتی در منطقه امریکای جنوبی هم منتشر نشده بود که تصویر ویدئویی جر و بحث شاه و رئیس جمهور مثل برق در سراسر جهان پخش شد.

بی بی سی نوشت که خوان کارلوس پادشاه اسپانیا ابتدا یک مقدار خویشتنداری کرد اما این چاوس بود که آتش بحث را تند کرد و گفت خوسه ماریا آسنار نخست وزیر سابق اسپانیا «فاشیست» است. اینکه آدم بگوید یک نخست وزیر اسپانیایی فاشیست بوده حرف کمی نیست؛ به خصوص در اسپانیا که سال ها خونریزی و جنگ داخلی را پشت سر گذاشته و رهبری به نام ژنرال فرانکو داشته که ۳۶ سال جز استبداد و سرکوب کار دیگری نکرده است. جر و بحث دو نفر تیتر یک روزنامه های اسپانیا و خیلی از روزنامه های دیگر به استثنای روزنامه دولتی ونزوئلا، دیاریو ویا، شد که اصلاً موضوع را نادیده گرفت و به آن نپرداخت. یک مقاله هم به قلم فیدل کاسترو در خوونتود ربلده چاپ شد که در آن رهبر کوبا از هوگو چاوس، رفیق و متحد عزیز خود، دفاع کرده بود.

● مجادله چطور رخ داد

پس از اینکه چاوس گفت آسنار فاشیست است، چاوس همچنان به اظهارات تند خود ادامه داد و اعتنایی به سخنان نخست وزیر اسپانیا خوسه لوئیس رودریگس ساپاته رو نکرد که از او خواسته بود قدری سیاستمدارانه و مدبرانه تر برخورد بکند. چاوس تازه در ادامه صحبت های خود این را هم گفته بود که فاشیست ها اصلاً آدم نیستند. «یک مار از یک فاشیست آدم تر است.»

با این حال ساپاته رو گفت؛ «آقای آسنار با رای مردم انتخاب شده و او نماینده قانونی مردم است.»

چاوس سپس بدون اعتنا به ساپاته رو و به رغم اینکه میکروفنی که جلویش بود خاموش شده بود به اظهاراتش ادامه می دهد تا جایی که شاه اسپانیا به جلو خم می شود و می گوید؛ «تو چرا خفه نمی شوی؟»

بنا بر گزارش ها شاه اسپانیا از عبارتی استفاده کرده که اغلب خطاب به بچه مدرسه یی ها می گویند.

کمی بعد چاوس اظهارات شاه اسپانیا را هم بی پاسخ نمی گذارد. بنا بر خبری که آسوشیتدپرس منتشر کرده، چاوس گفته؛ «با بیان حقیقت به کسی اهانت نمی کنم. دولت ونزوئلا این حق را برای خود محفوظ نگه می دارد که در مقابل هر نوع تجاوز و تعرضی در هر کجا و هر مکانی و در هر حالتی از خود واکنش نشان بدهد.» همه این حرف ها تازه در حالی بود که کمی بعد چاوس شاه اسپانیا را متهم می کند از جریان یک کودتای علیه چاوس قبل از اینکه کودتا رخ بدهد خبر داشته است. طی این کودتا چاوس چند روزی از قدرت بیرون رانده شد اما دوباره قدرت را در دست گرفت.موضوع نشست امسال کشورهای امریکای لاتین و اسپانیا «یکپارچگی اجتماعی» نام داشت. کمی قبل از این جدل یک درگیری دیگر بین رهبران اروگوئه و آرژانتین که همسایه هم هستند داشت نشست را به هم می زد. بحث و جدل دو کشور به این خاطر بالا گرفته بود که اروگوئه به یک کارخانه کاغذسازی در نزدیکی مرز آرژانتین به رغم موافقت این کشور اجازه فعالیت داده است. آرژانتین معتقد است این کارخانه کاغذسازی به محیط زیست این کشور آسیب می رساند. کمی پیشتر تعدادی از مزرعه داران آرژانتینی علیه این کارخانه تظاهراتی آرام برگزار کرده بودند. آنها نگران آن هستند که فاضلاب کارخانه به مزارع شان آسیب برساند.روی برخی از پلاکاردهای آنها نوشته بود؛ «کارخانه کاغذسازی، نه،» پلیس لب مرز اروگوئه مستقر شده بود و مانع آن شد که آنها از مرز گذر کنند.دستور ساخت کارخانه کاغذسازی درست چند ساعت بعد از سخنرانی تاباره واسکوئز رئیس جمهور اروگوئه صادر شد که طی آن از آشتی با آرژانتین سخن گفته بود و بعد از سخنرانی هم دو رئیس جمهور همدیگر را بغل کرده بودند. رئیس جمهور آرژانتین پس از شنیدن صدور حکم شروع کار کارخانه گفت رئیس جمهور اروگوئه از پشت به مردم آرژانتین خنجر زده است. به هر حال، شرکت فنلاندی که سازنده کارخانه کاغذسازی و بزرگ ترین سرمایه گذار خارجی در اروگوئه است، می گوید از آخرین تکنولوژی ها استفاده می کند و کارخانه برای محیط زیست خطری تولید نخواهد کرد. اما آرژانتین به هر حال مخالف است و این موضوع را به دادگاه بین المللی لاهه کشانده است که دادگاه هم رای را فعلاً به تعویق انداخته است.

● رهبران چپ گرا

این اولین بار نیست که قیل و قال چاوس در یک نشست بین المللی توجه رسانه ها را به خود جلب کرده است. سال پیش هم او در مجمع عمومی سازمان ملل گفت جرج بوش «شیطان» است. هیچ کدام از دیگر رهبران چپ گرای امریکای لاتین به اندازه چاوس تندخو نیستند و به صراحت او نظراتشان را بیان نمی کنند. در ویدئویی که مجادله شاه اسپانیا با چاوس را نشان می دهد اوو مورالس رئیس جمهور بولیوی که با چاوس و کاسترو هم سو است، از ته میز کنفرانس سری بیرون می کشد اما وسط بحث دو سیاستمدار نمی پرد. دانیل اورتگای نیکاراگوئه یی، دیگر رئیس جمهور چپگرای امریکای لاتین، هم ترجیح می دهد وارد بحث چاوس و شاه خوان کارلوس نشود. البته او کمی بعد در سخنرانی خود کلی به شرکت های اسپانیایی که ثروت های امریکای لاتینی ها را به یغما می برند می توپد. مارتین مورفی تحلیلگر شبکه خبری بی بی سی نوشته؛ «جالب بود اگر آقای کاسترو هم آنجا بود و می دیدیم او چه عکس العملی نشان می داد.» تحلیلگر بی بی سی این را هم اضافه کرده هیچ رهبر دیگری به غیر از کاسترو که به طور موقت به خاطر بیماری از قدرت کناره گیری کرده به اندازه چاوس صراحت ندارد.

چاوس، مورالس و اورتگا کمی بعد از نشستی که به جدل بین شاه اسپانیا و چاوس انجامید با هم دیدار کردند. در آن نشست چاوس دوباره گفت که حق دارد از آسنار انتقاد کند و دوباره جملات تندی هم نثار پادشاه اسپانیا کرد. برخی از تحلیلگران سیاسی عقیده دارند نحوه یی که شاه اسپانیا چاوس را خطاب قرار داد و مثل بچه مدرسه یی ها با او رفتار کرد باید برای رئیس جمهور ونزوئلا که سرمشق خود را سیمون بولیوار قهرمان آزادیخواه امریکای جنوبی می داند شرم آور باشد. چاوس نه تنها به شاه اسپانیا گفت بهتر است خودش خفه بشود و علاوه بر اینکه گفت شاه اسپانیا در کودتا علیه وی دست داشته این را هم اضافه کرد که آسنار هم در این کودتا دست داشته است. با این حال به نظر نمی رسد که این جدل بر روابط سیاسی ونزوئلا و اسپانیا تاثیر زیادی داشته باشد. برخی از تحلیلگران می گویند جدل دو نفر بیشتر یک جدل ایدئولوژیک بوده تا یک جدل سیاسی.

اسپانیا یکی از بزرگ ترین سرمایه گذارها در ونزوئلا است، به خصوص در آنجا که صحبت از بخش انرژی می شود. در سال ۲۰۰۶ بیش از ۵۰ درصد از سرمایه گذاری خارجی ونزوئلا توسط شرکت های اسپانیایی انجام شده بود. و به نظر می رسد تجارت بیش از عقاید ایدئولوژیک در روابط خارجی تاثیرگذار باشد، لااقل تا آنجا که به اسپانیا و ونزوئلا مربوط می شود.