فضیلت امر به معروف و نهی از منکر

سلامت و صلابت جامعه نیازمند حضور فعال و همکاری مستمر مردم در تمامی صحنه‌ها، و نظارت آنان بر امور می‌باشد. مکتب انسان‌ ساز توحید با طرح فریضه امر به معروف و نهی از منکر به این …

سلامت و صلابت جامعه نیازمند حضور فعال و همکاری مستمر مردم در تمامی صحنه‌ها، و نظارت آنان بر امور می‌باشد. مکتب انسان‌ ساز توحید با طرح فریضه امر به معروف و نهی از منکر به این نیاز اجتماعی پاسخ گفته و راه را برای پویایی و بالندگی جامعه هموار و مطمئن ساخته است. این فریضه یکی از اصول عملی دین مبین اسلام می‌باشد.

قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید: «مردان و زنان مومنه دوستان یکدیگرند و بین آنها رابطه وصله مودت و عواطف محبت‌آمیز حکمفرماست. امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند،‌ نماز را به پا می‌دارند. زکات را ادا می‌نمایند، خدا و پیغمبر را اطاعت می‌کنند اینها هستند که البته رحمت الهی شامل حالشان می‌شود . خداوند غالب و حکیم است. (توبه/ ۷۱)

در این آیه کریمه بخش ‌هایی به صورت لازم و ملزوم، علت و معلول، سبب و مسبب مترتب بر یکدیگر ذکر شده است. لازمه ایمان واقعی و حقیقی- نه ایمان تقلیدی و تلقینی- رابطه و علاقه به سرنوشت یکدیگر است و لازمه این محبت و علاقه به سرنوشت هم و رابطه محبت‌آمیز امر به معروف و نهی از منکر است.

لازمه امر به معروف و نهی از منکر قیام بندگان است به وظیفه عبادت و خضوع نسبت به پروردگار یعنی نماز و قیام به وظیفه کمک و استعانت از فقرا و ضعفا یعنی زکوه و بالاخره لازمه امر به معروف و نهی از منکر اطاعت از خدا و رسول و احیای همه دستورات دینی است و لازمه همه اینها این است که رحمت‌های بی‌پایان خداوند غالب قادر که کارهای خود را بر اساس حکمت اجرا می‌کنند شامل حال گردد. در واقع یکی از آثار و فواید انجام این فریضه برقراری محبت و مودت در بین مردان و زنان مومنه است که به سرنوشت همدیگر علاقه‌مند هستند و از این روست که فریضه امر به معروف و نهی از منکر را اجرا می‌نمایند تا دوستان خود را از سرنوشت عذاب آور بر حذر دارند.

خداوند همچنین در آیه ۱۱۰ در سوره آل عمران می‌فرمایند:

«کنتم خیر امه اخرجت للناس تامرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تومنون بالله شما بهترین امتی هستید که برای مردم خروج کرده‌اند (قیام کرده‌اند) امر به معروف می‌کنید و نهی از منکر و به خدا ایمان آورده‌اید.»

از دیدگاه قرآن این بهترین امتی که هدفش مردم است بر سه پایه می‌باشد:

۱) امر به معروف

۲) نهی از منکر

۳) ایمان به خدا

در آیه فوق ایمان به خدا سومین پایه امت بهتر ذکر شده است. با اینکه شخص با ایمان آوردن به خدا و مسلمان شدن با اصل امر به معروف و نهی از منکر آشنا می‌شود یا به عبارت دیگر ابتدا شخص به خدا ایمان آورده و سپس به اجرای فرایض خدا که امر به معروف و نهی از منکر یکی از آنهاست می‌پردازد ولی ایمان به خدا را در رتبه سوم قرار داده و امر به معروف و نهی از منکر را قبل از آن به عنوان ویژگی امت بهتر ذکر نموده که این خود گواه دیگری بر اهمیت این اصل الهی می‌باشد.

یعقوب نعمتی وروجنی