رژیم غذایی ضدسرماخوردگی

توصیه های دکتر تیرنگ نیستانی برای پیشگیری از شایع ترین بیماری فصل

با فرارسیدن فصل سرما کم‌کم سرماخوردگی شایع‌تر می‌شود و سرفه‌های طولانی و ناراحتی‌های تنفسی به دنبالش می‌آید. شاید گاهی برای شما هم پیش آمده باشد که اوایل پاییز یک سرمای سفت و سخت بخورید و تا آخر زمستان یک سرماخوردگی خفیف رهایتان نکند و مدام در حال سرفه کردن باشید؛ چیزی که واقعا تحمل‌اش سخت است. این جور وقت‌ها معمولا دوست و آشنا هر کدام راه‌حل‌های سنتی را تجویز می‌کنند که به نظر آنها برای تسکین التهاب تنفسی فایده دارد؛ از خوردن فرنی و بهدانه و نشاسته و شیر داغ گرفته تا پرهیز از ترشی و خربزه و ماست ترش و ... ولی آیا واقعا این غذاها روی عفونت‌های تنفسی تاثیری دارند؟ ...

دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، معتقد است که اگر سرماخوردگی به عفونت ریه منتهی شود، با پرهیز غذایی، خیلی نباید به درمان زود هنگام این مشکل امیدوار بود: «البته بهتر است از مصرف غذاهای خیلی تند یا پرادویه اجتناب کرد چون محرک هستند. خوراکی‌های خیلی سرد یا سرخ شده هم ممکن است در مورد برخی افراد مشکل‌زا باشند اما قانون کلی در این باره وجود ندارد. بیشترین کاری که می‌شود برای درمان این بیماری انجام داد، بالابردن ایمنی بدن برای مقابله با ویروس و پیشگیری از سرماخوردگی‌های بعدی است.» با این حساب، اگر مرتب دچار مشکلات تنفسی ناشی از سرماخوردگی می‌شوید، می‌توانید با خوردن یک سری مواد غذایی مقاومت‌تان را نسبت به این بیماری بالا ببرید.

● رژیم غذایی برای مقابله با عفونت‌های تنفسی

اگر حس می‌کنید سرماخورده‌اید و به خصوص گلویتان می‌سوزد، بی درنگ شروع کنید به خوردن سبزی‌ها و میوه‌هایی که از نظر ویتامین C غنی هستند. یادتان باشد که گل کلم، کاهو، فلفل دلمه‌ای سبز یا قرمز، اسفناج، لوبیا سبز و انواع مرکبات از منابع مهم این ویتامین محسوب می‌شوند. البته دکتر نیستانی تاکید می‌کند که پیشگیری از سرماخوردگی مهم‌تر وآسان‌تر از درمان آن است و شما باید هر روز این موادغذایی را بخورید تا بدنتان در مقابل ویروس سرماخوردگی و به تبع آن، عفونت دستگاه تنفسی مقاوم شود: «بعضی‌ها فکر می‌کنند ویتامین c در برابر سرماخوردگی و آنفلوآنزا معجزه می‌کند که تصور درستی نیست ولی اگر این ویتامین به مقدار کافی مصرف شود، می‌تواند تا حدی از علایم سرماخوردگی بکاهد. ضمن اینکه ویتامین c خواص آنتی‌هیستامینی هم دارد.» بعد از ویتامین c گروه غذایی دیگری که در تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار موثر است، مواد دارای آنتی‌اکسیدان هستند که باز هم سبزی‌ها و میوه‌ها مثل گوجه‌فرنگی، لوبیا قرمز، مغزگردو، کلم بروکلی، هویج و سیب قرمز در صدر این گروه قرار می‌گیرند.

● کمبود ویتامین‌ها

اگر سرفه و سرماخوردگی در شما مزمن شده است، ممکن است دچار کمبودهای تغذیه‌ای باشید که از آنها بی‌خبرید. به این کمبودها که هنوز علایم بالینی پیدا نکرده‌اند، می‌گویند کمبود حاشیه ای. اگر بدن شما دچار کمبود حاشیه‌ای ویتامین A باشد، شما زیاد سرما می‌خورید و عفونت سرماخوردگی در بدنتان شدت می‌یابد و دیرتر هم خوب می‌شوید. پس باید موادغذایی را مصرف کنید که ویتامین A دارند یا پیش ساز این ویتامین هستند. دکتر نیستانی می‌گوید:«اسم قدیمی ویتامینA ویتامین ضد عفونت بوده است، پس اگر کسی ویتامینA بدنش تامین باشد کمتر دچار عفونت بالاخص عفونت‌های تنفسی می‌شود. این ویتامین در مواد غذایی مثل جگر، تخم مرغ و لبنیات به وفور وجود دارد و پیش سازش هم در سبزیجاتی مثل هویج و اسفناج یافت می‌شود.» بعد از ویتامین A، کمبود ویتامین D هم می‌تواند باعث ضعف ایمنی بدن در مقابل عفونت‌های تنفسی شود. دکتر نیستانی می‌گوید:«ویتامین D در رژیم غذایی ما ایرانی‌ها به‌اندازه کافی وجود ندارد و بهترین منبع برای ما، مواجهه مستقیم با نور آفتاب است، پس کسانی که به خاطر شغل‌شان تمام روز در فضاهای بسته هستند، ممکن است با کمبود این ویتامین رو به رو شوند و باید به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه کنند تا در صورت لزوم برایشان مکمل این ویتامین تجویز شود.»

● مکمل کافی نیست!

عامل دیگری که سیستم ایمنی بدن را در مقابل سرماخوردگی تقویت می‌کند، عنصر روی یا زینک است: «کمبود زینک از قدیم در ایران مشاهده شده و به ویژه در بچه‌ها بیشتر به چشم می‌خورد. منابع روی تقریبا با آهن مشترک است و در انواع گوشت‌ها و غلات وجود دارد. پس اگر بخواهیم یک برنامه غذایی کاربردی و کامل برای پیشگیری و کوتاه کردن دوره ابتلا به عفونت‌های تنفسی ناشی از سرماخوردگی پیشنهاد کنیم، می‌توان گفت حتما در روز ۲تا ۳ واحد میوه همراه با ۲ واحد سبزی مصرف‌کنید و آب‌میوه‌های صنعتی را به هیچ وجه جایگزین مناسبی برای این گروه غذایی به‌حساب نیاورید.» دکتر نیستانی ادامه می‌دهد: «دست کم دولیوان شیر در روز بخورید یا دو لیوان ماست تا کلسیم و ویتامین‌های A و کمی هم ویتامین D مورد نیاز روزانه‌تان تامین شوند. پروتیین‌های حیوانی را فراموش نکنید زیرا همان‌طور که گفتیم، انواع گوشت‌ها منابع غنی آهن و زینک هستند و کمبودشان می‌تواند فرد را در مقابل بیماری‌های تنفسی و عفونی آسیب‌پذیر کند.» دکتر نیستانی در آخر نیز اضافه می‌کند که مکمل‌ها هیچ‌گاه جای مواد غذایی را نمی‌گیرند، پس بهتر است همه چیز را به‌صورت طبیعی به بدنتان برسانید.