نجاسات و مطهرات

بول و غائط انسان و هر حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده دارد, یعنی ,اگر رگ آن را ببرند, خون از آن جستن می كند, نجس است فضله حیوانات كوچك , مثل پشه و مگس كه گوشت ندارند, پاك است

نجاسات ده چیز است :

۱) بول

۲) غائط (مدفوع )

۳) منی

۴) مردار

۵) خون

۶) سگ

۷) خوك

۸) كافر

۹) شراب

۱۰) فقاع

▪ مساءله ۱ :

بول و غائط انسان و هر حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده دارد، یعنی ،اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن می كند، نجس است . فضله حیوانات كوچك ، مثل پشه و مگس كه گوشت ندارند، پاك است .

▪ مساءله ۲ :

فضله پرندگان حرام گوشت ، نجس است و فضله خفاش ، بنابر احتیاط نجس است .

▪ مساءله ۳ :

خون انسان و هر حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است ، ولی خون حیوانی كه مانند ماهی و پشه ، خون جهنده ندارد پاك می باشد.

▪ مساءله۴ :

خونی كه از لای دندان ها می آید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاك است .

▪ مساءله۵ :

خونی كه به واسطه كوبیده شدن ، زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، اگر طوری شود كه دیگر به آن خون نگویند پاك است و اگر به آن خون می گویند، نجس است .

▪ مساءله ۶ :

اگر موقع جوشیدن غذا، ذرّه ای خون در آن یافتند، تمام غذا و ظرف آن نجس می شود جوشیدن و حرارت و آتش پاك كننده آن نیست .

▪ مساءله ۷ :

سگ و خوكی كه در خشكی زندگی می كنند، همه اجزای آنها حتی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت آنها نجس است ، ولی سگ و خوك دریایی پاك است .

▪ مساءله ۸ :

كسی كه منكر خداست یا برای خدا شریك قائل است یا پیامبری حضرت خاتم الانبیاء صلّی اللّه علیه و آله را قبول ندارد و نیز كسی كه ایمان به خدا و پیامبرصلّی اللّه علیه و آله نداشته باشد، كافر و نجس می باشد و نیز كسی كه یكی از ضروریات دین اسلام ، مثل نماز یا روزه را انكار كند با علم به این كه ضروری دین است ، نجس می باشد.

● مطهّرات

یازده چیز نجاست را پاك می كند و آنها را ((مطهّرات)) گویند.

آنها عبارتند از:

۱) آب

۲) زمین

۳) آفتاب

۴) استحاله

۵) كم شدن ۲۳ آب انگور

۶) انتقال

۷) اسلام

۸ : تبعیّت

۹) بر طرف شدن عین نجاست از ظاهر حیوان و باطن انسان

۱۰) استبرای حیوان نجاست خوار

۱۱) غایب شدن مسلمان

توضیح بعضی از موارد فوق كه دارای اهمیّت بیشتری است .

● اقسام آب

۱) آب جاری

۲) آب كر

۳) مطلق :آب باران

۴) آب قلیل

۵) آب چاه

۶) آب مضاف ،

و آن آبی است كه آن را از چیزی گرفته باشند، مثل آب هنداوانه و گلاب و یا باچیزی مخلوط شده باشد، مثل آبی كه به قدری با خاك و مانند آن مخلوط شود كه دیگر به آن آب نگویند.

● آبهای مطلق

۱) آب كر

▪ مساءله ۹:

آب كر، بنابر اقوی مقدار آبی است كه اگر در ظرفی كه درازا و پهنا و گودی آن (طول و عرض و عمق ) هر یك سه وجب است بریزند آن ظرف را پر كند.

ـ وزن آب كر:

۷۴۵/۳۷۶ كیلوگرم است .

یك لیتر آب ، برابر با یك كیلو گرم می باشد.

▪ مساءله ۱۰ :

اگر عین نجس (مانند بول ، خون ) یا چیزی كه نجس شده است به آب كر برسد و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد، نجس می شود و اگر تغییر نكند، نجس نمی شود.

▪ مساءله ۱۱ :

اگر چیز نجس را زیر شیری كه متصل به كر است بشویند، آبی كه از آن چیز می ریزد، اگر متصل به كر باشد و بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد، پاك است .

۲) آب قلیل

▪ مساءله ۱۲ :

آب قلیل ، آبی است كه از زمین نجوشد و از كر كمتر باشد و آب باران (در حال باریدن ) هم نباشد.

▪ مساءله ۱۳ :

اگر آب قلیل روی چیز نجس بریزد یا چیز نجس به آن برسد، نجس می شود، ولی اگر از بالا با فشار- بلكه با مطلق حركت - به پایین روی چیز نجس بریزد، مقداری كه به آن چیز می رسد نجس و هر چه بالاتر از آن است پاك می باشد.

▪ مساءله ۱۴ :

آب قلیلی كه برای بر طرف كردن عین نجس ، روی چیز نجس می ریزند و از آن جدا گردد، نجس است .

۳) آب جاری

▪ مساءله ۱۵ :

آب جاری آبی است كه از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات .

▪ مساءله ۱۶ :

آب جاری اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده ، پاك است .

۴) آب باران

▪ مساءله ۱۷ :

اگر به چیز نجسی كه عین نجاست در آن نیست ، یك مرتبه باران ببارد، جایی كه باران به آن برسد پاك می شود و در فرش و لباس و مانند اینها، فشار لازم نیست ، ولی باریدن دو سه قطره فایده ندارد، بلكه بنابر احوط طوری باشد كه بگویند باران می آید و به حدّ جریان برسد، و اگر زمین طوری است كه آب در آن جریان پیدا نمی كند، كافی است به حدی ببارد كه اگر زمین سخت بود بر آن جاری می شد.

۵) آب چاه

▪ مساءله ۱۸ :

آب چاهی كه از زمین می جوشد، اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی كه بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نكرده ، پاك است .

۶) آب مضاف

▪ مساءله ۱۹ :

آب مضاف ، چیز نجس را پاك نمی كند و وضو و غسل هم با آن باطل است .

▪ مساءله ۲۰ :

آب مضاف هر قدر زیاد باشد، اگر ذرّه ای نجاست به آن برسد، نجس می شود.

● آب

▪ مساءله ۲۱ :

آب ، با چهار شرط چیز نجس را پاك می كند.

ـ اول :

مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاك نمی كند.

ـ دوم :

پاك باشد

ـ سوم :

وقتی چیز نجس را می شویند آب مضاف نشود

ـ چهارم :

بعد از آب كشیدن چیز نجس ، عین نجاست با چیزی كه نجس شده و پاك نشده است ، در آن نباشد

▪ مساءله ۲۲ :

ظرفی كه به غیر بول نجس شده ، اگر یك مرتبه شسته شود، پاك می شود، حتی اگر با آب قلیل باشد بنابر اقوی ، ولی ظرفی را كه سگ لیسیده یا از آن ، آب یا چیز روان دیگر خورده ، اظهر این است كه اگر با خاك ممزوج به آب ، خاك مالی شود و بعد از آن دو مرتبه با آب قلیل یا یك مرتبه با آب كر یا جاری شسته شود، كافی است .

▪ مساءله ۲۳ :

ظرفی را كه به غیر بول نجس شده ، با آب قلیل به دو صورت می توان آب كشید:

ـ اول :

آن كه بنابر اقوی یك مرتبه از آب پر كنند و خالی كنند

ـ دوم :

یك دفعه ، قدری آب در آن بریزند و آب را طوری در آن بگردانند كه به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند. و اگر به بول نجس شده باشد، این كار را دوبار انجام دهند.

▪ مساءله ۲۴ :

اگر چیز نجس را بعد از بر طرف كردن عین نجاست ، یك مرتبه در آب كر یا جاری فرو برند كه آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاك می شود. و احتیاط واجب آن است كه فرش و لباس و مانند اینها اگر با آب قلیل شسته شود، طوری فشار یا حركت دهند كه آب داخل آن ، خارج شود.

▪ مساءله ۰۲۵ :

اگر بخواهند چیزی را كه به بول نجس شده ، با آب قلیل آب بكشند، چنانچه یك مرتبه آب روی آب بریزند و از آن جدا شود و در صورتی كه بول در آن چیز نمانده باشد، یك مرتبه دیگر آب روی آن بریزند پاك می شود، ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید بعد از هر دفعه ، فشار دهند تا غُساله آن بیرون آید.

▪ مساءله ۲۶ :

هر چیز نجس ، تا عین نجاست را از آن بر طرف نكنند، پاك نمی شود.

▪ مساءله ۲۷ :

اگر جایی از بدن یا لباس را با آب قلیل آب بكشند، اطراف آنجا كه متصل به آن است و معمولاً موقع آب كشیدن آنجا، نجس می شود، با پاك شده جای نجس ، پاك می شود،

▪ مساءله ۲۸ :

چیزی را كه در آن عین نجاست نیست ، اگر زیر شیری كه متصل به كر است ، یك دفعه بشویند، پاك می شود.

● زمین

▪ مساءله ۲۹ :

زمین ، با سه شرط، كف پا و ته كفش را پاك می كند:

۱) آن كه زمین ، بنابر احوط، از عین نجاست و آنچه در حكم نجاست است ، پاك باشد

۲) آن كه خشك باشد

۳) آن كه اگر عین نجس مثل خون و بول یا متنجس مثلِگلی كه نجس شده در كف پا یا ته كفش باشد، بواسطه راه رفتن یا مالیدن پا به زمین یا به هر سبب دیگری بر طرف شود. با راه رفتن روی فرش ، حصیر و سبزه ، كف پا و ته كفش نجس پاك نمی شود.

● آفتاب

▪ مساءله ۳۰ :

آفتاب ، زمین و ساختمان و چیزهایی كه مانند درب و پنجره ، در ساختمان به كار برده شده و نیز میخی را كه به دیوار كوبیده اند با پنج شرط پاك می كند:

۱) چیز نجس به طوری تر باشد كه اگر چیز دیگری به آن برسد، تر شود، پس اگر خشك باشد باید به وسیله ای آن را تر كنند تا آفتاب خشك كند

۲) اگر عین نجاست : در آن چیز باشد، پیش از تابیدن آفتاب آن را بر طرف كنند،

۳) چیزی مثل پرده یا ابر، از تابیدن آفتاب جلوگیری نكند

۴) آفتاب به تنهایی چیز نجس را خشك كند، مثلاً اگر چیز نجس ، به واسطه باد و آفتاب خشك شود، پاك نمی گردد.

۵) آفتاب ، مقداری از بنا و ساختمان را كه نجاست به آن فرو رفته ، یك مرتبه خشك كند، یعنی ، اگر آفتاب یك مرتبه روی ساختمان را خشك كند و مرتبه دیگر زیر آن را خشك كند، روی ساختمان پاك و زیر آن نجس است .

● نكاتی در مورد طهارت و نجاست

۱) تا یقین به نجاست چیزی نداشته باشیم ، آن چیز پاك است . مثلاً اگر به خانه كسی برویم و او بچه دار بوده و نسبت به نجاست هم اعتنایی نداشته باشد همه منزل و لوازم آن پاك است ، چون یقین بر نجاست آن مكان نداریم و طهارت و نجاست با یقین ثابت می شود.

۲) وسواس داشتن : در مورد نجاست دلیل نمی شود كه آن چیز نجس باشد. وسواس داشتن . بعضی خانمها در طهارت و نجاست وسواس دارند. این وسواس یك نوع بیماری است و چنانچه كه از نامش پیداست وسوسه شیطان است . امّا اگر شخص اراده كند، به راحتی قابلِ درمان است . شكلِ وسوسه اینطور است كه مثلاً چیزی نجس شده این خانم آن را یك بار شست و شو می دهد، امّا دوباره وسوسه می شود كه آیا پاك شده یا نه لذا دوباره می شوید. این كار تا چند نوبت تكرار می شود. احیاناً اگر دست كسی به لباس ها خورد باز وسوسه می شود كه دوباره آن چیز نجس شده است . این حالت روحی ، فاجعه ای است كه دین و دنیا و راحتی و آسایش مادی و معنوی را یك جا با هم می سوزاند. راه شرعی و بهداشتی آن ، همان بود كه قبلاً متذكر شدیم .

۳ )اگر قسمتی از چیزی نجس شود دلیل بر نجاست همه آن نمی شود.

اگر قسمتی از فرش نجس شده باشد در این جا دو حالت دارد:

الف) اگر خیس باشد، انسان نمی تواند دست یا پا روی آن بگذارد چون به محض ملاقات با نجس ، نجس می شود.

ب) اگر خشك شده باشد، انسان می تواند با دست یا پا روی آن بگذارد، به شرطی كه دست یا پایش رطوبت نداشته باشد.

اگر قسمتی از فرش نجس باشد آیا انسان می تواند روی قسمت های دیگر آن كه نجس نیست نماز بخواند؟ بله می تواند روی قسمت های دیگر فرش نماز بخواند، چون نجس بودن قسمتی از فرش نجس ، بقیه را نجس نمی كند.

گاهی لباس انسان با خون نجس می شود. اصل نجاست با شستن پاك می شود. این را هم اضافه كنیم كه اگر لكه یا اثر آن خون باقی بماند آن لباس پاك است.