ماجرای مستندسازی در جبهه فرهنگی انقلاب دور افتاده

ذوق مرگی می گیریم اگر اعلام شود در رسانه ملی یا مطبوعات که فلان فیلم مستند با موضوعی مربوط به دفاع مقدس و جبهه فرهنگی انقلاب روی آنتن خواهد رفت

ذوق مرگی می گیریم اگر اعلام شود در رسانه ملی یا مطبوعات که فلان فیلم مستند با موضوعی مربوط به دفاع مقدس و جبهه فرهنگی انقلاب روی آنتن خواهد رفت. ذوق مرگ می شویم اگر می بینیم پخش مستند از دل جنگ سی و سه روزه به جای ساعت ۲۴ و همزمان با بازی فوتبال ساعت ۱۷ پخش شود. ذوق مرگ می شویم اگر... به ذهنم فشار می آورم تا چند نام مستندساز به یاد آورم به زحمت به عدد پنج می رسد! و سعی می کنم برآورد ریالی فیلمهایشان را محاسبه کنم کمتر از کاسه توالت فروش شبکه پنجم است!

باور کنیم یا نه برآورد اکثر مستندهای تلویزیونی ما از مزخرف ترین داستان ها نیز کمتر است. اما واقعا قدر مستند در جهان نیز همین است؟

‌● مستندسازی و جبهه مقاومت جهانی:

سینمای هیچ کشوری در جهان تاب و توان رویارویی با هالیوود را ندارد. روی همین مهم آمریکای لاتینی ها که خطر آمریکا را نزدیک تر از ما می بینند به سوی سینمای ارزان تر و افشاگر می روند و شروع به ساخت گسترده مستند درباره خود می کنند.

در کوبا و درباره خلیج خوک ها، درباره« چه »و درباره فیدل تاکنون فیلم های بسیاری ساخته اند. مستندهایی که به افشاگری درباره یازده سپتامبر پرداخته و یا از «وانانو» و تأسیسات اسرائیل پرده برمی دارد. در ایران نیز این گردونه به دست توانای آقا سیدمرتضی به چرخش درآمد. اما با پایان جنگ و آغاز کاریزمای سازندگی تقریبا این مقوله متوقف شد. از آن زمان به بعد مستندسازی در جبهه انقلاب تبدیل به کاری چریکی با یک دوربین ارزان قیمت و روی دست و عاری از هرگونه تکنیک می شود. «وحید چاووشی»، «سلیم غفوری» و «سهیل کریمی» از نام های آشنای این دوره اند.

با آغاز دور عدالتخواهی، مستندسازان عدالت خواه تصمیم می گیرند تا درباره وضع موجود جهانی و جبهه عدالت خواهی جهانی به تولید فیلم بپردازند. مستند سومالی، مستندهای عراق، لبنان و آمریکای جنوبی از این دستند، که اکثرا با هزینه های شخصی تولید و سپس به صداوسیما ارائه شده است.

به هر تقدیر امید است با آمدن «دکتر گلبهار» به مرکز مستندسازی سیما و آغاز به کار مجدد سینمای «مستند و تجربی» وضعیت بودجه نیز در این گونه سینما تکانی بخورد و یاد مدیرانمان بیفتد که در غرب از تمام تکنیک موجود در سینما برای کار مستند بهره می برند.

وقتی قرار است مستندی درباره حیوانات ساخته شود محال است از CG به عنوان ابزار اصلی، Motion Control و دوربین های پیشرفته استفاده نشود. البته خیلی انتظار زیادی است اگر تا این حد متوقع باشیم. اما لااقل می توان انتظار داشت مستندسازان از اسپایدر کرین و یک دوربین DV ۱۳۵ بهره مند باشند!

● جلوی اتوبان یکطرفه را بگیرید.

وضعیت بودجه بد فرهنگی در غائله مستند باعث شده است تا از یکسو فیلم ها با کیفیت پائین تری تولید شود و از سوی دیگر عدم توجه کاردارهای فرهنگی ایران در کشورهای آمریکای لاتین، موجب ایجاد یک اتوبان یکطرفه از آنسو به اینسو گردیده است. لذا می طلبد تا مسئولان این حوزه با تولید آثار کیفی و ژورنالیستی در حوزه انقلاب اسلامی و تفکر امام و برگزاری نشست ها و جشنواره های مستند در آمریکای لاتین به جای یک بزرگراه یکطرفه یک اتوبان دو طرفه ایجاد کنند تا لااقل اندکی هم از تفکر توحیدی امام به گوش مردم مقاوم آن حوزه نیز برسد و البته اینها همه مستلزم داشتن عقیده است به اینکه کار باید کرد! کار.

مرضیه رفیع