خطرات و عوارض برجسته سازی لب ها

ارزیابی طبی یک مُد در گفتگو با دکتر علیرضا فدایی نائینی

متخصصان زیبایی، لب‌های توپر همراه با کناره‌های برجسته و واضح را از معیارهای زیبایی لب می‌دانند. لب‌ها هر دو قسمت صورت را پرمی‌کنند و در زمان خندیدن، نقطه محوری عمده زیبایی صورت به‌شمار می‌آیند. اما یکی از آثار گذشت زمان در صورت، آتروفی و تحلیل چربی صورت و از جمله تحلیل چربی لب‌هاست که از زیبایی لب می‌کاهد. به همین بهانه با دکتر علیرضا فدایی نائینی متخصص جراحی پلاستیک درباره برجسته‌سازی لب، یکی از مُدهای طبی این روزها، گفتگو کرده‌ایم...

▪ اصلا چه نواحی‌ای از لب‌ها قابل برجسته‌سازی هستند؟

ـ شایع‌ترین قسمت‌هایی که تحت برجسته‌کردن قرار می‌گیرد قسمت ورمیلون لب، یعنی قسمت مرزی بین حواشی لب‌ها و قسمت قرمز لب‌هاست. این کار سبب می‌شود تا قسمت خارجی لب‌ها بیشتر نمایان ‌شود. گوشه‌های لب‌ها نیز می‌تواند تحت پرکردن قرارگیرد. گوشه‌های لب به مرور زمان و در اثر سن و نیروی جاذبه به سمت پایین جابه‌جا می‌شوند که با تزریق می‌توان آنها را به حالت اولیه برگرداند. می‌توان دو خط برجسته مابین سوراخ بینی و لب فوقانی را نیز که به مرور زمان برجستگی خود را از دست می‌دهند، مجددا با تزریق به حالت جوان برگرداند بنابراین تمامی قسمت‌های لب امکان برجسته‌سازی و برگرداندن به حالت جوانی را دارند.

▪ از چه موادی برای برجسته‌سازی لب‌ها استفاده می‌شود؟

ـ از اواخر سال ۱۹۹۰ میلادی همراه با افزایش جهانی درخواست برای اقدامات زیباسازی صورت و افزایش اعمال جراحی زیبایی، استفاده از مواد مختلفی که سازگاری بافتی تقریبا مناسبی داشته باشند، جهت برجسته‌سازی لب‌ها بیشتر شد. با تزریق این مواد، جراحان زیبایی سعی می‌کردند تا لب‌های نازک تغییر شکل داده را مجددا به صورت برجسته وجذاب درآورند. به‌طور خلاصه می‌توان مواد را که به صورت گسترده در برجسته‌سازی لب‌ها به کار می‌روند به موارد زیر تقسیم‌بندی کرد:

۱) اتولیفن: مواد قابل تزریق که از قسمت درم پوست خود شخص تهیه می‌شوند، خطر حساسیت ندارند و نتایج آنها موقت است چرا که بدن به سرعت آنها را جذب می‌کند.

۲) کلاژن: نیاز به تست حساسیت قبل از تزریق دارند، چرا که از بافت‌های گاوی استخراج می‌شوند و حدود از ۴ هفته تا ۳ ماه دوام دارند.

۳) درمالوژن: از پوست بیمار تهیه می‌گردد و تا حدودی دوام و ماندگاری بیشتر از کلاژن گاوی دارد. این مواد ساختار سنگینی دارند و از خلال پوست ظریف لب‌ها به صورت رگه‌های سفید و دانه‌های سفید تا آخر عمر بیمار را اذیت می‌کند اما این ماده برای پر کردن خطوط و چین و چروک‌های اطراف لب‌ها به کار رفته‌اند که با ریسک بالای ایجاد ناهمواری و پستی و بلندی در اطراف لب‌ها همراه است و گاه بیمار مجبور می‌شود که برای خارج کردن آنها مجددا تحت جراحی قرار گیرد.

▪ روش تزریق این مواد چگونه است؟

ـ در صورت استفاده از هیالورونیک اسیدها جهت برجسته‌سازی لب‌ پس از ضدعفونی کردن لب‌ها و اطراف آنها به صورت دقیق، با استفاده از سوزن‌های بسیار ظریف به اندازه ۳۰ تا ۳۱ (که ضخامت حدود ۶ تا ۱۲ تار موی انسان را دارند) این مواد در زیر مخاط و پوست و بالای عضله لب تزریق می‌گردند. هر چند در لب‌های حساس می‌توان از پمادهای بی‌حس کننده موضعی حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از تزریق استفاده کرد.

▪ آیا تکنیک‌های دیگری هم به جز تزریق مواد مختلف برای برجسته‌سازی لب‌ها وجود دارد؟

ـ بله، از تکنیک‌های دیگری نیز جهت برجسته‌سازی‌ لب‌ها استفاده شده؛ از جمله، پروتزها که به صورت نوارهایی با عرض ۴/۲ میلی‌‌متر و ۴/۳ میلی‌‌متر در داخل لب‌ها استفاده شده است. اخیرا استفاده از پروتزهای سیلیکونی جامد با سایزهای متفاوت و با شکل خود لب‌ها به صورت دوکی شکل نیز جهت برجسته‌سازی لب‌ها، با اقبال روبه‌رو شده است. از نسوج مختلفی از خود بدن شخص نیز جهت پر کردن لب‌ها می‌توان استفاده کرد از جمله ساختارهای تاندونی نظیر بعضی از تاندون‌های اندام فوقانی و بعضی از ساختارهای فاشیایی بدن. روش جراحی دیگری نیز وجود دارد که طی آن جراح قسمت‌های کوچکی از پوست نزدیک لب‌ها یا داخل دهان را برش داده، خارج کرده و آن را به حجم داخل لب‌ها اضافه می‌کند اما این تکنیک به لب‌ها زیاد حجم نمی‌دهد، بلکه بیشتر لب‌ها را مقداری به سمت بیرون برجسته می‌کند.

▪ خطرات و عوارض اعمال جراحی برجسته‌سازی لب‌ها چیست؟

ـ ببینید؛ مطالعات متعددی نشان داده‌اند که برجسته‌سازی لب‌ها با چربی به صورت پیوند چربی یکی از بهترین روش‌‌های تقریبا دایمی و مناسب است اما باید از برجسته کردن بیشتر از حد با این روش پرهیز کرد، چرا که نتایج ظاهری بسیار ناخوشایندی را ایجاد می‌کند. از عوارض تزریق چربی می‌توان به ایجاد برجستگی‌های دانه دانه و نیز فرورفتگی‌ها اشاره کرد. عوارض مهم که گاه ممکن است روی دهند شامل قرمزی، تورم، خارش در محل تزریق و یا خون‌ریزی، حرکت پروتزها یا خارج شدن پروتزها از قسمتی از لب است. البته در اکثر موارد تورم و کبودی‌ها ظرف چند روز تا یک هفته بهبود می‌یابند. بعضی از بیماران به مصرف بی‌حس کننده‌های موضعی نظیر لیدوکایین حساسیت دارند. در موارد بروز حساسیت آلرژیک به قسمت‌های حساسیتی کلاژن، از تزریق کلاژن باید پرهیز کرد. البته احتمال بروز عوارض ناخواسته دیگری نیز وجود دارد که شامل ایجاد زخم، بروز اختلالات انعقادی خون، عفونت و ایجاد بافت اسکار در لب‌ها است. در بیمارانی که دیابت، لوپوس یا بیماری‌های بافت هم‌بند دارند یا در بیمارانی که فشارخون شدید و غیر کنترل شده یا عفونت‌های راجعه تبخال یا تبخال فعال دارند، برجسته‌سازی لب‌ها انجام نمی‌شود. همین‌طور در افراد سیگاری به دلیل آنکه روند ترمیم زخم کندتری دارند، انتظار بروز عوارض بیشتر است.

▪ پس از تزریق بیمار باید چه اقداماتی را انجام دهد؟

ـ تورم بلافاصله پس از تزریق را می‌توان با کمپرس سرد و یخ کاهش داد. می‌توان از مرطوب‌کننده‌های لب برای جلوگیری از خشکی لب بعد از تزریق استفاده کرد و ظرف چند ساعت اول بیمار باید از استفاده از مواد آرایشی برای لب‌ها پرهیز کرده و حداقل به مدت ۴۸ ساعت از ورزش‌های سنگین و نور شدید خورشید اجتناب کند. اگر لب در قسمت محدودی بیش از حد برجسته شود، توسط جراح پلاستیک مربوطه آن قسمت ماساژ داده می‌شود تا یکنواختی لازم به دست آید.

▪ چه افرادی کاندیدای مناسبی برای انجام برجسته‌سازی لب‌ها هستند؟

ـ تمامی افرادی که برای برجسته‌سازی لب مراجعه می‌کنند، باید از ایشان شرح حال دقیق و کامل و نیز سابقه مصرف داروها از جمله آسپیرین گرفته شود و به‌صورت به‌طور کامل معاینه بالینی شوند. شخص باید در وضعیت سلامت مناسبی باشد. در صورتی که شخص مبتلا به تبخال است یا اسکار در لب دارد یا مبتلا به بعضی از بیماری‌ها نظیر دیابت، لوپوس، اختلالات انعقادی و یا بیماری‌بافت هم‌بند بوده و دارای سابقه حساسیت شدید است کاندید برجسته‌سازی لب‌ها نیست. همچنین فرد باید انتظارات معقول از نتایج عمل داشته باشد. فردی که درخواست غیرمعقول و یا انتظار تغییرات بسیار زیاد و یا دور از واقعیت از جنبه‌های زیبایی صورت دارد را نیز باید با مشاوره مناسب و عاقلانه‌ با وی کنار گذاشت. باید به شخص عوارض و اتفاقات ناخواسته‌ای را نیز که ممکن است پس از تزریق رخ دهد، گوشزد کرد.

محمد فرح‌بخش