آثار و برکات پرهیزکاری

در میان آموزه های دینی، کمتر موضوعی را می توان یافت که همانند تقوا مورد تاکید آیات و روایات قرار گرفته باشد. قرآن کریم و روایات ائمه هدی(ع)، آثار و برکات تقوا را در چند محور مطرح …

در میان آموزه های دینی، کمتر موضوعی را می توان یافت که همانند تقوا مورد تاکید آیات و روایات قرار گرفته باشد. قرآن کریم و روایات ائمه هدی(ع)، آثار و برکات تقوا را در چند محور مطرح کرده که به برخی از آنها اشاره می شود.

۱) کرامت انسان نزد خدا: «ان اکرمکم عندالله اتقاکم؛ گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست»(حجرات۱۳/). از امیر المومنین علی (ع) نیز روایت شده: «هیچ کرامتی همانند تقوا نیست.»

۲) استوارترین بنیان: «ا فمن اسس بنیانه علی تقوی من الله و رضوان خیر ام من اسس بنیانه علی شفا جرف هار فانهار به فی نار جهنم؛ آیا کسی که بنیان خود را بر اساس تقوا و رضای الهی بنا نهاده بهتر است یا کسی که اساس خود را بر پرتگاه بی بنیادی بنا کرده که ناگهان در آتش دوزخ فرو می ریزد؟»(توبه۱۰۹/). در بیان حضرت علی (ع) آمده است: «بنیان تقوا چنان استوار و مستحکم است که چیزی آن را نابود نمی کند و زراعتی که بذر آن بر سرزمین تقوا پاشیده شود و از آن آب خورد، هرگز تشنه نمی ماند.»

۳) گشایش امور و وسعت روزی: «من یتق الله یجعل له من امره یسرا؛ هر کس که تقوای الهی را پیشه خود سازد، خداوند کار را برای او آسان می گرداند»(طلاق۴/) و «و من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب؛ کسی که تقوای الهی را پیشه خود سازد، خداوند راه خارج شدن از مشکلات را برای او قرار می دهد و از جایی که گمان ندارد به او روزی می دهد»(طلاق۲/و۳). پیامبر اکرم (ص) هنگام تلاوت این آیه کریمه می فرمود: «تقوا و پرهیزکاری موجب می شود خداوند برای انسان پرهیزکار راه خلاص از شبهه های دنیا و نجات از دشواری های مرگ و سختی های قیامت قرار دهد.» حضرت علی (ع) نیز در شرح این آیه شریفه، تقوا را مایه گشایش و نجات از فتنه ها و نورانیتی در تاریکی ها معرفی کرده است و در بدرقه قهرمان دیار ربذه فرمود: «ای ابوذر، آگر آسمانها و زمین نسبت به کسی به هم بسته شوند ولی او تقوا پیشه کند، خداوند برای وی گشایشی ایجاد می کند.»

۴) سرانجام نیک: «و العاقبه للمتقین»(اعراف۱۲۸/)، «و العاقبه للتقوی»(طه۱۳۲/) ، «و الآخره عند ربک للمتقین»(زخرف۳۵/). در برخی از آیات قرآن، این فرجام نیک به صورت نجات از جهنم معرفی شده است: «خداوند پرهیزکاران را با رستگاری و کامیابیشان رهایی می بخشد، (به گونه ای که) نه بدی به آنها می رسد و نه اندوهگین می شوند»(زمر۶۱/). در برخی دیگر از آیات، آن عاقبت نیک به عنوان رسیدن به بهشت و نعمتهای بی زوال آن تبیین شده است: «پرهیزکاران بازگشت و سرانجامی نیکو دارند. بهشت های جاودان که درهایش به روی آنان گشوده است (برای آنان مهیاست)»

۵) محبت الهی: «ان الله یحب المتقین»(توبه۴/). تقوای کامل در تبعیت کامل از رسول اکرم (ص) است و تبعیت از آن حضرت موجب محبوب شدن انسان نزد خداوند متعال می شود و لذا فرمود: «اگر دوست دارید محبوب خدا شوید از من که حبیب خدا هستم تبعیت کنید، خدا شما را دوست خواهد داشت»(آل عمران۳۱/).

۶) پشتوانه قبولی اعمال: «انما یتقبل الله من المتقین؛ خداوند (عمل صالح را) فقط از پروا پیشگان می پذیرد»(مائده۲۷/). مطابق این آیه شریفه، تقوا مایه قبولی اعمال است و بدون آن هیچ عملی مورد قبول واقع نمی شود، چنانکه حصر «انما» مفید همین معناست. سرش آن است که عملی مورد قبول واقع می شود که رنگ خدایی به خود بگیرد و خصوصیت وجه اللهی پیدا کند: «کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذو الجلال و الاکرام»(الرحمن۲۶/ و۲۷). امیرالمومنین (ع) فرمودند: «هیچ عملی آن گاه که از پشتوانه تقوا برخوردار باشد، کم نخواهد بود؛ زیرا مورد قبول خدای بزرگ قرار می گیرد. چگونه می توان مقبول خدای بزرگ را کم دانست؟.»

مصطفی یاسینی