پیام های روشن انتخابات عراق

روز یکشنبه انتخابات پارلمانی عراق برگزار شد این دوره از انتخابات که مسیر نسبتاً پر فراز و نشیبی را طی کرد, اهمیت و ویژگی های مهمی داشت

روز یکشنبه انتخابات پارلمانی عراق برگزار شد. این دوره از انتخابات که مسیر نسبتاً پر فراز و نشیبی را طی کرد، اهمیت و ویژگی های مهمی داشت. شاید بیشترین اهمیت آن در این است که پس از تشکیل پارلمان، دولت جدیدی بر سر کار خواهد آمد تا درباره پرونده ها و مسایل حساس و مهمی چون عقب نشینی و خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی، آشتی ملی، بازسازی عراق و آماده سازی و تجهیز نیروهای نظامی این کشور برای در اختیار گرفتن کامل مسئولیت های امنیتی و انتظامی، تصمیم بگیرد.

انتخابات پارلمانی عراق حساس ترین انتخابات این کشور پس از سقوط صدام شمرده می شود، چرا که نه تنها مردم درباره سرنوشت خود و کشورشان تصمیم می گیرند، بلکه در ادامه این انتخاب، چگونگی تعامل با برخی از کشورهای منطقه نیز بازتعریف می شود. دخالت ها و حمایت های مالی و سیاسی برخی از دولت های عربی منطقه- به ویژه عربستان سعودی- و هم چنین آمریکا درباره برخی از نامزدها و گروه های سیاسی، بخصوص عناصر وابسته به حزب منحله بعث و طرفداران صدام و تصمیمی که مردم در فرآیند این انتخابات درباره نامزدها و گروه های ائتلافی می گیرند نیز به اهمیت انتخابات پارلمانی عراق افزوده است.

برگزاری انتخابات در حالی صورت گرفت که اصلاح قانون جدید انتخابات با روند نسبتاً دشواری همراه بود. سیر وقایع سیاسی باعث شد تا جبهه بندی ها و هم پیمانی های سیاسی و مذهبی در قالب ائتلاف های انتخاباتی، شکل جدیدی به خود بگیرد. از سوی دیگر پرونده کاندیداهای رد صلاحیت شده نیز به دلیل وابستگی آنان به حزب بعث عراق دخالت آمریکا و عربستان، به نوبه خود تنش زیادی ایجاد کرد.

انتخابات ۲ روز گذشته عراق یک ویژگی دیگر هم داشت. این انتخابات در زیر بارانی از بمب و خمپاره برگزار شد. حملات گروه های تروریستی به مردم عراق که ۳۸ کشته و ۱۱۰زخمی بر جای گذاشت و فقط در یک مرحله از آن بیش از ۶۰ خمپاره در محله های مختلف بغداد منفجر شد، نتوانست جلوی اراده مردم این کشور را بگیرد.

عراقی ها پذیرفته اند برای آنکه حاکم بر سرنوشت خود و کشورشان شوند و به خاطر برپایی استقلال و رشد و توسعه عراق، تحمل تلفات هم داشته باشند. روز یکشنبه علیرغم تهدیدات وسیعی که صورت گرفته بود، مردم با مشارکتی ۶۵درصدی پای صندوق های رای حاضر شدند. این حضور، چیزی جز تحقیر و ذلت برای تروریست ها و دشمنانی که تاب دیدن استقلال و پیشرفت عراق را ندارند، در برنداشت.

روزنامه فیگارو در توصیف یکشنبه عراق می نویسد: «دموکراسی زیر بارش خمپاره؛ در تمام طول روز انتخابات صفوف طولانی رای دهندگان با وجود حملات تروریستی در مقابل شعب اخذ رای سراسر عراق قابل مشاهده بود.»

همچنین الشرق الاوسط در گزارش مفصلی نوشت: «مردم عراق انفجارهای انتخاباتی در این کشور را به چالش کشیده و پای صندوق های رای گیری به صورت گسترده حاضر شدند.»

ناگفته نماند که شبکه تروریستی القاعده- تحت حمایت آمریکا و عربستان- افراد شرکت کننده در انتخابات را تهدید به مرگ کرده بود! این گروهک تروریستی برای روز یکشنبه در عراق، به زعم خود قانون منع آمد و شد اعلام کرده و درصدد ایجاد جو رعب و وحشت نزد عراقی ها بود. حضور پرشور مردم شیعه و سنی در انتخابات عراق علاوه بر آنکه نشانه تمکین آنها نسبت به رای اکثریت بود، باعث به حاشیه کشاندن کسانی شد که طی ماه های اخیر تلاش کردند تا عراق را به ورطه خشونت های داخلی و قومی-مذهبی بکشانند.

ویژگی مهم دیگری که این انتخابات دارد، تثبیت حاکمیت شیعیان در عراق است. شیعیان این کشور دارای اکثریت هستند. پذیرش حاکمیت شیعی از سوی اشغالگران آمریکایی یک واکنش طبیعی به حساب می آمد. اما در دو دوره دولت جعفری و مالکی، آمریکایی ها دیدند که پیش بینی آنان درباره همکاری دولت شیعی عراق با اشغالگران درست از آب درنیامد. زمانی که ابراهیم جعفری- نخست وزیر سابق عراق- برخلاف خواسته آمریکایی ها عمل کرد، رایس در واکنش به مواضع ضد آمریکایی دولت وقت بغداد به صراحت گفت که چون ما عراق را آزاد کرده ایم! پس حق خود را در ارتباط با دخالت در امور داخلی این کشور محفوظ می دانیم!

عدم همکاری دولت های جعفری و نوری مالکی با آمریکا باعث عکس العمل از سوی کاخ سفید شد. واشنگتن تلاش کرد از عربستان به عنوان مهره ای منطقه ای که در جهت مطامع آمریکا قدم برمی دارد و همیشه آماده به خدمت آنان است، استفاده کرده و از حوزه نفوذ سعودی ها در بین عراقی ها و برخی سیاسیون این کشور برای برهم زدن قواعد بازی بهره بگیرد. آمریکا با همراهی دولت ریاض سعی کردند به هر طریق ممکن بین مردم و دولت شیعی عراق اختلاف انداخته و از حاصل آن جای پای خود را در این کشور محکم کنند.

بررسی اجمالی نتایج اولیه انتخابات اخیر پارلمانی عراق حاکی است دو ائتلاف «ملی عراق» و «دولت قانون» که مربوط به شیعیان هستند، پیشتاز انتخابات به حساب می آیند. در واقع نتیجه نهایی انتخابات پارلمانی عراق نشان دهنده داوری مردم درباره صلاحیت دولت شیعی این کشور و مواضع ضد آمریکایی آن است.

مردم عراق، ائتلاف و همدلی خود را با دولت حاکم به نمایش گذاشتند. نوری مالکی در پیام تشکر خود پس از پایان رأی گیری، خطاب به ملت عراق اعلام کرد؛ «روز انتخابات کسانی که در برابر اراده ملت ایستاده بودند و چشم دیدن دموکراسی و آزادی را نداشتند شکست خوردند و تمامی طرح ها و تهدیدات تروریست ها نقش بر آب شد.»

از سوی دیگر آمریکایی ها زمزمه هایی به راه انداخته و ظاهرا قصد ندارند طبق جدول زمان بندی شده که مورد توافق طرفین قرار گرفته بود، به خروج نیروهای نظامی خود از عراق مبادرت کنند. هرچند به نظر نمی رسد که آمریکا عرصه عراق را به همین سادگی رها کند، چرا که گذشته از منابع نفت و انرژی که زانوهای آمریکایی ها را سست کرده، واشنگتن منافع دیگری را نیز از حضور خود در عراق دنبال می کند. حضور ارتش آمریکا و وجود پایگاه های نظامی در منطقه خلیج فارس و در همسایگی ایران، موقعیتی نیست که آمریکایی ها به راحتی از آن بگذرند.

خروج و یا ابقای حضور نظامیان آمریکایی پس از ماه اوت ۲۰۱۰ مسئله ای است که پارلمان جدید عراق باید درباره آن تصمیم بگیرد. آنچه از شواهد امر پیداست نتایج نهایی این انتخابات به طور حتم به مذاق سران کاخ سفید خوش نخواهد آمد و از طرف دیگر با شکست ائتلاف العراقیه- وابسته به عربستان- دست دولت سعودی نیز تا حدود زیادی از عراق کوتاه خواهد شد.

و نکته آخر اینکه سران کشور عراق در قومیت ها و مذاهب مختلف بر سر نحوه اداره و چینش حاکمیتی کشورشان توافق کرده و از طرفی حق انتخاب و حاکمیت بر سرنوشت مردم را به خودشان واگذار کرده اند. اکنون یک سیستم سیاسی «مردمی- توافقی» در عراق حاکم است. انتخابات پارلمان این کشور مهر تایید دیگری بر این سیستم و گام استواری در مسیر تحکیم و تثبیت آن است. برآیند انتخابات ۲ روز گذشته عراق نقطه عطفی برای استمرار یک نظم سیاسی که مورد موافقت مردم و سران قبایل و مذاهب مختلف عراقی است، می باشد. این نظم، کمک خواهد کرد تا عراق در تعامل با سایر کشورها گام های استوارتری برداشته و روابط خود را با جهان بهبود بخشد.

انتخابات پارلمانی عراق نشان داد، مردم این کشور تصمیم خود را برای ایجاد عراقی مستقل در سایه حاکمیت اسلامی که به قدرت های سلطه جو وابستگی ندارد، گرفته اند. آنها عراق را آباد و آزاد می خواهند. عراقی بدون حضور اشغالگر و بدون دخالت مهره های دست آموز آمریکا در منطقه.

حمید امیدی