چگونه با استرس محیط کار کنار بیاییم

همه ما در محیط کار, استرس ناشی از مشکلات و دغدغه های فکری مرتبط با کارمان را تجربه کرده ایم

همه ما در محیط کار، استرس ناشی از مشکلات و دغدغه‌های فکری مرتبط با کارمان را تجربه کرده‌ایم. ترس از دست دادن کار به خاطر ادغام واحدهای صنفی، تغییر مدیریت، کاهش بودجه سازمانی، نوع رابطه‌ای که ما با افراد بالادست خود داریم، میزان رضایت‌مندی آنها از عملکردمان و هزار و یک دلواپسی دیگر، منجر به بروز استرس و علائم آن نظیر بی‌خوابی، تشویش خاطر و عدم تمرکز می‌شود. در این میان نکته مهم، غلبه بر آن و راه‌های انجام این کار است تا بتوانیم هدایت زندگی حرفه‌ای خود را به دست بگیریم و روحیه پرانرژی خود را حفظ کنیم. در ادامه، راهکارهایی برای انجام این کار و مقابله با استرس یا به حداقل رساندن آن به شما توصیه می‌شود که می‌تواند مفید واقع شود.

● نوع نگرش خود را تغییر دهید

تجربه ویکتور فرانکل در اردوگاه‌های کار اجباری که در شاهکارش «انسان در جستجوی معنا» (۱۹۵۹) توصیف شده نشان می‌دهد در هر وضعیت دشوار و شرایط سختی که باشیم، این ما هستیم که شیوه نگرش و برخوردمان را نسبت به آن انتخاب می‌کنیم. به عبارت دیگر انسان با هر اندیشه‌ای که در سر می‌پروراند نوع نگرش و برخورد خود را نسبت به مسائل مختلف تعیین می‌کند و به اصطلاح جبهه‌گیری مثبت، منفی یا حتی خنثی نسبت به آن می‌گیرد. افکار و باورهایی نظیر «ای کاش از قبل می‌فهمیدم این شرکت قرار است ورشکسته شود» حاصلی جز متشنج کردن جو موجود برای خودتان و افزایش استرس درونتان ندارد، اما فکر کردن به این موضوع که این تجربه‌ای برای آینده‌ام خواهد بود آینده موفقیت‌آمیز برای شما رقم خواهد زد.

روان‌شناسان معتقدند انسان می‌تواند انتخاب کند، شاد زندگی کند یا ناراحت باشد و به عبارتی دیگر اختیار شادی یا ناراحتی انسان تا حد زیادی با خود اوست. مطالعات مختلف نشان می‌دهد انسان به محض تطبیق دادن خود با شرایط دشوار، می‌تواند با آنها به طور مسالمت‌آمیزی کنار بیاید بی‌آن که خوشحالی خود را زائل کند. یک بررسی ده ساله از سوی انستیتو ملی سالخوردگی نشان داده است افرادی که سال ۱۹۷۳ خوشحال بودند و با شادی زندگی می‌کردند سال ۱۹۸۳ هم خوشحال بودند، با وجود این که تغییرات زیادی در زندگی‌شان ایجاد شده بود.

● از تو حرکت، از خدا برکت

برای کاهش استرس، نیروی خود را متمرکز و اقدامات و کارهایی کنید که در کنترل شما هستند نه کارهایی که نتیجه و بازده آنها از کنترل شما خارج است. اگر می‌بینید مسوولیت دشواری بر عهده شما گذاشته شده به جای فکر کردن به این که چگونه از پس انجام آن برخواهید آمد و آیا موفق خواهید شد یا نه، به خدا توکل کنید و با صرف تمام نیرو و قوای خود، برای انجام آن مسوولیت، نتیجه کار را به خدا واگذار کنید.

● زندگی و وقت خود را کنترل کنید

مطالعه‌ای که روی مقوله شادی و با نظرسنجی از چند‌‌صد نفر در ۱۶ کشور مختلف انجام گرفت نشان داد یکی از خصوصیات مشترک در انسان‌های خوشحال این است که کنترل زندگی‌شان را در دست دارند و می‌دانند چگونه برای وقت خود برنامه‌ریزی کنند. دیوید جی میر، نویسنده کتابی در باب خصوصیات انسان‌های خوشحال توضیح می‌دهد: یک راه مطمئن برای افزایش قدرت درون، مهارت یافتن در استفاده درست از زمان است.

انسان‌های خوشحال، وقتشان پر و برنامه‌ریزی شده است، در حالی که افراد ناراحت هیچ گونه تعهدی در خود نسبت به وقتشان نمی‌بینند و وقتشان را به بطالت و غصه‌خوردن می‌گذرانند. آنها همه چیز را به تعویق می‌اندازند و از تصمیم‌گیری‌های مهم عاجزند. برای آنها وقت ارزش واقعی ندارد چون نسبت به آن بی‌تفاوتند. دکتر جی‌میر توصیه می‌کند: برای خود فرصت‌های زمانی تعیین کنید و بکوشید کارهایتان را در فرصت تعیین شده به پایان برسانید. این کار باعث می‌شود از این که وقت و زندگی شخصی‌تان را در کنترل دارید، احساس خوبی کنید.

● مثبت فکر کنید و اشتباهاتتان را بپذیرید

مثبت فکر کنید و نگاهی مثبت به همه چیز داشته باشید و حتی اگر فکر می‌کنید موفقیت با شما نخواهد بود، به موفقیت امید داشته باشید. چنین نگرش مثبت تا حد زیادی از استرس آتی می‌کاهد. به خود گوشزد کنید که شکست در درازمدت، موفقیت به دنبال خواهد داشت و اشتباهات، به آموختن تجربیات جدید خواهد انجامید. افراد موفق به همین خاطر، بیشتر تلاش و مبارزه می‌کنند و قطعا بیشتر از دیگران هم با شکست دست و پنجه نرم می‌کنند. شکست می‌تواند بهترین معلم آدم باشد. این که با هر شکست و لغزشی به خودتان سرکوفت بزنید، حاصلی جز استرس نخواهد داشت.

● به پیشواز استرس نروید

استرس می‌تواند موانع و مشکلات را بزرگ جلوه دهد، اما مادامی که اطمینان داشته باشید می‌توانید بر آن غلبه کنید و استرس نیز از بین خواهد رفت. بنابراین به جای تمرکزکردن بر این مشکلات، به فکر راهکارهایی برای غلبه بر آنها باشید. غصه و نگرانی نه‌تنها چیزی را حل نمی‌کند بلکه مشکلی بر مشکلات دیگر می‌افزاید. وقتی غصه می‌خورید و نگران هستید در حقیقت به افکار منفی و آنچه نمی‌خواهید اتفاق بیفتد فکر می‌کنید و باورهای ذهنی منفی می‌سازید که می‌تواند در شما تولید اضطراب و تشویش کند.

اگر دائم به این فکر کنید دیر یا زود از کار برکنار خواهید شد، دیگر نمی‌توانید کار فعلی خودتان را درست و با روحیه انجام دهید و همین امر، عملکرد شما را پایین می‌آورد. به عبارت دیگر، شما با این کار، بستر لازم برای شکست زودتر خودتان را فراهم می‌آورید، در حالی که با کنار گذاشتن غصه و نگرانی در حقیقت اجازه نمی‌دهید مشکلات در مقابل شما قرار گیرند. متمرکز شدن بر موانع و مشکلات، آنها را از آنچه هست بزرگ‌تر جلوه می‌دهد، در حالی که فکر نکردن به مشکل، باعث می‌شود کمرنگ‌تر جلوه کند.

● بشاش و خنده‌رو باشید

داشتن روحیه بشاش نشانه سلامت روحی است. مطالعات نشان داده است که بشاش بودن و داشتن یک روحیه شاد می‌تواند در کاهش استرس، سردرد، کمردرد، کسالت و افسردگی (با تولید اندروفین که مسکن طبیعی بدن است) کمک کند. همچنین ورزش را که در تجدید قوای بدن موثر است فراموش نکنید. داشتن سلامت جسمی، به شما توان لازم را برای مقابله با بیماری‌های روحی و همین‌طور تاثیرات مخرب استرس می‌دهد.

● کمک بخواهید

اگر واقعا از استرس شدید رنج می‌برید از مراجعه به یک مشاور یا روانکاو، ابایی نداشته باشید. آنها به شما راه‌هایی را برای کنار آمدن با استرس و کنار گذاشتن آن نشان خواهند داد. حتما این تجربه را داشته‌اید که با درددل کردن با دوستان و نزدیکان خود، آسودگی بیشتری به دست می‌آورید. پس تردید نکنید و از صحبت کردن با دوستان یا یک مشاور، در مورد مشکلاتی که فکر می‌کنید منشا استرس‌تان هست خجالت نکشید.

● هدفمند زندگی کنید

یک ضرب‌المثل می‌گوید «کسانی که هدف و آرمان‌های لازم برای زندگی کردن را می‌یابند، توان لازم برای زیستن را نیز خواهند یافت.» هدفمند بودن، شرط موفقیت و غلبه بر استرس ناشی از دلمردگی است.

حسین عابدی