بازاندیشی مبارزه با ایدز

جهان سی سال پیش اولین سیگنال های فاجعه ای قریب الوقوع را هنگامی دریافت کرد که اوضاع پنج مرد جوان هم جنس باز در لس آنجلس به علت یک بیماری که بعدها ایدز نام گرفت به وخامت کشید

جهان سی‌سال پیش اولین سیگنال‌های فاجعه‌ای قریب‌الوقوع را هنگامی دریافت کرد که اوضاع پنج مرد جوان هم‌جنس‌باز در لس‌آنجلس به علت یک بیماری که بعدها ایدز نام گرفت به وخامت کشید.

امروزه این بیماری تاثیری واقعا جهانی داشته و سالانه جان ۸/۱ میلیون نفر را می‌گیرد؛ یعنی معادل سالانه سه بار قتل عام جمعیت واشنگتن دی سی.

البته پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای از ۱۹۸۱ تاکنون رخ داده است. دانشمندان ثابت کردند یک رترو‌ویروس(ویروس پسگرد) پیش از این نا‌شناخته، علت ایدز بوده و به این نتیجه رسیدند که این ویروس عمدتا از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. محققان تست‌هایی برای تشخیص وضعیت HIV شخص و اندازه‌گیری پیشرفت بیماری تمهید دیدند و داروهای ‌آنتی‌رترو‌ویروسی طراحی کردند که HIV را به یک بیماری مزمن قابل‌تحمل تبدیل می‌کرد.

به موازات این پیشرفت‌ها، سیاست‌گذاران، مدافعان حقوق بشر و افراد مبتلا به HIV/AIDS برای کاهش ننگ و بدنامی و تبعیض‌های همراه با این بیماری، سخت مبارزه کرده‌اند و بودجه‌های بی‌سابقه‌ای به درمان و پیشگیری HIV اختصاص یافته است. باورنکردنی است که تا سال ۲۰۰۸، میزان کل منابع تخصیص‌یافته به برنامه‌های ایدز در کشورهای کم‌درآمد یا با درآمد متوسط۵۰ برابر نسبت به ۱۲ سال پیش افزایش داشته است.

به‌رغم این پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه، ناقوس ایدز اما همچنان مرگبار است. هرساله ۴/۲ میلیون آلودگی جدید رخ می‌دهد و ۳۴ میلیون نفر از مبتلایان این بیماری اکنون بدون درمان قادر به ادامه زندگی نیستند. جالب اینکه اشتباهی در کشورهای پیشرفته جهان رایج است مبنی بر اینکه ما اکنون در مبارزه علیه ایدز پیروز شده‌ایم. در حقیقت، این بحران تنها کمتر از قبل در معرض دید قرار گرفته است.

کشورهای حوزه صحرای آفریقا ۱۰درصد جمعیت زمین را داشته اما موطن ۷۰درصد کسانی هستند که با ایدز زندگی می‌کنند. بنا به تخمین کارشناسان، این بیماری در سراسر آفریقا، نرخ رشد میانگین جمعیت را سالانه ۲ تا ۴ درصد کاهش داده است.

طبق محاسبات گروهی از محققان به سرپرستی برنارد شوارتلندر، مدیر اسناد، استراتژی و نتایج UNAIDS (برنامه مشترک سازمان ملل در مورد HIV / AIDS)، تا سال ۲۰۱۵ هزینه سالانه حداقل ۲۲ میلیارد دلار برای دسترسی تمام نقاط جهان به پیشگیری، درمان، مراقب و حمایت‌های مربوط به ایدز لازم خواهد بود.

UNAIDS و بنیاد خانواده کایزر برآورد می‌کنند در سال ۲۰۱۰ خیرین ۹/۶ میلیارد دلار برای پیشگیری، درمان، مراقب و حمایت‌های مربوط به ایدز اهدا کرده‌اند که نسبت به سال ۲۰۰۹، ۱۰درصد کاهش داشته است. در نتیجه بحران مالی جهان و تضعیف بنیه مالی خیرین، دانمارک، آلمان، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد، ایالات متحده آمریکا و کمیسیون اروپا همگی بودجه‌های خود را کاهش داده‌اند.

آنچه اسفناک می‌نماید اینکه تامین ۲۲ میلیارد دلار از بودجه سالانه تا ۲۰۱۵ عملا غیر‌ممکن است. پس پرسش یک سوال دیگر، خالی از لطف نیست؛ چه دستاوردهایی را تنها با افزایش بودجه‌ای ناچیز می‌توان داشت؟ در حال حاضر و تحت پروژه‌ای جدید با عنوان «بازاندیشی HIV»، مرکز اجماع کپنهاگ و بنیاد راش (Rush) پیگیر همین امر هستند.

کثرت آرا درباره اولویت‌های اول سرمایه‌گذاران با تعداد گزینه‌های ممکن هم‌وزن است. ما با مردم آفریقایی مبتلا به ایدز که نظرات کاملا متفاوتی دارند صحبت می‌کنیم. در کاوانگواره‌(حلبی‌آبادی در کنیا)، استر ۳۹ ساله با حلاوت راجع به اصلاحات اجتماعی و سیاستی بحث می‌کند. وی می‌گوید: «من معتقدم ایدز تنها چیزی کشنده نیست. ننگ و اضطراب این بیماری سریع‌تر انسان را از پا در می‌آورند». از سوی دیگر، رهمای ۲۸ ساله در مونگوشی (تپه‌ای در تانزانیا) از تاثیر شگرف کمک‌های مالی می‌گوید: «وقتی نگران این باشی که کجا قرار است خانه و کاشانه‌ات باشد و غذایی نخورده باشی، تهیه داروهای ‌آنتی‌رترو‌ویروسی خیلی سخت است.»

در «بازاندیشی» HIV، ما برخی از برجسته‌ترین اقتصاددانان، اپیدمولوژیست‌ها و جمعیت‌شناسان را به این بحث اساسی و حیاتی درباره اولویت‌ها دعوت می‌کنیم. نتیجه تحقیق جدید آنان، نهاده ضروری آینده است. چند گروه از محققان ۱۸ مقاله در تشخیص موثرترین روش‌ها برای مقابله با این بیماری فراگیر و با نگاهی به آنچه تاثیرش اثبات شده و آنچه که در سایر نقاط آفریقا قابل‌تکرار است، به رشته تحریر درآورده‌اند. همه مقاله‌ها، سود و زیان راه‌حل‌های پیشنهادی را محاسبه کرده و در رقابتی به داوری پنج اقتصاددان تراز اول جهان شامل سه برنده جایزه نوبل، برای کسب عنوان بهترین راه‌حل شرکت خواهند کرد. یافته‌های برندگان نوبل، بهترین راه‌ها برای سرمایه‌گذاری بیشتر را معرفی خواهد کرد. این رویکرد مرکز اجماع کپنهاگ همان رویکردی است که هر چهار سال یک بار برای چالش‌های جهانی اعمال می‌شود و موعد بعدی آن سال ۲۰۱۲ است.

قضیه ساده است: یک دلار را نمی‌توان دو بار خرج کرد. یک میلیارد دلاری را که صرف یک سری راهکارها شده را نمی‌توان جای دیگری هزینه کرد. پس کجا بهتر است اول سرمایه‌گذاری کنیم؟ همین سوال ساده اغلب مطرح نمی‌شود چون طرح آن به معنای انتخاب میان چندین استراتژی محبوب است که هر کدام طرفداران پرشور خود را دارند.

این تحقیق و یافته‌های جدید برندگان جایزه نوبل می‌تواند با پررنگ کردن اثربخشی برخی گزینه‌ها یا اشاره به گزینه‌های سیاستی که نیازمند پژوهش بیشتری هستند، به خیرین کمک کرده و به کاتالیزور گزینه‌های بهینه سرمایه‌گذاری بدل شود.

با گذشت سی سال از کشف ایدز، شاهد پیشرفت‌های سیاستی و علمی تحسین‌برانگیزی بوده‌ایم، اما ایدز همچنان تهدیدی روزانه برای میلیون‌ها انسان بوده، هر پیشرفتی را پاسخ می‌دهد و جان‌های بسیاری را می‌گیرد. کاهش میزان توجه، رسیدگی و سرمایه در این حوزه، عزم مبارزه با این بیماری را با افزودن چند درس از تحلیل سود‌و‌زیان به اندوخته‌هایمان، ایجاب می‌کند.

نویسنده: بجورن لومبورگ

مترجم: حسام امامی

منبع: پروجکت سیندیکیت

بجورن لومبورگ دانمارکی نویسنده کتاب «محیط‌زیستی شکاک» و بازیگر و نویسنده فیلم مستند « Cool It» رییس مرکز اجماع کپنهاگ و استادیار دانشکده بازرگانی کپنهاگ است که بازگشت وی از برخی آرای شکاکانه‌اش درباره تغییرات آب و هوایی مورد توجه عده بسیاری از فعالان محیط زیست قرار گرفت.